Đề thi tuyển sinh vào Lớp 10 THPT môn Ngữ văn - Năm học 2018-2019 (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi tuyển sinh vào Lớp 10 THPT môn Ngữ văn - Năm học 2018-2019 (Có đáp án)

1. PHÒNG GD&ĐT THANH PHỐ ĐỀ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2018 – 2019 Môn: Ngữ văn Thời gian: 120 phút (không kể thời gian giao đề) Phần I: Đọc - hiểu văn bản (4,0 điểm) Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi: Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!”. (Theo Ngữ văn 9, tập 2, Nxb Giáo dục Việt Nam) Câu 1: (0,5 điểm) Đoạn văn trên trích trong tác phẩm nào? Ai là tác giả? Câu 2: (0,5 điểm) Xác định câu ghép trong đoạn trích trên. Câu 3: (1 điểm) Truyện được kể bằng ngôi thứ mấy? Nhân vật xưng “tôi” trong đoạn văn là ai? Nêu tác dụng của ngôi kể đó. Câu 4: (2 điểm) Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em vẻ đẹp của nhân vật trong đoạn trích. Phần II: Làm văn(6.0 điểm) Câu 5: (6 điểm) Phân tích đoạn thơ sau trong bài “Mùa xuân nho nhỏ” (Thanh Hải) “Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hòa ca Một nốt trầm xao xuyến. Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc.”
2. HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2018 – 2019 - MÔN: Ngữ văn CÂU NỘI DUNG ĐIỂM - Đoạn văn trích trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” 0,25 Câu 1: - Tác giả Lê Minh Khuê. 0,25 (0,5 điểm) Câu 2: - Câu ghép trong đoạn trích : Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một 0,5 (05 điểm) cái cổ cao kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Câu 3: - Truyện được kể bằng ngôi thứ nhất. 0,25 (1 điểm) - Nhân vật xưng “tôi” trong đoạn văn là Phương Định - cô thanh 0,25 niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn thời chống Mỹ. - Ngôi kể thứ nhất có tác dụng làm cho người đọc nắm bắt tâm trạng 0,5 nhân vật sâu sắc, sinh động chân thật và gần gũi hơn. * Mở đoạn: Giới thiệu chung về nhân vật. 0,5 * Thân đoạn: Qua đoạn văn trên, ta cảm nhận được vẻ đẹp ngoại 1 Câu 4: hình, tính cách và tâm hồn của nhân vật: (2 điểm) - Ngoại hình: xinh xắn, trẻ trung và hơi điệu được cánh lái xe và pháo thủ quan tâm. - Tính cách, tâm hồn: tự tin, kiêu hãnh về vẻ đẹp của mình; có tâm hồn nhạy cảm, mơ mộng, lãng mạn. * Kết đoạn: Đánh giá lại vẻ đẹp của nhân vật. 0,5 1. Yêu cầu về kỹ năng: Câu 5: - Học sinh vận dụng các thao tác nghị luận, khả năng cảm thụ văn (6 điểm) học để trình bày suy nghĩ của mình về nhân vật trong tác phẩm. - Bài viết có bố cục 3 phần rõ ràng, chặt chẽ, lý lẽ dẫn chứng cụ thể, diễn đạt lưu loát, dùng từ đặt câu đúng, chữ viết cẩn thận, không mắc lỗi chính tả, khuyến khích những bài viết sáng tạo. 2. Yêu cầu về kiến thức: - Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần trình bày rõ suy nghĩ của bản thân về đoạn thơ. Mở bài 0,5 - Dẫn dắt giới thiệu vấn đề (tác giả, tác phẩm, đoạn trích ) - Chép lại đoạn thơ. Phân tích làm nổi bật giá trị nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ. Từ cảm xúc về mùa xuân của thiên nhiên, đất nước, mạch thơ chuyển một cách tự nhiên sang bày tỏ suy nghĩ và tâm niệm của nhà thơ. a. Khát vọng, mong ước được sống cống hiến cho đất nước, 2,5 cho cuộc đời một cách chân thành, giản dị, khiêm nhường. Điều tâm niệm của nhà thơ được thể hiện một cách chân thành (0,5) trong những hình ảnh tự nhiên, giản dị và đẹp. + Con chim hót, một cành hoa, đó là những hình ảnh đẹp của thiên (0,5)
3. nhiên: tác giả mượn những hình ảnh này để nói lên ước nguyện chân thành của mình: Đem cuộc đời mình hòa nhập và cống hiến cho đất nước + Giữa bản hòa ca tươi vui đầy sức sống của cuộc đời, nhà thơ xin (0,5) làm một nốt trầm xao xuyến => Hiểu mối quan hệ riêng chung sâu Câu 5: sắc: Chỉ xin làm một nốt trầm trong bản hòa ca chung. (6 điểm) + Điệp ngữ ta làm , ta nhập vào diễm tả một cách tha thiết khát (0,5) vọng được hòa nhập vào cuộc sống của đất nước được cống hiến phần tốt đẹp – dù nhỏ bé của cuộc đời mình cho cuộc đời chung, cho đất nước. Điệp từ một diễn tả sự nhỏ bé ít ỏi. - Những hình ảnh con chim, cành hoa, nốt nhạc trầm cuối cùng dồn (0,5) vào một hình ảnh thật đặc sắc: Một mùa xuân nho nhỏ - Lặng lẽ dâng cho đời. -> Hình ảnh ẩn dụ mang vẻ đẹp giản dị, khiêm nhường thể hiện thật xúc động tâm niệm chân thành, tha thiết của nhà thơ. b.Ước nguyện của nhà thơ gửi gắm cho cuộc đời chung 2 - Hình ảnh Mùa xuân nho nhỏ đầy bất ngờ thú vị và sâu sắc: đặt cái (0,5) vô hạn của trời đất bên cạnh cái hữu hạn của đời người, tìm ra mối quan hệ cá nhân và xã hội. - Sự thay đổi trong cách xưng hô tôi sang ta mang ý nghĩa rộng lớn (0,5) là ước nguyện chung của mọi người. - Sự cống hiến âm thầm, lặng lẽ của tất cả mọi người, mọi lứa tuổi (0,5) cho cuộc đời chung, cho đất nước. - Giọng thơ nhỏ nhẹ, sâu lắng, ước nguyện của Thanh Hải đã đi vào (0,5) lòng người đọc, thể hiện một nhân sinh quan cao đẹp: Mỗi người phải mang đến cho cuộc đời chung một nét đẹp riêng, phải cống hiến cái phần tinh túy, dù nhỏ bé, cho đất nước. c. Đánh giá: 0,5 - Nghệ thuật: Cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh, biện pháp điệp từ, điệp ngữ, ẩn dụ, thể thơ năm chữ, âm hưởng trong sáng, thiết tha. - Nội dung: Đoạn thơ thể hiện ước nguyện cống hiến chân thành, cao cả, thiết tha của nhà thơ Đặt đoạn thơ trong hoàn cảnh sáng tác cụ thể: Bài thơ được viết không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời => càng khẳng định, nhấn mạnh vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ Kết bài 0,5 - Khẳng định giá trị của đoạn thơ. - Liên hệ về lẽ sống cống hiến của thế hệ trẻ ngày nay. Lưu ý: - Chỉ cho điểm tối đa đối với những bài trình bày đủ, đúng theo yêu cầu của các câu hỏi, diễn đạt mạch lạc, trình bày, chữ viết đẹp, rõ ràng, sạch sẽ; không mắc lỗi chính tả hoặc mắc lỗi không đáng kể. - Căn cứ bài làm cụ thể của HS để cho điểm phù hợp, công bằng xác, khách quan, công bằng, hợp lí.