Đề thi môn Ngữ văn Lớp 9 - Kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh - Năm học 2017-2018 - Sở GD&ĐT Thanh Hóa (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi môn Ngữ văn Lớp 9 - Kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh - Năm học 2017-2018 - Sở GD&ĐT Thanh Hóa (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH THANH HOÁ NĂM HỌC 2017 - 2018 Môn thi: NGỮ VĂN - Lớp 9 THCS ĐỀ CHÍNH THỨC Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề) Ngày thi: 10 tháng 3 năm 2018 HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ THANG ĐIỂM (Gồm có 04 trang) Câu Nội dung Điểm I Xác định và phân tích hiệu quả thẩm mĩ của những biện pháp tu 2,0 từ có trong đoạn in đậm trong văn bản: Các biện pháp tu từ được sử dụng: -Ẩn dụ: + câu thơ, bài hát: những sáng tạo văn chương, nghệ thuật. 0,75 + còn xanh: sức sống mãnh liệt, lâu bền, mãi mãi. + đôi mắt em: kỉ niệm đẹp về tình yêu. -So sánh: đôi mắt em như hai giếng nước. Hiệu quả thẩm mĩ: - Thể hiện ý nghĩa và sức sống của những sáng tạo nghệ thuật: Những câu thơ, bài hátcòn xanh là những sáng tạo nghệ thuật đích thực có sức 1,25 sống mãnh liệt, lâu bền, tồn tại mãi với thời gian. - Thể hiện vẻ đẹp, ý nghĩa và sức sống của những kỉ niệm tình yêu: Đôi mắt em mang nghĩa ẩn dụ cho những kỉ niệm đẹp của tình yêu, được so sánh với hai giếng nước, gợi vẻ đẹp, chiều sâu, sự trong mát, ngọt lành. Những kỉ niệm đẹp đẽ ấy sẽ còn đọng lại mãi trong tâm hồn. ->Thời gian xóa nhòa, bào mòn tất cả, thời gian tàn phá cuộc đời con người, duy chỉ có những sáng tạo nghệ thuật đích thực và những kỉ niệm đẹp về tình yêu là có sức sống lâu dài, vượt lên những giới hạn chật hẹp, trường cửu với thời gian. II Suy nghĩ về ý kiến: Phải chăng có được sự tôn trọng của mọi người 6,0 là điều đáng quý, nhưng biết tôn trọng bản thân còn đáng quý hơn? Yêu cầu chung - Kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh: đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biết về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập
2. văn bản và khả năng bày tỏ thái độ, chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ quan điểm riêng của mình, nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. 1. Giải thích ý kiến 1,0 - Sự tôn trọng của mọi người: Sự coi trọng, tin tưởng, đề cao của mọi người đối với một cá nhân. - Biết tôn trọng bản thân: sự tự nhận thức về giá trị riêng của bản thân và coi trọng, đề cao những giá trị ấy. => Ý kiến gợi mở một quan niệm sống, từ đó hướng tới những giá trị cao quý của con người trong cuộc sống. 2. Bàn luậný kiến 4,0 Từ nhận thức và những trải nghiệm riêng, thí sinh có thể bày tỏ suy nghĩ về quan niệm sống được đề cập đến ở đề. (Thí sinh có thể đồng tình, không đồng tình hoặc chỉ đồng tình một nửa với gợi ý đưa ra. Suy nghĩ cần có những lí giải đúng đắn, sâu sắc, thuyết phục, không vi phạm những chuẩn mực đạo đức). 3. Bài học nhận thức và hành động 1,0 - Cần tự phát hiện, nhận ra, trân trọngnhững giá trị của bản thân, phát huy 0,5 năng lực, thế mạnh để góp phần xây dựng cuộc sống. - Định hướng hành động cho bản thân hướng tới một cách sống ý nghĩa và 0,5 nhân văn. III Cảm nhận bài thơ Nói với con của Y Phương để làm sáng tỏ ý kiến: 12,0 Đọc câu thơ, người ta không thấy câu thơ, chỉ còn thấy tình người trong đó. Yêu cầu chung: * Yêu cầu về kĩ năng: - Thí sinh phải nắm vững kĩ năng làm bài nghị luận văn học, vận dụng tốt các thao tác giải thích, phân tích, bình luận và chứng minh một vấn đề qua tác phẩm cụ thể. - Bố cục rõ ràng, chặt chẽ, khoa học, hợp lí. Diễn đạt trôi chảy, lưu loát, văn viết giàu hình ảnh và cảm xúc. Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
3. * Yêu cầu về kiến thức: - Học sinh phải biết vận dụng kiến thức lí luận văn học và kiến thức về một tác phẩm để giải thích, bình luận và chứng minh vấn đề. - Thí sinh có thể đưa ra những ý kiến, trình bày theo nhiều cách khác nhau, nhưng cần chính xác, hợp lí, rõ ràng, thuyết phục và nêu được các ý cơ bản sau: Yêu cầu cụ thể: 1. Giải thích ý kiến 2,0 - Đọc: là hoạt động tiếp nhận, thưởng thức thơ. - Câu thơ hay: là sản phẩm lao động sáng tạo của nhà thơ, kết tinh 0,5 những tình cảm, tư tưởng mà nhà thơ gửi gắm qua những hình thức nghệ thuật phù hợp. - Không thấy câu thơ, chỉ còn thấy tình người: khi thưởng thức và tiếp 0,5 nhận thơ, cái đọng lại sâu lắng nhất trong lòng người là những tình cảm, cảm xúc, tư tưởng. ->Tố Hữu đề cập đến giá trị của thơ từ góc nhìn của người thưởng thức, tiếp nhận: giá trị của thơ là giá trị của những tư tưởng, tình cảm 1,0 được biểu hiện trong thơ. Tình cảm, cảm xúc càng sâu sắc mạnh mẽ, càng lớn lao đẹp đẽ sẽ càng khiến thơ lay động lòng người. 2. Cảm nhận về bài thơ Nói với con của Y Phương để làm sáng tỏ ý 9,0 kiến - Tình người trong bài thơ: cảm xúc của bài thơ phát triển từ tình cảm 7,5 gia đình mở rộng ra tình cảm quê hương, từ những kỉ niệm gần gũi, thân thiết khái quát thành lẽ sống sâu sắc. + Tình cảm gia đình yêu thương, đầm ấm, yên vui: cội nguồn sinh dưỡng của con, trước hết là cái nôi gia đình, là vòng tay yêu thương 2,0 của những người thân, là niềm hạnh phúc, sung sướng đón nhận từ bước chân chập chững, từ tiếng nói, tiếng cười đầu tiên của con. + Tình nghĩa quê hương đùm bọc, sẻ chia, gắn bó thể hiện qua niềm tự 4,0 hào về người đồng mình. * Tự hào về tâm hồn lãng mạn, hào hoa, giàu chất thơ, giàu nghĩa tình của người đồng mình(Đan lờ cài nan hoa con đường cho những tấm lòng)
4. * Tự hào người đồng mình giàu ý chí, giàu nghị lực (Cao đo nỗi buồn, xa nuôi chí lớn) * Tự hào về sức sống mãnh liệt, sự cần cù, tinh thần lạc quan, sự hồn nhiên của người đồng mình (Sống trên đá Không lo cực nhọc) * Tự hào về tinh thần tự tôn dân tộc của người đồng mình(tự đục đá kê cao quê hương ) + Lời cha dặn dò con khắc cốt ghi xương phải biết giữ gìn và phát huy 1,5 truyền thống quê hương và có ý chí vươn lên trong cuộc sống. - Tình người được thể hiện qua hình thức lời dặn dò, tâm tình của người cha đối với con ấm áp, trìu mến; thể thơ tự do, nhịp thơ linh 1,5 hoạt; từ ngữ hình ảnh cụ thể, mộc mạc mà có tính khái quát, mang đặc trưng của người miền núi; biện pháp nghệ thuật điệp, so sánh, đối lập; giọng điệu tâm tình, thiết tha, thấm thía 3. Bình luận ý kiến 1,0 - Lời chia sẻ của nhà thơ Tố Hữu đã khẳng định vai trò quan trọng của yếu tố tình cảm trong thơ.Nhà thơ phải sống thật sâu để bật ra những cảm xúc chân thành, mãnh liệt trước cuộc đời. Người đọc phải lắng 0,5 nghe bằng những cảm xúc, rung động, phải lấy hồn tôi để hiểu hồn người mới nắm bắt được tâm tư sâu kín mà nhà thơ gửi gắm. - Tuy nhiên, nói "không thấy câu thơ" không có nghĩa là phủ nhận, 0,5 xem nhẹ giá trị hình thức nghệ thuật. Câu thơ hay là khi tình cảm đã tự tìm được tiếng nói, nội dung cảm xúc đã hòa nhập với lớp vỏ ngôn từ. Bởi vậy, người nghệ sĩ cũng cần sự công phu nghiêm túc trong sáng tạo, phải nhặt chữ của đời mà viết nên trang; người thưởng thức cần có những tri thức nhất định về thơ để hiểu và cảm đến tận cùng ý nghĩa thi phẩm. Lưu ý chung 1. Đây là đáp án mở, thang điểm có thể không quy định chi tiết đối với từng ý nhỏ, chỉ nêu mức điểm của phần nội dung lớn nhất thiết phải có. 2. Chỉ cho điểm tối đa theo thang điểm với những bài viết đáp ứng đầy đủ những yêu cầu đã nêu ở mỗi câu, đồng thời phải được triển khai chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, có cảm xúc. 3. Khuyến khích những bài viết có sáng tạo. Chấp nhận bài viết không giống đáp án, có những ý ngoài đáp án nhưng phải có căn cứ xác đáng
5. và lí lẽ thuyết phục. 4. Không cho điểm cao đối với những bài chỉ nêu chung chung, sáo rỗng. 5. Cần trừ điểm đối với những lỗi về hành văn, ngữ pháp và chính tả. HẾT