Đề kiểm tra cuối học kì II Ngữ văn 8 - Năm học 2021-2022 - Trường THCS Thái Sơn (Có đáp án + Ma trận)

Nội dung text: Đề kiểm tra cuối học kì II Ngữ văn 8 - Năm học 2021-2022 - Trường THCS Thái Sơn (Có đáp án + Ma trận)

1. TRƯỜNG THCS THÁI SƠN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ II NĂM HỌC 2021-2022 Môn : NGỮ VĂN 8 - Thời gian : 90 phút Ngày kiểm tra: 09/ 5/ 2022 PHẦN I: ĐỌC HIỂU ( 3 điểm) Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi: “Các em học sinh thân mến, có lẽ các em sẽ ngạc nhiên khi hôm nay thầy sẽ nói với các em về căn bệnh mà ít nhiều chúng ta sẽ mắc phải. Căn bệnh này tuy không làm chết người ngay lập tức nhưng nguy hiểm lắm, nếu nhiều người không quyết tâm chạy chữa thì họ có thể trở thành những người vô dụng. Nguy hiểm hơn nữa nếu xã hội có nhiều người mắc bệnh này thì sẽ trở nên nghèo nàn lạc hậu, không bao giờ tiến bộ được. Căn bệnh này làm cho con bệnh dần dần trở thành người có nhân cách thấp kém, sống theo lối bầy đàn và không giúp ích gì cho xã hội. Đó là thầy đang muốn nói về căn bệnh lười, một căn bệnh có nguy cơ lan rộng một cách nhanh chóng. Bệnh này có những biểu hiện và triệu chứng như sau: lười học, lười nghe giảng, lười làm bài tập, lười suy nghĩ, lười phản biện, lười đặt câu hỏi. Tại sao như vậy? Lười đọc sách hoặc chỉ đọc những cuốn sách nhảm nhí, lười đọc kiến thức tham khảo; lười lao động, lười làm việc chân tay kể cả những điều phục vụ cho chính bản thân mình; lười tập thể dục thể thao, rèn luyện thân thể. Kể ra thì còn nhiều triệu chứng lười nữa. Chắc rằng mỗi em đều cảm thấy mình đã mắc phải những triệu chứng đó. Mỗi một người đều có một thời gian sống rất hữu hạn, nếu họ mắc phải bệnh lười thì khoảng thời gian sống đó càng trở nên rất ngắn ngủi. Con bệnh sống một cách uể oải, họ không suy nghĩ gì, không làm được một việc gì mặc cho thời gian vẫn trôi đi từ giờ này sang giờ khác, ngày này qua ngày khác, thậm chí năm này qua năm khác”. ( “Một phút chữa bệnh lười”, Thầy Văn Như Cương) Câu 1 (0,5 điểm). Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích? Câu 2 (0,5 điểm). Nội dung chính được đề cập đến trong đoạn trích trên là gì? Câu 3 (1,0 điểm). Phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng trong đoạn văn:“Căn bệnh này tuy không làm chết người ngay lập tức nhưng nguy hiểm lắm, nếu nhiều người không quyết tâm chạy chữa thì họ có thể trở thành những người vô dụng. Nguy hiểm hơn nữa nếu xã hội có nhiều người mắc bệnh này thì sẽ trở nên nghèo nàn, lạc hậu, không bao giờ tiến bộ được. Căn bệnh này làm cho con bệnh dần dần trở thành người có nhân cách thấp kém, sống theo lối bầy đàn và không giúp ích gì cho xã hội.” Câu 4 (1,0 điểm). Thông điệp nào trong đoạn trích có ý nghĩa nhất với em? PHẦN II: ( 7 điểm) Câu 1 (2,0 điểm). Từ nội dung đoạn trích, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về đức tính chăm chỉ. Câu 2: (5,0 điểm):Từ bài “ Bàn luận về phép học” của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp, hãy nêu suy nghĩ về mối quan hệ giữa "học" và "hành"? ----------- Hết ----------
2. ĐÁP ÁN BÀI KIỂM TRA CUỐI KỲ II NĂM HỌC 2021-2022 PHẦN I: ĐỌC HIỂU ( 3 điểm) Câu Nội dung Điểm 1 Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận 0,5 2 Nội dung : Sự nguy hiểm của căn bệnh lười, những biểu hiện của nó và hậu 0,5 quả nghiêm trọng do căn bệnh này gây ra. 3 * Biện pháp tu từ: Liệt kê 0,25 +" nghèo nàn, lạc hậu, không bao giờ tiến bộ được" +" nhân cách thấp kém, sống theo lối bầy đàn và không giúp ích gì cho xã hội." 0,75 * Tác dụng: - Nghệ thuật tu từ liệt kê giúp câu văn cụ thể, sinh động, nổi bật, tăng sức gợi hình, gợi cảm, tăng sức thuyết phục cho sự diễn đạt. - Diễn tả đầy đủ, cụ thể, làm nổi bật những nguy hiểm, hậu quả nghiêm trọng của căn bệnh lười. Khẳng định bệnh lười là một căn bệnh cần phải phòng tránh, không nên để mắc phải - Nghệ thuật liệt kê còn giúp tác giả thể hiện thái độ phê phán, lên án mạnh mẽ đối với người mắc bệnh lười. Mong muốn mọi người nhận thức được tác hại của căn bệnh này mà phòng tránh và chữa trị kịp thời nếu mắc phải Câu *Thông điệp: 1,0 4 - Bệnh lười là căn bệnh nguy hiểm. Vì làm ta không có ý chí phấn đấu, ngại gian khó, dễ buông xuôi, phó mặc, từ đó làm nhân cách ta đi xuống, kéo theo xã hội lạc hậu, chậm tiến bộ... - Chúng ta cần đề phòng để tránh bệnh lười. Vì đây là căn bệnh dễ mắc phải, có nguy cơ lan rộng một cách nhanh chóng.. ..... * Hình thức, kĩ năng. Câu - Đúng đoạn văn . Đảm bảo dung lượng. lập luận chặt chẽ. 0,5 5 - Không mắc lỗi chính tả, diễn đạt trôi chảy, mạch lạc, có sự liên kết giữa các câu trong đoạn. * Nội dung 1. Giới thiệu vấn đề: Đức tính chăm chỉ vô cùng cần thiết trong cuộc sống. 0,25 2. Giải thích vấn đề: 0,25 - Chăm chỉ là siêng năng, cần cù, chịu khó,là sự cố gắng, nỗ lực làm một việc đó để đạt được kết quả tốt. - Người chăm chỉ sẽ luôn chủ động, tự giác, không ngại khó khăn, gian khổ và luôn kiên trì với những mục tiêu mà bản thân đã đề ra và hoàn thành nó cho dù phải mất nhiều thời gian. + Không ngừng học hỏi, tìm tòi , rèn luyện, sáng tạo đến khi đạt được kết quả như mong muốn. 0,75 3. Bàn luận vấn đề: Ý nghĩa, vai trò của đức tính chăm chỉ: + Chăm chỉ là một đức tính quý giá, phẩm chất tốt đẹp của con người và là truyền thống lâu đời của dân tộc Việt Nam . Ông cha ta có câu “Cần cù bù thông minh”, sự siêng năng, chăm chỉ cũng đóng vai trò quan trọng không kém so với tài năng, trí thông minh. + Giúp con người rèn luyện sự kiên trì, nhẫn nại, ý chí, nghị lực để đạt được 0,25 những điều mình mong muốn và gặt hái thành công trong cuộc sống. + Người chăm chỉ, siêng năng luôn được những người xung quanh trân trọng, ngợi ca , ngưỡng mộ. + Chăm chỉ không chỉ giúp mỗi cá nhân có được thành quả mà còn giúp
3. cho xã hội phát triển, văn minh, tiến bộ. 4. Mở rộng: Phê phán những người lười biếng, ỷ lại và không chịu cố gắng. 5. Bài học: - Cần nhận thức được đức tính cần cù chăm chỉ vô cùng quan trọng, quyết định đến sự thành công hay thất bại của con người. - Cần cù không chỉ có nghĩa là miệt mài làm việc mà còn có nghĩa là phải vươn lên, cải thiện bản thân, không tự mãn với những gì mình đang có. - Là học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, chúng ta cần cố gắng học tập, tích cực rèn luyện nâng cao sức khỏe, tu dưỡng đạo đức, trau dồi kĩ năng sống để tạo dựng tương lai cho bản thân và đóng góp sức lực xây dựng quê hương, đất nước. II. PHẦN LÀM VĂN ( 7.0 điểm) Câu Nội dung Điểm * Hình thức, kĩ năng. Câu - Đúng đoạn văn . Đảm bảo dung lượng. lập luận chặt chẽ. 0,5 1 - Không mắc lỗi chính tả, diễn đạt trôi chảy, mạch lạc, có sự liên kết giữa các câu trong đoạn. * Nội dung 1. Giới thiệu vấn đề: Đức tính chăm chỉ vô cùng cần thiết trong cuộc sống. 0,25 2. Giải thích vấn đề: 0,25 - Chăm chỉ là siêng năng, cần cù, chịu khó,là sự cố gắng, nỗ lực làm một việc đó để đạt được kết quả tốt. - Người chăm chỉ sẽ luôn chủ động, tự giác, không ngại khó khăn, gian khổ và luôn kiên trì với những mục tiêu mà bản thân đã đề ra và hoàn thành nó cho dù phải mất nhiều thời gian. + Không ngừng học hỏi, tìm tòi , rèn luyện, sáng tạo đến khi đạt được kết quả như mong muốn. 0,75 3. Bàn luận vấn đề: Ý nghĩa, vai trò của đức tính chăm chỉ: + Chăm chỉ là một đức tính quý giá, phẩm chất tốt đẹp của con người và là truyền thống lâu đời của dân tộc Việt Nam . Ông cha ta có câu “Cần cù bù thông minh”, sự siêng năng, chăm chỉ cũng đóng vai trò quan trọng không kém so với tài năng, trí thông minh. + Giúp con người rèn luyện sự kiên trì, nhẫn nại, ý chí, nghị lực để đạt được 0,25 những điều mình mong muốn và gặt hái thành công trong cuộc sống. + Người chăm chỉ, siêng năng luôn được những người xung quanh trân trọng, ngợi ca , ngưỡng mộ. + Chăm chỉ không chỉ giúp mỗi cá nhân có được thành quả mà còn giúp cho xã hội phát triển, văn minh, tiến bộ. 4. Mở rộng: Phê phán những người lười biếng, ỷ lại và không chịu cố gắng. 5. Bài học: - Cần nhận thức được đức tính cần cù chăm chỉ vô cùng quan trọng, quyết định đến sự thành công hay thất bại của con người. - Cần cù không chỉ có nghĩa là miệt mài làm việc mà còn có nghĩa là phải vươn lên, cải thiện bản thân, không tự mãn với những gì mình đang có. - Là học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, chúng ta cần cố gắng học tập, tích cực rèn luyện nâng cao sức khỏe, tu dưỡng đạo đức, trau dồi kĩ năng sống để tạo dựng tương lai cho bản thân và đóng góp sức lực xây dựng quê hương, đất nước.
4. Câu 2( 5 điểm) Thang Tiêu chí Nội dung cần đạt điểm - Viết đúng kiểu bài nghị luận, kết cấu chặt chẽ, có bố cục 0,5 điểm rõ ràng, hợp lí; luận điểm rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi Kỹ năng chính tả. - Lời văn rõ ràng, khúc triết, có sự sáng tạo. 1/ Mở bài: - Dẫn dắt vấn đề. 0,5 điểm - Nêu vấn đề nghị luận. 2/ Thân bài. a. Giải thích nghĩa của lời dạy 1,0 điểm Từ xưa, La Sơn Phu Tử đã nhận thấy giữa "học" và "hành" có mối quan hệ mật thiết gắn bó với nhau. * Học có nghĩa là gì? - Là tiếp thu kiến thức đã được tích lũy trong sách vở, là nắm vững lí luận trong các bộ môn khoa học, là sự tiếp nhận các kinh nghiệm của ông cha đi trước. Học là sự trau dồi tri thức để mở mang trí tuệ bản thân. - Mục đích của việc học: để hiểu biết. * Hành có nghĩa là gì? - Hành: là làm, là thực hành, ứng dụng kiến thức lí thuyết vào thực tiễn đời sống. - Mục đích của "hành": có kĩ năng thành thạo, rồi thành kĩ xảo. b. Vì sao phải kết hợp giữa học và hành 1.5 điểm */ Coi nhẹ một trong 2 yếu tố thì việc học không có hiệu Kiến quả cao. thức - Học mà không hành thì sao? + Học là chỉ nắm bắt kiến thức lí thuyết, lí thuyết không gắn với thực tế là lí thuyết suông. + Thực tế muôn hình vạn trạng, nhiều vấn đề nảy sinh .. khi bắt tay vào thực tế sẽ lúng túng. + Học chỉ nắm kiến thức mà không thực hành, bỏ phí thời gian, tiền của, công sức... + Nếu "học" không "hành": sẽ thiếu thiếu kinh nghiệm thực tế, hạn chế sự sáng tạo. ( Hs lấy ví dụ phân tích) - Hành mà không học? + Chỉ chú trọng vào "hành" mà không "học" thì "hành" không trôi chảy. + Không có lí luận chỉ đạo, lí thuyết soi sáng, kinh nghiệm dẫn dắt, ứng dụng vào thực tế không tránh khỏi sự mò mẫm, lúng túng, khó khăn, sai lầm. *Học kết hợp đi đôi với hành là phương pháp học tập đúng đắn nhất từ xưa đến nay. - Học: để lĩnh hội kiến thức. Kiến thức là cơ sở lí thuyết có tác dụng, chỉ đạo, hướng dẫn thực hành, làm thực hành có
5. hiệu quả cao. - Hành: giúp đúc rút kinh nghiệm, bổ sung hoàn thiện lí 1.0 điểm thuyết được học. ( Hs lấy ví dụ phân tích). => "Học" kết hợp đi đôi với "hành" là ta trở thành người toàn diện, vừa có kiến thức, kĩ năng, phát huy hết khả năng bản thân. c. Thực hiện lời dạy trên như thế nào? * Trong bài, La Sơn Phu Tử dạy chúng ta cách học: - Học từ thấp đến cao: Học tiểu Học, đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Tùy đâu, tiện đấy mà học. Học rộng tóm lược cho gọn, theo điều học mà làm. -> Lời khuyên đúng đắn.. * Ngày nay: Là học sinh cần biết kết hợp giữa "học" và "hành" để nâng cao hiệu quả học tập. - Học ở đâu? Học trong sách vở, từ thầy cô, từ kinh nghiệm của người đi trước, bạn bè, trên phương tiện thông tin, internet... - Học như thế nào? + Tập trung nghe giảng để hiểu nhớ, nắm lí thuyết. + Học có luyện tập, thực hành. + Rèn tinh thần ham thích hiểu biết xung quanh, chăm chỉ, 0.5 điểm không ỉ lại... + Học kiến thức hôm qua, hôm nay phải bổ sung.... * Bàn luận, mở rộng: - Trong cuộc sống hàng ngày đã có nhiều học sinh biết kết hợp giữa "học" và "hành" nên kết quả học tập tốt thật đáng ca ngợi. - Bên cạnh đó, có những học sinh không biết kết hợp giữa "học" và "hành" nên kết quả học tập không tốt cần phê phán. 3. KB: - Nêu suy nghĩ của bản thân về ý kiến của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp và đối với việc học. - Bản thân em vận dụng lời dạy trên vào việc học của mình để dạt kết quả cao nhất.