Đề khảo sát giữa học kỳ II môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2013-2014 (Có đáp án)

Nội dung text: Đề khảo sát giữa học kỳ II môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2013-2014 (Có đáp án)

1. UBND HUYỆN BÌNH XUYÊN ĐỀ KHẢO SÁT GIỮA KỲ II NĂM HỌC 2013 -2014 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MÔN: NGỮ VĂN, LỚP 9 ———————— ĐỀ CHÍNH THỨC (Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian giao đề) ———————— Câu 1 (2 điểm) Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hòa bình, công bằng và công lí. Những người nắm giữ chìa khóa của cánh cửa này – các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ - gánh một trách nhiệm vô cùng quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tùy thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy. (Phê-đê-ri-cô May-o, Giáo dục – chìa khóa của tương lai, Ngữ văn lớp 9, Tập 2) a. Chỉ ra từ ngữ thực hiện phép liên kết giữa câu 1 và câu 2 của đoạn văn trên. Cho biết đó là phép liên kết gì? b. Chỉ ra các từ ngữ là thành phần biệt lập trong đoạn văn trên. Cho biết tên gọi của thành phần biệt lập đó. Câu 2 (3,0 điểm): Trong khổ cuối của một bài thơ có câu: “Vẫn còn bao nhiêu nắng” a. Hãy ghi lại chính xác những câu thơ nối tiếp để hoàn chỉnh khổ thơ. b. Khổ thơ vừa được ghi lại trích trong bài thơ nào? Tác giả là ai? c. Hãy viết một đoạn văn ngắn trình bày cách hiểu của em về hai câu thơ cuối trong khổ thơ trên? Câu 3 (5 điểm) “Ta lµm con chim hãt Ta lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hoµ ca Mét nèt trÇm xao xuyÕn. Mét mïa xu©n nho nhá LÆng lÏ d©ng cho ®êi Dï lµ tuæi hai m­¬i Dï lµ khi tãc b¹c” ( Trích“Mùa xuân nho nhỏ”- Thanh Hải- Ngữ văn lớp 9, Tập 2) H·y ph©n tÝch hai khæ th¬ trên ®Ó lµm râ t©m nguyÖn cao ®Ñp cña nhà thơ: muèn ®­îc cèng hiÕn phÇn tèt ®Ñp – dï nhá bÐ cña cuéc ®êi m×nh cho cuéc ®êi chung – cho ®Êt n­íc. HẾT (ThÝ sinh kh«ng sö dông tµi liÖu, c¸n bé coi thi kh«ng gi¶i thÝch g× thªm.) Họ và tên thí sinh Số báo danh
2. UBND HUYỆN BÌNH XUYÊN HƯỚNG DẪN CHẤM PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ KHẢO SÁT GIỮA KỲ II NĂM HỌC 2013 -2014 ———————— MÔN: NGỮ VĂN, LỚP 9 (Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian giao đề) Câu 1: (2 điểm) Phần Nội dung trình bày Điểm Từ ngữ thực hiện phép liên kết giữa câu 1 và câu 2 của đoạn văn trên 0,5 a được thế hiện ở từ “nó” (chủ ngữ của câu 2) Đó là phép thế 0,5 Các từ ngữ là thành phần biệt lập trong đoạn văn trên : các thầy, cô 0,5 b giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ Tên gọi của thành phần biệt lập đó là thành phần phụ chú. 0,5 Câu 2 (3 điểm) Phần Nội dung trình bày Điểm Ghi lại chính xác ba câu tiếp theo để hoàn chỉnh khổ thơ a “Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa 1,0 Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi” Sai 1 từ trừ 0,25 điểm (kể cả chính tả) Sai 2- 3 từ trừ 0,5 điểm Sai 4 từ trở lên: không cho điểm - Tên bài thơ: Sang thu 0,25 b - Tác giả: Hữu Thỉnh 0,25 - Về hình thức: HS biết viết đoạn văn có câu chủ đề theo nhiều cách diễn đạt khác nhau, nhưng đảm bảo ý sau: 0,5 Hai câu thơ cuối trong bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh mang một ý nghĩa triết lí, chiêm nghiệm về con người, về cuộc đời. - Về nội dung: HS trình bày được cách hiểu hai về câu thơ với hai c tầng nghĩa: nghĩa tả thực và nghĩa ẩn dụ. + Nghĩa tả thực: Sấm thường xuất hiện bất ngờ đi liền với những cơn mưa rào mùa hạ. Lúc sang thu, cũng bớt đi những tiếng sấm bất ngờ. Hàng cây đứng tuổi không còn bị giật mình bởi tiếng sấm. 0,5 + Nghĩa ẩn dụ: “Sấm” là những vang động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời. “Hàng cây đứng tuổi” gợi tả những con người từng trải. Khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng, kiên định 0,5 hơn trước những khó khăn, thăng trầm của cuộc đời.
3. Câu 3 (5 điểm) A. Về kĩ năng Học sinh hiểu đúng yêu cầu của đề bài, biết cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ có bố cục rõ ràng, kết cấu chặt chẽ. Diễn đạt mạch lạc; không mắc lỗi dùng từ, đặt câu; văn viết có cảm xúc. B. Về kiến thức Bài viết có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cơ bản đáp ứng được những nội dung sau: Mở bài: (0,5đ) - Giíi thiÖu bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá” vµ vị trí ®o¹n trÝch hai khæ th¬ trªn. - Giíi thiÖu nhËn xÐt vÒ hai khæ th¬ trªn: Hai khổ thơ thể hiện t©m nguyÖn cao ®Ñp cña Thanh H¶i: muèn ®­îc cèng hiÕn phÇn tèt ®Ñp cña cuéc ®êi m×nh - dï nhá bÐ - cho cuéc ®êi chung,cho ®Êt n­íc. Thân bài: ( 4.0đ) 1.Tâm nguyện cao đẹp của nhà thơ được thể hiện trong những vần thơ đầy cảm xúc. - Khổ thơ thứ nhất (1.5đ): Tõ c¶m xóc vÒ mïa xu©n thiªn nhiªn, mïa xu©n ®ất n­íc, nhµ th¬ cã tâm nguyện muốn cống hiến sức mình cho đất nước, cho cuộc đời chung: « Ta lµm con chim hãt Ta lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hoµ ca Mét nèt trÇm xao xuyÕn ». + Điều tâm niệm được thể hiện một cách chân thành trong những hình ảnh tự nhiên, giản dị và đẹp. T¸c gi¶ muèn lµm "con chim hãt" gi÷a mu«n ngµn tiÕng chim v« t­ cèng hiÕn tiÕng hãt vui, lµm "mét cµnh hoa" gi÷a v­ên hoa xu©n rùc rì cèng hiÕn h­¬ng s¾c cho ®êi, lµm "mét nèt trÇm" gi÷a b¶n hoµ tÊu mu«n ®iÖu. + Ở phÇn ®Çu bµi th¬, t¸c gi¶ ®· ph¸c ho¹ h×nh ¶nh mïa xu©n b»ng c¸c chi tiÕt b«ng hoa vµ tiÕng chim hãt. CÊu tø lÆp ®i lÆp l¹i nh­ vËy t¹o ra sù ®èi øng chÆt chÏ. H×nh ¶nh chän läc Êy trë l¹i ®· mang mét ý nghÜa míi: niÒm mong muèn ®­îc sèng cã Ých, cèng hiÕn cho ®êi lµ mét lÏ tù nhiªn như con chim mang đến tiếng hót, bông hoa tỏa hương sắc cho đời. + §iÖp ngữ "Ta làm" nh­ mét lêi kh¼ng ®Þnh. Đó kh«ng chØ lµ lêi t©m niÖm thiÕt tha, ch©n thµnh cña riêng nhµ th¬ mµ đã lµ kh¸t väng chung cña nhiÒu ng­êi. Mỗi người phải mang đến cho cuộc đời chung một nét riêng, cái phần tinh túy của mình, dù nhỏ bé, góp vào cuộc đời chung. Nhưng dâng hiến, hòa nhập mà vẫn không làm mất đi nét riêng của mỗi người, dù nguyện ước rất khiêm nhường là làm một nốt trầm trong bản hòa ca nhưng phải là một nốt trầm xao xuyến. -Khổ thơ thứ hai (1.0đ): Ưíc nguyÖn ho¸ th©n ®ã v« cïng ch¸y báng, nh­ng ®­îc t¸c gi¶ ©m thÇm “lÆng lÏ d©ng cho ®êi”:
4. "Mét mïa xu©n nho nhá LÆng lÏ d©ng cho ®êi Dï lµ tuæi hai m­¬i Dï lµ khi tãc b¹c” + “Mïa xu©n nho nhá” lµ mét Èn dô ®Çy s¸ng t¹o, còng lµ c¸ch thÓ hiÖn thiÕt tha, c¶m ®éng. §ã kh«ng ph¶i mong muèn trong mét lóc mµ lµ c¶ mét cuéc ®êi “Dï lµ tuæi hai m­¬i. Dï lµ khi tãc b¹c”. + §iÖp ngữ “Dï lµ” khiÕn ©m ®iÖu c©u th¬ tha thiÕt, s©u l¾ng, ý th¬ ®­îc nhÊn m¹nh lµm cho ng­êi ®äc kh«ng chØ xóc ®éng tr­íc mét giäng th¬ Êm ¸p, mµ cßn xóc ®éng tr­íc lêi t©m sù thiÕt tha cña mét con ng­êi ®· tõng tr¶i qua hai cuéc kh¸ng chiÕn, ®· cèng hiÕn trän cuéc ®êi vµ sù nghiÖp cho c¸ch m¹ng vÉn tha thiÕt ®­îc sèng ®Ñp, sèng cã Ých víi tÊt c¶ søc sèng t­¬i trÎ cña m×nh cho cuéc ®êi chung. - Bµi th¬ ®­îc viÕt mét th¸ng tr­íc khi nhµ th¬ trë vÒ víi c¸t bôi nh­ng kh«ng gîi chót b¨n kho¨n vÒ bÖnh tËt, nh÷ng suy nghÜ riªng t­ cho b¶n th©n mµ chØ “lÆng lÏ ch¸y báng mét kh¸t khao ®­îc d©ng hiÕn”. “Nho nhá”, “lÆng lÏ” lµ c¸ch nãi khiªm tèn, ch©n thµnh mµ gi¶n dÞ, lµ c¸ch sèng cao ®Ñp. (0.5đ) 2. Tâm nguyện cao đẹp của nhà thơ được thể hiện bằng những sáng tạo nghệ thuật độc đáo. -Với giäng th¬ nhá nhÑ, s©u l¾ng, sử dụng các từ láy,điệp ngữ, ­íc nguyÖn cña Thanh H¶i ®· ®i vµo lßng ng­êi ®äc vµ lung linh trong ¸nh s¸ng cña mét nh©n sinh quan cao ®Ñp. (0.5đ) - “Mùa xuân nho nhỏ” là một sáng tạo độc đáo của Thanh Hải. Người ta dùng nhiều định ngữ gắn với mùa xuân như mùa xuân chín, mùa xuân xanh, xuân ý, xuân lòng nhưng “Mùa xuân nho nhỏ” là một phát hiện mới mẻ và sáng tạo. Nhà thơ nguyện làm một mùa xuân, nghĩa là sống đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình, nhưng rất khiêm nhường là một mùa xuân nho nhỏ góp vào mùa xuân lớn của đất nước, của cuộc đời chung. (0.5đ) Kết bài: ( 0.5 đ) - Hai khổ thơ thể hiện một tâm nguyện chân thành, giản dị nhưng mang một ý nghĩa nhân sinh lớn lao. - Hai khổ thơ gợi lên một bài học cho thế hệ trẻ về sự khiêm nhường, lẽ sống đẹp. Giáo viên c¨n cø vµo bµi lµm cô thÓ cña häc sinh, ®èi chiÕu víi yªu cÇu ®Ó cho ®iÓm hîp lÝ. KhuyÕn khÝch c¸c bµi cã ý t­ëng sáng tạo. L­u ý chung: §iÓm cña bµi thi lµ tæng ®iÓm cña c¸c c©u céng l¹i; cho tõ ®iÓm 0 ®Õn ®iÓm 10. §iÓm lÎ lµm trßn tÝnh ®Õn 0,5.