Đề thi khảo sát môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngũ Đoan (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi khảo sát môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngũ Đoan (Có đáp án)

1. UBND HUYỆN KIẾN THỤY ĐỀ THI KHẢO SÁT TRƯỜNG THCS NGŨ ĐOAN MÔN: NGỮ VĂN 9 Năm học 2017-2018 Thời gian làm bài 120 phút không kể thời gian giao đề Phần I( 4 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: Đọc sách vốn có ích riêng cho mình, đọc nhiều không thể coi là vinh dự, đọc ít không coi là xấu hổ ( ). Thế gian có biết bao người đọc sách chỉ để trang trí bộ mặt, như kẻ trọc phú khoe của, chỉ biết lấy nhiều làm quý. Đối với việc học tập, cách đó chỉ là lừa mình dối người, đối với việc làm người thì đó là thể hiện phẩm chất tầm thường, thấp kém. (Trích Ngữ văn 9, tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam, trang 4, 5) Câu 1 (1,0 điểm): Nêu xuất xứ của phần trích trên. Đoạn trích thể hiện thái độ của tác giả về vấn đề gì? Câu 2 (1,0 điểm): Nhận xét về cách tạo câu và hiệu quả biểu đạt của cách tạo câu đó trong câu văn: “Đối với việc học tập, cách đó chỉ là lừa mình dối người, đối với việc làm người thì đó là thể hiện phẩm chất tầm thường, thấp kém.” Câu 3 (2,0 điểm): Viết một đoạn văn (tối đa 1/2 trang giấy thi) qua phần trích trên em rút ra bài học gì cho bản thân, trong đó có sử dụng thành phần biệt lập (chỉ rõ thành phần biệt lập được sử dụng). Phần 2 ( 6 điểm): Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu: “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng. Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân ” Câu 1 (0,5 điểm). Đoạn thơ trên được trích trong bài thơ nào? Nêu thông tin về tác giả của bài thơ đó. Câu 2 (1,5 điểm). Chỉ ra cái hay của hai dòng thơ:“Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam/Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng”. Nêu tên một tác phẩm có hình ảnh cây tre. Câu 3 (4 điểm).Viết bài văn ngắn (khoảng 300 từ) trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ trên.
2. ĐÁP ÁN Câu Yêu cầu Điểm 1 - Đoạn trích thuộc văn bản “ Bàn về đọc sách” của tác giả Chu Quang 0,5 Tiềm. - Thái độ của tác giả đề cập tới vấn đề: chỉ ra các thiên hướng sai lạc dễ 0,5 mắc phải của việc đọc sách. 2 - Cách tạo câu: câu ghép có 2 vế, có quan hệ đồng thời; ở đầu mỗi vế có 0,5 bộ phận khởi ngữ. - Hiệu quả biểu đạt: giúp tác giả bày tỏ thái độ trước tình hình sách vở 0,5 ngày càng nhiều thì cần có cách thức đọc sách như thế nào cho hữu ích cho việc học tập và việc làm người, đồng thời ông thẳng thắn chỉ rõ lối đọc sai lạc “tầm thường, thấp kém”. 3 * Hình thức: 0,25 - Cấu trúc đoạn văn hợp lí, đảm bảo dung lượng, các ý rõ ràng, lí lẽ thuyết phục, lập luận chặt chẽ. - Trình bày chữ viết sạch sẽ; diễn đạt mạch lạc, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp thông thường 0,25 * Nội dung: - Bài học đối với việc đọc sách: + Thấm nhuần vai trò, ý nghĩ của sách và của việc đọc sách 0,5 + Tiếp thu những phương thức đọc sách hiệu quả: chọn sách tốt; đọc để lấy sự hiểu biết, chứ không lấy số lượng; định hướng đọc kết hợp các 0,5 loại sách; đọc có mục đích, có kế hoạch ) 0,5 - Chỉ rõ thành phần biệt lập được sử dụng Lưu ý: Giáo viên chấm linh hoạt trên cơ sở lập luận bài làm của HS. Phần 2 Yêu cầu cần đạt Điểm Câu 1 Đoạn thơ trên được trích trong bài thơ Viếng lăng Bác 0,25 - Nhà thơViễn Phương (1928-2005), tên khai sinh là Phan Thanh Viễn, 0,25 quê ở tỉnh An Giang.Trong kháng chiễn chống Pháp và chống Mĩ, ông hoạt động ở Nam Bộ, là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lược lượng văn nghệ giải phóng miền Nam thời kì chống Mĩ cứu nước Câu 2 -Từ hình ảnh hàng tre quanh lăng Bác nhà thơ đã liên tưởng tới những 0,25 phẩm chất cao đẹp của đất nước và con người Việt Nam. -Nhà thơ sử dụng biện phấp tu từ ẩn dụ qua hình ảnh: hàng tre xanh 0,25 xanh Việt Nam. +Hình ảnh “ hàng tre xanh xanh Việt Nam” biểu tượng chơ sức sống 0,25 mãnh liệt, dẻo dai của con người Việt Nam + Phép nhân hoá “bão táp, mưa sa, đứng thẳng hàng” biểu tượng cho tư 0,25 thể hiên ngang , tinh thần bất khuất của con người, đất nước Việt Nam trước những biến cố, thăng trầm của lịch sử. - Hai dòng thơ đã góp phần thể hiện niềm tự hào, kiêu hãnh của nhà thơ trước những phẩm chất cao đẹp của đất nước và con người Việt nam, từ
3. đó truyền cho người đọc tình yêu quê hương , đất nước. 0,25 - Tre Việt Nam của Nguyễn Duy - Hoặc Cây tre Việt Nam của Thép Mới. 0,25 *Yêu cầu về hình thức: - Viết đúng thể loại văn nghị luận về đoạn thơ Câu 3 - Bố cục rõ ràng, lâp luận chặt chẽ. - Diễn đạt trôi chảy, đúng văn phạm, chữ viết rõ ràng, không sai chính tả *Yêu cầu về nội dung: - Giới thiệu tác giả Viễn Phương 0,25 Mở bài - Giới thiệu hoàn cảnh ra đời bài thơ, xuất xứ đoạn thơ - Cảm nhận khái quát về đoạn thơ: Niềm thành kính, xúc động của nhà thơ khi đứng ở ngoài lăng. Khổ thơ thứ nhất: Cảm xúc của nhà thơ trước quảng trường lăng Bác, đó 1.5 là cảm xúc của một người con đã xa cha cả về không gian và thời gian nay mới có dịp về thăm cha. Trích dẫn đoạn thơ - Câu thơ mở đầu như một lời thông báo ngắn gọn, lời lẽ giản dị nhưng chứa đựng biết bao điều sâu xa. + Cách xưng hô “con” – “Bác” gần gũi, thân thiết, ấm áp tình cha con. + Tác giả dùng từ “thăm” thay từ “viếng”: Cách nói giảm, nói tránh ->giảm nhẹ nỗi đau thương mất mát, khẳng định Bác vẫn còn mãi trong trái tim nhân dân miền Nam, trong lòng dân tộc Việt Nam. - Hình ảnh đầu tiên mà tác giả quan sát được,cảm nhận được, và có ấn tượng đậm nét là hình ảnh hàng tre. Hình ảnh hàng tre mang ý nghĩa ẩn dụ, biểu tượng cho sức sống bền bỉ, kiên cường, bất khuất của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam Khổ thơ thứ hai: Ngợi ca công lao trời biển của Bác dành cho đất nước, dân tộc và tấm lòng tri ân sâu sắc của nhân dân ta với Bác. Thân bài Trích dẫn đoạn thơ - Hình ảnh “mặt trời đi qua trên lăng” là hình ảnh thực. Đó là mặt trời thiên, là nguồn cội của sự sống, ánh sáng. + Hình ảnh “mặt trời trong lăng” là một ẩn dụ đầy sáng tạo, độc đáo – đó là hình ảnh của Bác Hồ. Giống như “mặt trời”, Bác Hồ cũng là nguồn ánh sáng soi đường dẫn lối cho sự nghiệpcách mạng giải phóng dân tộc, giành độc lập tự do, thống nhất đất nước. So sánh ngầm Bác Hồ nằm 1.5 trong lăng rất đỏ trong cái nhìn chiêm ngưỡng hàng ngày của mặt trời tự nhiên là một sáng tạo độc đáo của Viễn Phương. Cách ví đó ca ngợi sự trường tồn, vĩ đại, công lao trời biển của Người và bộc lộ rõ niềm tự hào của dân tộc đối với Bác kính yêu - “Tràng hoa” vừa mang nghĩa thực, vừa mang nghĩa tượng trưng. Nghĩa ẩn dụ chỉ dòng người vào lăng viếng Bác, thể hiện lòng thành kính, biết ơn của nhân dân đối với Người. -Nghệ thuật hoán dụ được thể hiện qua hình ảnh “bảy mươi chín mùa xuân” khiến người đọc cảm nhận Bác đã sống một cuộc đời thật đẹp như mùa xuân và chính Bác đã mang lại mùa xuân cho đất nước. 0.5 * Đánh giá nghệ thuật, nội dung đoạn thơ Kết bài - Khẳng định giá trị nghệ thuật và nội dung bài thơ 0,25 - Cảm nghĩ của bản thân: Lòng kính yêu và biết ơn Bác, học tập và làm theo tấm gương của Người.