›
›
›

Đề cương ôn tập môn Ngữ văn Lớp 7 - Học kỳ I - Năm học 2016-2017 - Phạm Thị Châm

docx 50 trang thungat 3040
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề cương ôn tập môn Ngữ văn Lớp 7 - Học kỳ I - Năm học 2016-2017 - Phạm Thị Châm", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • docxde_cuong_on_tap_mon_ngu_van_lop_7_hoc_ky_i_nam_hoc_2016_2017.docx

Nội dung text: Đề cương ôn tập môn Ngữ văn Lớp 7 - Học kỳ I - Năm học 2016-2017 - Phạm Thị Châm

  1. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 ÑEÀ CÖÔNG OÂN TAÄP NGÖÕ VAÊN 7 HOÏC KÌ I NĂM HỌC 2016 - 2017  A. VĂN BẢN Caâu 1. TT Teân Taùc giaû Noäi dung Ngheä thuaät Ý nghóa vaên chính baûn 1 Coång Lí lan - Nhöõng tình - Löïa choïn hình - taám loøng tình tröôøng caûm dòu ngoït thöùc töï baïch nhö caûm cuûa ngöôøi meï môû ra cuûa ngöôøi meï nhöõng doøng nhaät kí daønh cho con. daønh cho con. cuûa meï. - Vai troø to lôùn - Taâm traïng - Söû duïng ngoân cuûa nhaø tröôøng cuûa meï trong ngöõ bieåu caûm. ñoái vôùi cuoäc soáng ñeâm khoâng moãi ngöôøi. nguû ñöôïc. 02 Meï toâi E.A-mi- - Hoaøn caûnh boá - Saùng taïo hoaøn - Ngöôøi meï coù via xi vieát thö. caûnh xaûy ra caâu troø voâ cuøng quan - caâu chuyeän chuyeän. troïng trong gia böùc thö khieán - Loàng trong ñình. En- ri –coâ xuùc chuyeän moät böùc - Tình thöông yeâu ñoäng. thö. kính troïng cha meï - Bieåu caûm tröïc laø tình caûm thieâng tieáp. lieâng nhaát cuûa moãi con ngöôøi. 03 Cuoäc Khaùnh - Hoaøn caûnh eùo -Xaây döïng tình - caâu chuyeän cuûa chia Hoaøi. le huoáng taâm lí. nhöõng ñöùa con , tay cuûa - Cuoäc chia tay - Löïa choïn ngoâi keå ngöôøi laøm cha meï nhöõng voâ cuøng ñau “toâi” laøm cho caâu phaûi suy nghó. con ñôùn vaø xuùc chuyeän theâm chaân - Treû em caàn ñöôïc buùp ñoäng. thöïc . soáng trong maùi beâ. - tình caûm gaén - Lôøi keå töï nhien aám gia ñình. boù cuûa hai anh theo trình töï söï - Moãi ngöôøi phaûi em. vieäc. bieát giöõ gìn haïnh phuùc gia ñình. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 1
  2. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 Caâu 2. Khaùi nieäm ca Caùc chuû ñeà chính cuûa ca dao Ngheä thuaät Moät soá baøi ca dao dao minh hoïa Ca dao daân ca Nhöõng caâu haùt veà tình caûm gia Ngoân ngöõ giaøu laø teân goïi ñình hình aûnh söû chung caùc theå duïng caùc bieän tröõ tình daân tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc, phaùp tu töø gian keát hôïp lôøi con ngöôøi vaø nhaïc ñeå dieãn taû ñôøi Nhöõng caâu haùt veà than thaân. soáng noäi taâm cuûa con ngöôøi Nhöõng caâu haùt veà chaâm bieám (ca dao laø lôøi thô daân ca) Caâu 3. TT Vaên Taùc giaû Theå Noäi dung Ngheä thuaät YÙù nghóa baûn thô chính 01 Soâng Lí Thaát - Lôøi khaúng - Theå thô thaát -Theå hieän nuùi Thöôøng ngoân töù ñònh veà cuû ngoân töù tuyeät, nieàm tin vaøo nöôùc Kieát tuyeät quyeàn laõnh thoå ngaén goïn, suùc söùc maïnh Nam Ñöôøng cuûa ñaát nöôùc. tích. chính nghóa. luaät - YÙ chí quyeát - Doàn neùn - Ñöôïc xem taâm baûo veä Toå caûm xuùc trong laø baûn tuyeân quoác, ñoäc laäp hình thöùc theå ngoân ñoäc laäp daân toäc. hieän nghò ñaàu ti6n cuûa luaän, trình baøy nöôùc ta. yù kieán. - Gioïng thô doõng daïc, huøng hoàn, ñanh theùp. 02 Phoø Traàn Nguõ - Haøo khí chieán - Theå thô nguõ - Haøo khí giaù veà Quang ngoân töù thaéng cuûa daân ngoân coâ ñoïng, chieán thaéng. kinh Khaûi tuyeät toäc ta thôøi haøm suùc. - Khaùt voïng Ñöôøng Traàn. - Nhòp thô phuø moät ñaát nöôùc luaät - Phöông chaâm hôïp. thaùi bình, giöõ nöôùc vöõng - Hình thöùc thònh trò cuûa Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 2
  3. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 beàn. dieãn ñaït coâ daân toäc ta ôû ñuùc, doàn neùn ñôøi Traàn. caûm xuùc. - Gioïng saûng khaoùi, haân hoan, töï haøo. 03 Buổi Traàn Thaát - Böùc tranh - Keát hôïp ñieäp Theå hieän hoàn chieàu Nhaân ngoân töù caûnh vaät nôi ngöõ, tieåu ñoái thô thaém ñöøng ôû Toâng tuyeät thoân daõ eân taïo nhòp thô thieát tình queâ phuû Ñöôøng ñeàm, traàm eâm aùi, haøi cuûa vò vua Thieân luaät laéng. hoøa. anh minh, taøi Tröôøng - Söï gaén boù - Ngoân ngöõ ñöùc Traàn troâng maùu thòt vôùi mieâu taû ñaäm Nhaân Toâng. ra cuoäc soáng bình chaát hoäi hoïa, dò cuûa nhaø thô. hình aûnh thi vò. - Duøng caùi hö laøm noåi baät caùi thöïc vaø ngöôïc laïi. 04 Baøi ca Nguyeãn Luïc baùt - Caûnh trí Coân - Ñaïi töø, taû Söï giao hoøa Coân Traõi. Sôn khoùang caûnh xen taû troïn veïn giöõa Sôn. ñaït, thanh tónh, ngöôøi. con ngöôøi vaø neân thô - Doïng thô thieân nhieân - taâm hoàn cao nheï nhaøng, baét nguoàn töø ñeïp vaø soáng eâm aùi. nhaân caùch gaàn guõi vôùi - Söû duïng thanh cao, thieân nhieân ñieäp ngöõ, so taâm hoàn thi cuûa nhaø thô. saùnh coù hieäu só. quaû. 05 Sau Ñoaøn Song - Taâm traïng - theå song thaát - Noãi buoàn phuùt Thò thaát luïc cuûa ngöôøi luïc baùt dieãn taû chia phoâi cuûa chia li Ñieåm baùt. chinh phuï. noãi saàu bi ngöôøi chinh (Dòch - Loøng caûm daèng daëc cuûa phuï giaû) thöông saâu saéc con ngöôøi. - Toá caùo cuûa taùc giaû. - Hình aûnh chieán tranh öôùc leä, töôïng phi nghóa. tröng , caùch - Loøng caûm ñieäu. thoâng saâu saéc Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 3
  4. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 - Saùng taïo vôùi khaùt khao trong vieäc söû haïnh phuùc duïng pheùp cuûa ngöôøi ñoái, ñaïi töø. phuï nöõ. 06 Baùnh Hoà Thaát - Taû baùnh troâi - Vaän duïng - Caûm höùng troâi Xuaân ngoân töù nöôùc ñieâu luyeän nhaân ñaïo: ca nöôùc Höông tuyeät - Taû veû ñeïp nhöõng quy taéc ngôïi veû ñeïp, Ñöôøng duyeân daùng , thô Ñöôøng. phaåm chaát luaät phaåm chaát -Söû duïng cuûa ngöôøi trong saùng cuûa ngoân ngöõ bình phuï nöõ. ngöôøi phuï nöõ. dò, gaàn guõi vôùi - Caûm thoâng - Caûm thoâng, lôøi aên tieáng saâu saéc ñoái xoùt xa cho thaân noùi haøng ngaøy vôùi thaân phaän ngöôøi vôùi thaønh ngöõ, phaän chìm phuï nöõ. moâ típ daân noåi cuûa ngöôøi gian. phuï nöõ. - Xaây döïng hình aûnh nhieàu taàng nghóa. 07 Qua Baø Thaát - Caûnh hoang - Vaän duïng - Taâm traïng Ñeøo Huyeän ngoân sô vaéng laëng ñieâu luyeän coâ ñôn, thaàm Ngang Thanh baùt cuù - Taâm traïng theå thô laëng. Quan Ñöôøng hoaøi coå, nhôù Ñöôøng. - Noãi nieàm luaät nöôùc, thöông - Buùt phaùp taû hoaøi coà. nhaø, buoàn , coâ caûnh nguï tình. ñôn. - Saùng taïo trong vieäc duøng töø laùy. - Söû duïng ngheä thuaät ñoái hieäu quaû. 08 Baïn Nguyeãn Thaát - Lôøi chaøo thaân - Saùng taïo - Theå hieän ñeán Khuyeán ngoân maät töï nhieân. trong vieäc taïo quan nieäm veà chôi baùt cuù - Giaûi baøi hoaøn döïng tình tình baïn, nhaø Ñöôøng caûnh soáng vôùi huoáng. quan nieäm ñoù luaät baïn. - Laäp yù baát coù giaù trò raát - Tình baïn laø ngôø. lôùn trong moïi treân heát. - Vaän duïng thôøi ñaïi. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 4
  5. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 ngoân ngöõ, theå loaïi ñieâu luyeän. 09 Xa Lí Baïch Thaát - Veû ñeïp ñoäc - Keát hôïp taøi - Xa ngaém ngaém ngoân töù ñaùo, huøng vó , tình giöõa caùi thaùc nuùi lö laø thaùc tuyeät traùng leä thaùc thöïc vaø caùi baøi thô khaéc nuùi Lö Ñöôøng nuùi Lö. aûo, theå hieän hoaï ñöôïc veû luaät - Taâm hoàn caûm giaùc kì ñeïp kì vó, phoùng khoaùng, dieäu do hình maïnh meõ cuûa laõng maïn cuûa aûnh thaùc nöôùc thieân nhieân thi nhaân. gôïi leân trong - Taâm hoàn hoàn laõng maïn phoùng Lí Baïch. khoaùng, bay - Söûû duïng boång cuûa nhaø bieän phaùp so thô Lí Baïch. saùnh phoùng ñaïi. -Lieân töôûng, töôïng saùng taïo. - Söû duïng ngoân ngöõ giaøu hình aûnh. 10 Caûm Thaát - Hai caâu thô - Xaây döïng - Noãi loøng nghó ngoân töù ñaàu chuû yeáu taû hình aûnh gaàn ñoái vôùi queâ trong tuyeät caûnh. guõi, ngoân ngöõ höông da ñeâm Ñöôøng - Hai caâu thô töï nhieân, bình dieát, saâu thanh luaät cuoái nghieâng dò. naëng trong tónh veà taû tình. - Söû duïng taâm hoàn, tình bieän phaùp ñoái caûm, ngöôøi ngöõ ôû caâu 3,4 xa queâ. 11 Ngaãn Haï Tri Thaát - YÙ nghóa cuûa - Söû duïng caùc Tình queâ nhieân Chöông ngoân töù nhan ñeà vaø caáu yeáu toá töï söï. höông laø moät vieát tuyeät töù ñoäc ñaùo cuûa - Caáu truùc ñoäc tronh nhöõng nhaân Ñöôøng baøi thô. ñaùo. tình caûm laâu buoåi luaät - Hai caâu thô - Söû duïng ñôøi vaø thieâng môùi veà ñaàu: Lôøi keå vaø bieän phaùp tieåu lieâng nhaát queâ nhaän xeùt cuûa ñoái hieäu quaû. cuûa con taùc giaû veà - Coù gioïng ngöôøi. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 5
  6. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 quaûng ñôøi xa ñieäu bi haøi theå queâ laøm quan. hieän ôû hai caâu - Hai caâu sau: cuoái. Tình huoáng , ngaãu nhieân, baát ngôø. 12 Baøi ca Ñoå Nguõ - Giaù trò hieän -Vieát theo buùt Loøng nhaân aùi nhaø {Phuû ngoân coå thöïc cuûa taùc phaùp hieän vaãn toàn taïi tranh theå phaåm: Phaûn thöïc taùi hieän ngay caû khi bò gioù aùnh chaân thöïc laïi nhöõng chi con ngöôøi thu cuoäc soáng cuûa tieát, caùc söï phaûi soáng phaù keû só ngheøo. vieäc noái tieáp, trong hoaøn - Giaù trò nhaân töû ñoù khaéc caûnh ngheøo ñaïo : Hoaøi baõo hoaï böùc tranh khoå cuøng cöïc. cao caû vaø saâu veà caûnh ngoä saéc cuûa nhaø thô nhöõng ngöôøi vaø cuûa nhöõng ngeøo khoå. ngöôøi ngheøo - Söû duïng caùc khoå. yeáu toá töï söï, mieâu taû bieåu caûm 13 - Raèm Hoà Chí Thaát - Tình yeâu - Raèm thaùng -Theå thô thaát thaùng minh ngoân töù thieân nhieân gieâng laø baøi ngoân töù tuyeät gieâng. tuyeät gaén lieàn vôùi thô vieát baèng Ñöôøng luaät. -Caûnh Ñöôøng tình caûm caùch chöõ haùn teo - Taû caûnh, taû khuya luaät maïng cuûa Hoà theå thô thaát tình; ngoân Chí Minh. ngoân töù tuyeät, ngöõ vaø hình - Taâm hoàn baûn dòch thô aûnhn ñaëc saéc chieán cuûa nhaø thô trong baøi thô. só - ngheä só vöøa Xuaân Thuyû taøi hoa tinh teá vieát theo theå vöøa ung dung. thô luïc baùt. - Hieän thöïc veà - Söû duïng cuoäc khaùng ñieäp töø coù chieán choáng hieäu quaû. phaùp. - Löïa choïn töø ngöõ gôïi hình, bieåu caûm. 14 Tieáng Xuaân Thô - Tieáng gaø tröa - Söû duïng - Nhöõng kæ Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 6
  7. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 gaø tröa Quyønh nguõ gôïi nhôù hình hieäu quaû ñieäp nieäm veà ngoân aûnh trong kæ ngöõ Tieáng gaø ngöôøi baø traøn nieäm tuoåi thô tröa, coù taùc ngaäp yeâu khoâng theå naøo duïng noái thöông laøm queân cuûa ngöôøi maïch caûm cho ngöôøi chieán só. xuùc, gôïi nhaéc chieán só theâm - Nhöõng kæ kæ nieäm hieän vöõng böôùc nieäm veà ngöôøi veà. treân ñöôøng ra baø ñöôïc taùi - Vieát theo traän. hieän laïi qua theå thô 5 tieáng nhieàu söï vieäc phuø hôïp vôùi - Taâm nieäm vieäc keå cuûa ngöôøi chuyeän vöøa chieán só treû boäc loä taâm treân ñöôøng ra tình. traän veà nghóa vuï, traùch nhieäm chieán ñaáu cao caû. 15 Moät Thaïch Tuøy buùt - Coám – saûn - Lôøi vaên - Baøi vaên laø thöù Lam vaät cuûa töï trang troïng, söï theå hieän quaø nhieân, ñaát trôøi tinh teá, ñaày thaønh coâng cuûa luùa laø chaát quyù caûm xuùc, giaøu nhöõng caûm non: saïch cuûa trôøi chaát thô. giaùc laéng Coám trong voû xanh - Chon loïc chi ñoïng, tinh teá cuûa haït luùa non tieát gôïi nhieàu maø saâu saéc treân nhöõng lieân töôûng, kæ cuûa Thaïch caùnh ñoàng. nieäm. Lam veà vaên - Coám – saûn - Saùng taïo hoaù vaø loái vaät mang ñaäm trong lôøi vaên soáng cuûa neùt vaên hoaù. xen keå vaø taû ngöôøi Haø - Nhöõng caûm chaäm raõi, Noäi. giaùc laéng ñoïng, ngaåm nghó, tinh teá, saâu saéc mang naëng cuûa Thaïch tính chaát taâm Lam veà vaên tình, nhaéc nhôû hoaù vaø loái soáng nheï nhaøng. cuûa ngöôøi Haø Noäi. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 7
  8. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 16 Saøi Minh Tuøy buùt - Caûm töôûng - Taïo boá cuïc - Vaên baûn laø Goøn Höông chung veà Saøi vaên baûn theo lôøi baøy toû toâi yeâu Goøn. maïch caûm xuùc tình yeâu tha - Ñaëc ñieåm veà thaønh phoá thieát, beàn thôøi tieát khí Saøi Goøn. chaët cuûa taùc haäu nhieät ñôùi ôû - Söû duïng giaû ñoái vôùi Saøi Goøn vôùi ngoân ngöõ ñaäm Saøi Goøn. naéng, möa vaø ñaø maøu saéc gioù loäng. Nam Boä. - Co ngöôøi Saøi - Loái vieát Goøn chaân nhieät tình, coù thaønh, boäc choå hoùm hænh, tröïc, kieân treû trung cöôøng, baát khuaát -Tình yeâu Saøi Goøn beàn chaët. 17 Muøa Vuõ Tuøy buùt - Tình caûm töï - Trình baøy - Caûm nhaän Xuaân Baèng nhieân ñoái vôùi noäi dung baûn veà muøa xuaân cuûa toâi muøa xuaân Haø theo maïch treân queâ Noäi. caûm xuùc loâi höông mieàn - Noåi nhôù caûnh cuoán say meâ. Baéc hieän leân saéc, khoâng khí - Löïa choïn töø, trong noãi nhôù ñaát trôøi vaø loøng ngöõ, caâu vaên cuûa ngöôøi ngöôøi sau raèm linh hoaït, bieåu con xa queâ. thaùng gieâng. caûm, giaøu -Söï gaén boù hình aûnh. maùu thòt vôùi - Coù nhieàu so queâ höông xöù saùnh, lieân sôû – tình yeâu töôûng phong ñaát nöôùc phu,ù ñoäc ñaùo, giaøu chaát thô. * Lưu ý: Cần học thuộc các bài: Các chùm ca dao; Nam quốc sơn hà; Bánh trôi nước; Bạn đến chơi nhà; Qua đèo Ngang; Cảnh khuya; Rằm tháng giêng; Khổ đầu và khổ cuối bài “Tiếng gà trưa” MỘT SỐ CÂU HỎI ÔN TẬP VĂN 1. Nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo thøc dËy trong em khi ®äc v¨n b¶n Cæng tr­êng më ra. H·y viÕt mét ®o¹n v¨n kho¶ng 10 c©u viÕt vÒ mét kØ niÖm ®¸ng nhí nhÊt trong ngµy khai tr­êng cña m×nh. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 8
  9. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 - HS tù lµm 2. Em hiÓu c©u nãi cña ng­êi mÑ: B­íc qua c¸nh cæng tr­êng lµ mét thÕ giíi k× diÖu sÏ më ra nh­ thÕ nµo? Gîi ý: - Kh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña nhµ tr­êng ®èi víi con ng­êi - Tin t­ëng vµo sù nghiÖp gi¸o dôc - KhÝch lÖ con ®Õn tr­êng häc tËp. 3. Trong ®ªm kh«ng ngñ, ng­êi mÑ ®· ch¨m sãc giÊc ngñ cña con, nhí tíi nh÷ng kØ niÖm th©n th­¬ng vÒ bµ ngo¹i vµ m¸i tr­êng x­a. TÊt c¶ ®· cho em h×nh dung vÒ mét ng­êi mÑ nh­ thÕ nµo? Gîi ý: - V« cïng yªu th­¬ng ng­êi th©n. - Yªu quý, biÕt ¬n tr­êng häc - S½n sàng hi sinh vÝ sù tiÕn bé cña con - Tin t­ëng vµo t­¬ng lai cu¶ con c¸i. Trong nh÷ng lêi sau ®©y cña cha En-ri-c«: - Sù hçn l¸o cña con nh­ mét nh¸t dao ®©m vµo tim bè vËy! - Trong ®êi, con cã thÓ tr¶i qua nh÷ng ngµy buån th¼m, nh­ng ngµy buån th¶m nhÊt sÏ lµ ngµy mµ con mÊt mÑ. 4. Em c¶m nhËn ®­îc ë ®ã nh÷ng c¶m xóc vµ t×nh c¶m nµo cña ng­êi cha? Gîi ý: - HÕt søc ®au lßng, thÊt väng tr­íc sù thiÕu lÔ ®é cña ®øa con - HÕt lßng yªu quý, th­¬ng c¶m mÑ En- ri- c« - RÊt yªu quý En- ri –c« 5. H·y chØ râ nh÷ng kho¶ng thêi gian ®­îc ®Ò cËp tíi trong bøc th­ vµ gi¶i thÝch ý nghÜa. Gîi ý: C¸c kho¶ng thêi gian ®­îc nh¾c tíi: hiÖn t¹i –qu¸ khø- t­¬ng lai C¸ch kÕt hîp ba kho¶ng thêi gian: Tõ hiÖn t¹i quay vÒ qu¸ khø, nhí vÒ qu¸ khø. Tõ hiÖn t¹i liªn t­ëng tíi t­¬ng lai. Sù kÕt nèi c¸c kho¶ng thêi gian ®ã nh¾c nhë ng­êi con hiÓu râ thªm c«ng lao to lín, vai trß quan träng vµ ý nghÜa thiªng liªng cña ng­êi mÑ ®èi víi cuéc ®êi con. 6. T¹i sao t¸c gi¶ l¹i ®Æt tªn truyÖn lµ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª mµ kh«ng ph¶i lµ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª? Gîi ý: - Nh÷ng con bóp bª vèn lµ nh÷ng ®å ch¬i cña tuæi nhá, nã gîi lªn cho thÕ giíi trÎ em sù ngé nghÜnh, trong s¸ng, ng©y th¬ vµ v« téi. - Nh÷ng con bóp bª trong truyÖn còng nh­ hai anh em Thµnh vµ Thuû v« t­ trong s¸ng kh«ng cã téi lçi mµ ph¶i chia tay nhau. - Tªn truyÖn gîi ra t×nh huèng buéc ng­êi ®äc ph¶i theo dâi. Tªn truyÖn cßn gãp phÇn thÓ hiÖn ý ®å t­ t­ëng mµ ng­êi viÕt thÓ hiÖn. 7. H×nh ¶nh quª h­¬ng, ®Êt n­íc, con ng­êi trong c¸c bµi ca dao ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? Gîi ý: H×nh ¶nh quª h­¬ng, ®Êt n­íc, con ng­êi thÓ hiÖn kh¸ phong phó: Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 9
  10. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 - HiÖn lªn qua c¸c ®Þa danh cô thÓ. Thiªn nhiªn giµu ®Ñp, th¬ méng C¶nh vËt trï phó, do bµn tay con ng­êi t¹o nªn. 8. T×nh c¶m næi bËt cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong nh÷ng bµi ca dao vÒ quª h­¬ng, ®Êt n­íc, con ng­êi lµ g×? Gîi ý: - T×nh c¶m g¾n bã víi lµng quª. - T×nh yªu th¾m thiÕt víi quª h­¬ng ®Êt n­íc. - Lßng tr©n träng vÒ lÞch sö d©n téc. 9.Khi diÔn t¶ nçi long ®ong, lËn ®Ën cña con ng­êi trong x· héi x­a, ca dao rÊt hay dïng h×nh ¶nh con cß. V× sao? Gîi ý: V×: - D©n gian ®· ph¸t hiÖn ra nh÷ng ®iÓm t­¬ng ®ång gi÷a con cß. Con cß gÇn gòi quen thuéc, víi ng­êi n«ng d©n lam lò: còng nhá bÐ, ®¬n ®éc, cÆm côi lµm ¨n nh­ng cuéc sèng vÉn bÊp bªnh, khã nhäc. - Dïng h×nh ¶nh con cß ®Ó ¸m chØ con ng­êi lµ mét Èn dô chÝnh x¸c, sinh ®éng, dÔ hiÓu vµ xóc ®éng lßng ng­êi. 10. H×nh ¶nh con cß t­îng tr­ng cho sè phËn cña ai? §Ò diÔn t¶ sù vÊt v¶, lËn ®Ën cña con cß, t¸c gi¶ d©n gian ®· sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? Gợi ý: H×nh ¶nh con cß t­îng tr­ng cho th©n phËn ng­êi n«ng d©n. BiÖn ph¸p nghÖ thuËt: + Sö dông c¸c tõ l¸y îp lý. + Sö dông thñ ph¸p ®èi lËp: §èi lËp h×nh ¶nh ( n­íc non – mét m×nh; th©n cß – th¸c ghÒnh) §èi lËp ®iÖp ng÷: lªn – xuèng; ®Çy- c¹n + C¸c h×nh ¶nh miªu t¶ h×nh d¸ng nhá bÐ, gÇy guéc, téi nghiÖp cña cß + Sö dông h×nh thøc c©u hái ë hai dßng cuèi khiÕn cho lêi than thªm s©u s¾c. 11. §­a tiÔn ng­êi qu¸ cè lµ mét viÖc lµm trang nghiªm, nh­ng ®¸m ma cß trong nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm kh«ng cßn trang nghiªm n÷a. V× sao cã nhËn xÐt nh­ vËy? Gîi ý: V× ë ®©y diÔn cã sù ng­îc ®êi, viÖc buån l¹i bÞ lîi dông ®Ó kiÕm lîi vµ biÕn thµnh viÖc vui. M­în h×nh ¶nh c¸c con vËt nãi vÒ hñ tôc ma chay ChÕ giÔu, phª ph¸n nh÷ng kÎ lîi dông hñ tôc. 12. C¨n cø vµo lêi giíi thiÖu s¬ l­îc vÒ thÊt ng«n tø tuyÖt, h·y cho biÕt thÓ th¬ cña hai bµi Nam quèc s¬n hµ, Phß gi¸ vÒ kinh vÒ sè c©u, sè ch÷, c¸ch hiÖp vÇn. Gîi ý: - S«ng nói n­íc Nam: Bµi th¬ cã 4 c©u, mçi c©u 7 tiÕng, hiÖp vÇn ë cuèi c©u 1, 2, 3, lµm theo thÓ thÊt ng«n tø tuyÖt. - Phß gi¸ vÒ kinh: bµi th¬ cã 4 c©u, mçi c©u 5 ch÷, hiÖp vÇn ë tiÕng cuèi c©u 2, c©u ; lµm theo thÓ ngò ng«n tø tuyÖt. 13. NÐt chung gi÷a hai bµi th¬ S«ng nói n­íc Nam vµ phß gi¸ vÒ kinh? - ThÓ hiÖn b¶n lÜnh vµ kh¸t väng chiÕn th¾ng cña d©n téc ta. - ¢m h­ëng, giäng ®iÖu hµo hïng Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 10
  11. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 - Cã sù hoµ quyÖn gi÷a c¸c yªó tè nghÞ luËn biÓu c¶m. - C¶ hai bµi ®Òu ng¾n gän, sóc tÝch nh­ng ý th¬ s©u s¾c, thÓ hiÖn t×nh yªu n­íc vµ lßng tù hµo d©n téc s©u s¾c. 14. Nh©n vËt ta trong Bµi ca C«n S¬n lµ ai? T¹i sao ®¹i tõ ta l¹i xuÊt hiÖn nhiÒu lÇn? H·y ph©n tÝch c¸ch c¶m nh©n thiªn nhiªn cña ta. Gîi ý: - Nh©n vËt ta trong bµi th¬ chÝnh lµ nhµ th¬ - Mçi lÇn nh©n vËt ta xuÊt hiÖn víi mét t­ thÕ kh¸c nhau: nghe, ngåi, n»m, ng©m. PhÝa sau mçi hµnh ®éng, t­ thÕ lµ c¸c h×nh ¶nh so s¸nh thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña nhµ th¬ tr­íc c¶nh thiªn nhiªn th¬ méng, h÷u t×nh. TÊt c¶ cho thÊy sù tinh tÕ trong c¸ch c¶m nhËn vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn vµ t×nh yªu thiªn nhiªn tha thiÕt cña NguyÔn Tr·i. 15. Ph©n tÝch mµu xanh trong ®o¹n trÝch Sau phót chia li Gîi ý: - Mµu xanh ®­îc nãi tíi bèn lÇn: M©y biÕc, nói xanh, ngµn d©u xanh xanh, xanh ng¾t. - Ph©n tÝch sù kh¸c nhau gi÷a c¸c mµu xanh Êy: Kh«ng gian ngËp trµn s¾c xanh, kh«ng gian réng lín, tr¶i dµi nh­ng chØ ®¬n ®iÖu mét s¾c xanh. - T¸c dông cña viÖc sö dông mµu xanh: gîi c¶m gi¸c buån, tuyÖt väng, bÊt h¹nh. 16.Ngoµi líp nghÜa ®en, bµi th¬ B¸nh tr«i n­íc cßn cã líp nghÜa bãng nãi vÒ vÎ ®Ñp cña ng­êi phô n÷ trong x· héi cò. §ã lµ vÎ ®Ñp nh­ thÕ nµo? Gîi ý: - Líp nghÜa ®en: T¶ b¸nh tr«i n­í rÊt cô thÓ: H×nh d¸ng: trßn; mµu s¾: tr¾ng; cã nh©n bªn trong; luéc: b¶y næi ba ch×m. - Líp nghÜa bãng: Gi¸ trÞ cña bµi th¬ chñ yªu n»m ë nghÜa bãng. Trªn c¬ së t¶ thùc chiÕc b¸nh tr«i, nhµ th¬ muèn nãi lªn vÎ ®Ñp cña ng­êi phô n÷: H×nh thÓ xinh ®Ñp; phÈm chÊt trong tr¾ng, dï gÆp c¶nh ngé nµo vÉn gi÷ tÊm lßng son s¾t thuû chung. 17. Gi÷a th¬ cña bµ HuyÖn Thanh Quan vµ th¬ cña Hå Xu©n h­¬ng cã ®iÓm g× kh¸c nhau? Gîi ý: - Kh¸c nhau vÒ ng«n ng÷. - Kh¸c nhau vÒ phong c¸ch. 18. C¶nh t­îng §Ìo Ngang ®­îc miªu t¶ vµo c¶nh t­îng nµo trong ngµy? Thêi ®iÓm ®ã cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo trong viÖc béc lé t©m tr¹ng cña t¸c gi¶? Gîi ý: - Vµo lóc xÕ chiÒu- thêi kh¾c cña ngµy tµn. - Thêi gian buæi chiÒu tµ th­êng gîi buån nhí, cµng t¨ng thªm nçi c« ®¬n trong lßng l÷ kh¸ch tr­íc kh«ng gian dµi, réng mµ hoang s¬. - Thêi gian nh­ mét yÕu tè nghÖ thuËt gãp phÇn béc lé t©m tr¹ng cña nhµ th¬ 19.Chép nguyên văn bốn câu thơ cuối của bài thơ “ Qua đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan.” Phân tích cụm từ “ta với ta” trong câu thơ cuối của khổ thơ trên để thấy tâm trạng của tác giả? - Chép nguyên văn bài thơ SGK (sai 1 lỗi – 0,25 điểm) Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 11
  12. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 - Nêu đúng nội dung bài thơ phần ghi nhớ SGK 20. H·y so s¸nh côm tõ ta víi ta ë hai bµi th¬ Qua §Ìo Ngang vµ B¹n ®Õn ch¬i nhµ. Gîi ý: - Qua §Ìo Ngang: Côm tõ ta víi ta thÓ hiÖn sù ®èi diÖn ví nçi c« ®¬n tuyÖt ®èi cña nhµ th¬. Ta víi ta chØ mét chñ thÓ lµ nhµ th¬. - Ta víi ta trong c©u th¬ cña NguyÔn Khuyến lµ sù ®ång c¶m, ®ång ®iÖu gi÷a hai ng­êi bạn ý hîp t©m ®Çu nªn kh«ng cã sù c« ®¬n. Ta lµ m×nh còng lµ b¹n. 21. Trong bµi th¬ TÜnh d¹ tø cã nh÷ng ®éng tõ nµo diÔn t¶ hµnh ®éng vµ t©m tr¹ng cña chñ thÓ tr÷ t×nh? Nh÷ng ®éng tõ ®ã cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo? Gîi ý: - C¸c ®éng tõ: nghi ( ngê); cö ( ngÈng); väng ( tr«ng), ®ª ( cói), t­ ( nhí) - c¸c hµnh ®éng diÔn t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh. - Gi÷a c¸c déng tõ cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, võa lµ quan hÖ ®èi lËp võa lµ quan hÖ nh©n qu¶, thèng nhÊt. 22. NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª vµ C¶m nghÜ tuy kh¸c nhau vÒ t¸c gi¶ nh­ng cã ®iÓm chung vÒ néi dung t×nh c¶m. H·y chØ ra ®iÓm chung nµy. Gîi ý: - §Òu diÔn t¶ t×nh c¶m quª h­¬ng th¾m thiÕt cña con ng­êi. - Gãp phÇn båi ®¾p t×nh yªu quª h­¬ng trong mçi chóng ta. 23. Sù kh¸c biÖt gi÷a hai phong c¸ch LÝ B¹ch vµ §ç Phñ. Gîi ý: + Th¬ LÝ B¹ch: Trµn ®Çy c¶m høng l·ng m¹n - Giäng th¬ s«i næi, m·nh liÖt. - H×nh ¶nh th¬ k× vi, siªu phµm, giµu tÝnh t­îng tr­ng,. - Ng«n ng÷ hoa mÜ, sinh ®éng. + Th¬ §ç Phñ: §Ëm chÊt hiÖn thùc, «ng ®­îc coi lµ nhµ viÕt sö cña thêi ®¹i. - Giäng th¬ th©m trÇm, s©u l¾ng. - H×nh ¶nh gÇn gòi víi ®êi th­êng. - Ng«n ng÷ gÇn víi lêi ¨n tiÕng nãi cña nh©n d©n. 24. H×nh ¶nh ng­êi bµ trong kÝ øc cña t¸c gi¶ hiÖn ra nh­ thÕ n¸o? Qua ®ã em c¶m nhËn ®­îc ®iÒu g× vÒ bµ? Gîi ý: + H×nh ¶nh ng­êi bµ trong kÝ øc cña ch¸u cã nh÷ng nÐt næi bËt: - Lµ ng­êi tÇn t¶o, ch¾t chiu trong c¶nh nghÌo. - Dµnh trän t×nh yªu vµ ch¨m lo cho ch¸u. - B¶o ban, nh¾c nhë ch¸u, ®«i khi tr¸ch m¾ng ch¸u còng chØ v× yªu th­¬ng ch¸u. + Nh÷ng t×nh c¶m cña bµ thÓ hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt cô thÓ trong bµi ( Hs tù t×m nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt ®­îc biÓu hiÖn) ®· biÓu hiÖn t×nh bµ ch¸u thÊt s©u nÆng, th¾m thiết. Bµ ch¾t chiu, ch¨m chót cho ch¸u; ch¸u yªu th­¬g, kÝnh träng vµ biªt s¬n bµ. 25. TiÕng gµ tr­a ®¸nh thøc nh÷ng kØ niÖm, t×nh c¶m nµo trong lßng t¸c g¶i? T¹i sao bèn c©u th¬ ba ch÷ TiÕng gµ tr­a më ®Çu mèi ®o¹n trong khi c¸c dßng kh¸c lµ n¨m ch÷? Gîi ý: - T×nh c¶m vµ kØ niÖm ®­îc ®¸nh thøc lµ: + H×nh ¶nh ng­êi bµ gÇn gòi, th©n th­¬ng Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 12
  13. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 + H×nh ¶nh nh÷ng con gµ m¸i m¬. + Nh÷ng giÊc m¬ tuæi th¬ ®¸ng yªu. - C©u th¬ ba ch÷ TiÕng gµ tr­a ®øng ®Çu mçi khæ thơ, xen gi÷a nh÷ng c©u th¬ n¨m ch÷ lµ dông ý nghÖ thuËt cña t¸c gi¶. Nã nh­ nh÷ng chiÕc ch×a kho¸ më vµo kÝ øc tuæi th¬, võa cã ý nghÜa liªn kÕt c¸c h×nh ¶nh nãi vÒ thêi th¬ Êu, võa gi÷ nhÞp c¶m xóc cho toµn bµi. TiÕng gµ xuyªn suèt bµi th¬ nh­ mét niÒm th­¬ng nhí. 26. Mét thø quµ cña lóa non: Cèm ®· mang lại cho em nh÷ng hiÓu biÕt míi mÎ, s©u s¾c nµo vÒ ®Æc s¶n cèm? Gîi ý: - Cèm lµ thø quµ ®Æc s¾c v× nã kÕt tinh nhiÒu vÎ ®Ñp: h­¬ng vÞ vµ mµu s¾c ®ång quª, vÎ ®Ñp cña ng­êi chÕ biÕn, cña tôc lÖ nh©n duyªn, cña c¸ch mua vµ th­ëng thøc cèm. - Cèm mang nÐt ®Ñp truyÒn thèng. - Cèm lµ thø s¶n vËt quý cña d©n téc, cÇn ®­îc n©ng niu, g×n gi÷. 27. Sµi Gßn t«i yªu gióp em h×nh dung nh­ thÕ nµo vÒ vÎ ®Ñp cña ng­êi Sµi Gßn? Gîi ý: Sµi Gßn t«i yªu cho ta nh×n ng­êi sµi Gßn b»ng nh÷ng g× t¸c gi¶ ®· tõng tr¶i. §ã lµ ng­êi sµi Gßn cña gÇn n¨m m­¬i n¨m tr­íc, råi ®Õn “ nghiªm träng vµ s«i sôc nhøt’ vµ ®Õn ngµy nay. Kh«ng tËp trung vµo mét hoÆc mét sè nh©n vËt nh­ truyÖn, Sµi Gßn t«i yªu viÕt vÒ con ng­êi ë “phong c¸ch b¶n ®i¹” thÓ hiÖn qua c¸ch ¨n nãi, trang phôc, c¸ch giao thiÖp ch©n thµnh, béc trùc, tù nhiªn trong ®êi sèng, dòng ¶m hi sinh suèt hai cuéc kh·ng chiÕn. 28. H·y cho biÕt hoµn c¶nh ra ®êi cña v¨n b¶n Mïa xu©n cña t«i. Hoµn c¶nh ®ã gióp em hiÓu g× thªm vÒ t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ khi viÕt mïa xu©n cña t«i? Gîi ý: Khi ®Êt n­íc cßn bÞ chia c¾t hai miÒn, t¸c gi¶ sèng trong vïng kiÓm so¸t cña Mĩ – Ngụy, xa cách quê hương đất Bắc. Trong nỗi niềm thương nhớ da diết về quê hương, gia đình và lòng mong mỏi đất nước hòa bình, thống nhất, nhà văn đã viết Thương nhớ mười hai. Mùa xuân của tôi là một trong những nhớ thương đó: nỗi nhớ mọi cảnh sắc thiên nhiên, phố xá và cuộc sống hàng ngày của Hà Nội. Đó là vẻ đẹp và bản sắc văn hóa tinh tế, độc đáo của Hà Nội và cũng là tiêu biểu cho dân tôc ta. Mùa xuân của tôi là một phần kí thác tâm trạng của tác giả. 29. §äc v¨n b¶n Mïa xu©n cña t«i, em c¶m nhận ®­îc nÐt ®Æc s¾c cña c¶nh vËt thiªn nhiªn Hµ Néi nh­ thÕ nµo? Gợi ý: Đọc mùa xuân của tôi khó có thể quên những dòng miêu tả mùa xuân của Hà Nội, của vùng đồng bằng Bắc Bộ với gió, mưa với tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, với nhựa sống ứ đầy trên những cành non mới nhú. Thiên nhiên ấy truyền đến con người niềm yêu tha thiết, lòng yêu đời vô hạn. B. TIÕNG VIÖT Caâu 1. Töø xeùt veà maët caáu taïo. a. Töø gheùp - Töø gheùp coù hai loaïi: Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 13
  14. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 + Töø gheùp chính phuï: Coù tieáng chính vaø tieáng phuï boå sung yù nghóa cho tieáng chính. Tieáng chính ñöùng tröôùc tieáng phuï ñöùng sau. + Töø gheùp ñaúng laäp: Coù caùc tieáng bình ñaúng vôùi nhau veà maët ngöõ phaùp. - Töø gheùp chính phuï : coù tính chaát phaân nghóa nghóa tieáng phuï heïp hôn tieáng chính. - Töø gheùp ñaúng laäp: coù tính chaát hôïp nghóa. b. Töø laùy: - Nghóa cuûa töø laùy ñöôïc taïo thaønh do söï hoøa phoái aâm thanh giöõa caùc tieáng. - Töø laùy coù tieáng coù nghóa laøm goác thì nghóa coù theå taêng hoaëc giaûm so vôùi tieáng goác. Bµi tËp: 1 Ph©n lo¹i c¸c tõ ghÐp sau theo cÊu t¹o cña nã: èm yÕu, xe lam, tèt ®Ñp, kØ vËt, s¨ng dÇu, r¾n giun, binh lÝnh, nói non, chî bóa, b¸nh cuèn, s­ng vï. §¸p ¸n - Tõ ghÐp ®¼ng lËp: èm yÕu, binh lÝnh, s¨ng dÇu, r¾n giun. - Tõ ghÐp chÝnh phô: xe lam, tèt ®Ñp, kØ vËt, nói non, chî bóa, b¸nh cuèn, s­ng vï. * Bµi tËp 2: Trong c¸c tõ ghÐp sau ®©y: t­íng t¸, ¨n nãi, ®i ®øng, binh lÝnh, giang s¬n, ¨n uèng, ®Êt n­íc, quÇn ¸o, vui t­¬i, söa ch÷a, chê ®îi, h¸t hß, tõ nµo cã thÓ ®æi trËt tù gi÷a c¸c tiÕng ? V× sao ? §¸p ¸n Cã thÓ ®æi trËt tù c¸c tõ: ¨n nãi, ®i ®øng, ¨n uèng, ®Êt n­íc, quÇn ¸o, vui t­¬i, h¸t hß. Cã thÓ ®æi ®­îc trËt tù c¸c tiÕng v× ®ã lµ tõ ghÐp ®¼ng lËp. * Bµi tËp 3: V× sao kh«ng ®æi ®­îc vÞ trÝ c¸c tiÕng trong c¸c tõ: cha con, giµu nghÌo, vua t«i, th­ëng ph¹t, v÷n m¹nh. §¸p ¸n Kh«ng ®æi ®­îc vÞ trÝ v×: do thãi quen vµ do phong tôc v¨n ho¸ cña ng­êi ViÖt (c¸i lín nãi tr­íc, c¸i nhá nãi sau, c¸i tèt nãi tr­íc, c¸i xÊu nãi sau, Caâu 2. Töø xeùt veà maët nghóa. Töø xeùt veà Khaùi nieäm Caùch söû duïng Ví duï minh hoïa nghóa Töø ñoàng nghóa: Laø töø coù nghóa gioáng Caân nhaéc ñeå löïa choïn - Ñoàng nghóa nhau hoaëc gaàn gioáng trong soá caùc töø ñoàng Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 14
  15. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 hoaøn toaøn. nhau nghóa nhöõng töø theå hieän - Ñoàng nghóa ñuùng thöïc teá khaùch khoâng hoaøn quan vaø saéc thaùi bieåu toaøn. caûm. Töø traùi nghóa - Laø nhöõng töø coù Söû duïng trong theå ñoái, nghóa traùi ngöôïc taïo hình töôïng töông nhau. phaûn, gaây aán töôïng - Moät töø traùi nghóa coù maïnh, laøm cho lôøi vaên theå thuoäc nhieàu caëp theâm sinh ñoäng. töø traùi nghóa khaùc nhau. Töø ñoàng aâm Laø nhöõng töø gioáng Hieän töôïng ñoàng aâm coù nhau veà aâm thanh theå hieåu sai hoaëc nöôùc nhöng nghóa khaùc xa ñoâi, giao tieáp caàn phaûi nhau khoâng lieân quan chuù yù ñeán ngöõ caûnh ñeå gì vôùi nhau. hieåu ñuùng nghóa cuûa töø vaø duøng töø cho ñuùng. * Bµi tËp: 1.Trong bµi th¬ 'Th¨m lóa" cña TrÇn H÷u Thung cã ®o¹n: Ng­êi ta b¶o kh«ng tr«ng Ai còng nhñ ®õng mong Riªng em th× em nhí a. T×m c¸c tõ ®ång nghÜ trong ®o¹n trÝch trªn ? b. ChØ ra c¸c nÐt nghÜa cña mçi tõ trong c¸c tõ ®ång nghÜa mµ em t×m ®­îc ? §¸p ¸n: a. - Tr«ng, mong, nhí. - B¶o, nhñ 2.T×m c¸c tõ ®ång nghÜa víi c¸c tõ sau ®©y: Réng, ch¹y, cÇn cï, l­êi, chÕt, th­a. §¸p ¸n: - Réng: réng r·i, mªnh m«ng - Ch¹y: phi, vät, lao - Cµn cï: ch¨m chØ, siªng n¨ng - L­êi: nh¸c, 3.ViÕt ®o¹n v¨n trong ®ã cã sö dông tõ ®ång nghÜa 4. T×m nh÷ng tõ tr¸i nghÜa víi c¸c tõ sau: dòng c¶m, sèng, nãng, yªu, nao nóng, cao th­îng - Dòng c¶m- hÌn nh¸t, hÌn h¹ - Sèng- chÕt, hy sinh, tõ trÇn, qua ®êi - Nãng- l¹nh(nh­ng gi÷a nãng víi l¹nh cßn cã Êm, m¸t) - Yªu- ghÐt(ë gi÷a cã: th­¬ng, quý) - Nao nóng- kiªn ®Þnh, v÷ng vµng - Cao th­îng- ti tiÖn, nhá nhen Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 15
  16. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 5. X¸c ®Þnh cÆp tõ tr¸i nghÜa trong c¸c ng÷ c¶nh sau: - T«i ®i lÝnh l©u kh«ng vÒ quª ngo¹i Dßng s«ng x­a vÉn bªn lë, bªn båi Khi t«i biÕt th­¬ng bµ th× ®· muén Bµ chØ cßn lµ nÊm cá th«i! (NguyÔn Duy) - Tr¸i non mµ ®· thÝch Rông xuèng vÉn cßn ngon Huèng chi lµ tr¸i chÝn ¤i thanh ca ngät gißn (Xu©n DiÖu) - H¸t cho bong bãng th× ch×m §¸ xanh th× næi, gç lim lËp lê (Ca dao) Caâu 3. Töø loaïi. a. Ñaïi töø duøng ñeå troû ngöôøi, vaät, hoaït ñoäng, tính chaát ñöôïc noùi ñeán trong moät ngöõ caûnh nhaát ñònh cuûa lôøi noùi hoaëc duøng ñeå troû. - Caùc loaïi ñaïi töø: (1) ñaïi töø duøng ñeå troû (2) ñaïi töø duûng ñeå hoûi b. Quan heä từ là - Söû duïng quan heä töø: - Caùc loãi veà quan heä töø: Caâu 4. Töø Haùn Vieät. - Ñôn vò caáu taïo töø Haùn Vieät: - Töø gheùp Haùn Vieät coù 2 loaïi: Töø gheùp ñaúng laäp vaø töø gheùp chính phuï: + Töø gheùp chính phuï: + Töø gheùp ñaúng laäp - Caùch söû duïng töø Haùn Vieät: Bµi tËp: X¸c ®Þnh c¸c tõ HV ®­îc sö dông trong nh÷ng c©u th¬ sau: - DËp d×u tµi tö giai nh©n Ngùa xe nh­ n­íc ¸o quÇn nh­ nªm - §©y cuéc håi sinh buæi ho¸ th©n Mïa ®«ng thÕ kØ chuyÓn sang xu©n ¤i ViÖt Nam! Tõ trong biÓn m¸u Ng­êi v­¬n lªn nh­ mét thiªn thÇn! Chóng muèn ®èt ta thµnh tro bôi Ta ho¸ vµng nh©n phÈm lu¬ng t©m Chóng muèn ta b¸n m×nh « nhôc Ta lµm sen th¬m ng¸t gi÷a ®Çm. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 16
  17. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 Caâu 5. - Thaønh ngöõ laø + Baét nguoàn töø nghóa ñen cuûa caùc töø taïo neân noù. + Thoâng qua moät soá pheùp nghóa chuyeån(haøm aån). - Chöùc vuï ngöõ phaùp cuûa thaønh ngữ 1. ¨n vãc häc hay: thµnh ng÷ nµy dïng víi nghÜa: ¨n th× båi bæ cho th©n thÓ, häc th× båi bæ cho trÝ tuÖ. 2. CÈn t¾c v« ­u: CÈn thËn th× kh«ng lo l¾ng g× 3. ChÝn ch÷ cï lao: chØ c«ng lao khã nhäc cña bè mÑ 4. HËu sinh kh¶ uý: ng­êi líp sau ®¸ng sî, ®¸ng phôc 5. V¾t cæ chµy ra n­íc: Bñn xØn, hµ tiÖn, keo kiÖt qu¸ ®¸ng. ChuyÖn v« lÝ ng­îc ®êi kh«ng thÓ nµo thùc hiÖn ®­îc -Ñaëc ñieåm dieãn ñaït vaø taùc duïng: Caâu 6. Bieän phaùp tu töø: a. Ñieäp ngöõ: -Ñieäp ngöõ laø duøng laëp ñi laëp laïi 1caâu hoaëc 1 töø ñeå laøm noåi baät hoaëc gaây caûm xuùc maïnh. - Caùc loaïi ñieäp ngöõ: Bµi 1. “ Trêi xanh ®©y lµ cña chóng ta Nói rõng ®©y lµ cña chóng ta Nh÷ng c¸nh ®ång th¬m m¸t Nh÷ng ng¶ ®­êng b¸t ng¸t Nh÷ng dßng s«ng ®á nÆng phï sa” - §iÖp ng÷: Cña chóng ta” - §iÖp tõ: nh÷ng + D¹ng: C¸ch qu·ng + T¸c dông: Rêi xanh, nói rõng, nh÷ng ng¶ ®­êng, dßnh s«ng lµ nh÷ng h×nh ¶nh cña ®Êt n­íc hïng vÜ, giµu ®Ñp. C¸c ®iÖp tõ, ®iÖp ng÷ trªn võa nhÊn m¹nh ý th¬, võa t¹o nªn ©m ®iÖu m¹nh mÏ, hµo hïng, biÓu lé niÒm tù hµo vÒ ý chÝ tù lËp, tù c­êng, tinh thÇn lµm chñ ®Êt n­íc Bµi 2 ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n biÓu c¶m vÒ mïa xu©n, trong ®ã cã sö dông ®iÖp ng÷. b. Chôi chöõ: - Chôi chöõ laø: . - Caùc loái chôi chöõ: 1. ChØ ra nh÷ng tõ ng÷ ®­îc dïng ®Ó ch¬i ch÷ trong c¸c vd sau vµ cho biÕt ®ã lµ lèi ch¬i ch÷ nµo? T¸c dông lµ g×? a. Tr¨ng bao nhiªu tuæi tr¨ng giµ Nói bao nhiªu tuæi gäi lµ nói non. b. Mang theo mét c¸i phong b× Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 17
  18. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 Trong ®ùng c¸i g×, ®ùng c¸i ®Çu tiÒn! c. Chuång gµ kª s¸t chuång vÞt d. Cßn trêi, cßn n­íc, cßn non Cßn c« b¸n r­îu anh cßn say s­a. e. Cãc chÕt ®Ó nh¸i må c«i, ChÉu ngåi chÉu khãc: chµng ¬i lµ chµng! g. Con cß ¨n b·i rau r¨m §¾ng cay chÞu vËy ®·i ®»ng cïng ai. h. Bao giê thong th¶ lªn ch¬i nguyÖt Nhí h¸i cho xin n¾m l¸ ®a. (Hå Xu©n H­¬ng) §¸p ¸n a. + Nói- non: ch¬i ch÷ ®ång nghÜa + Giµ - non: ch¬i ch÷ tr¸i nghÜa b. + §Çu tiªn- tiÒn ®©u: ch¬i ch÷ nãi l¸i c. + Gµ- kª: ch¬i ch÷ ®ång nghÜa (Kª lµ yÕu tè HV cã nghÜa lµ gµ) d. Say s­a: Ch¬i ch÷ dïng tõ nhiÒu nghÜa + Yªu thÝch c¸i ®Ñp, c¶nh ®Ñp cña thiªn nhiªn(trêi, non n­íc) + Say mª s¾c ®Ñp, vÎ duyªn d¸ng cña c« hµng r­îu e. - Chµng1: con chÉu chµng - Chµng2: ®¹i tõ chØ ng­êi thanh niªn => Ch¬i ch÷ nhiÒu nghÜa g. ®¾ng cay- rau r¨m: Ch¬i ch÷ cïng tr­êng liªn t­ëng(rau r¨m khiÕn ta nghÜ ®Õn ®¾ng cay. §¾ng cay nghÜ ®Õn rau r¨m) ë ®©y rau r¨m hiÓu theo nghÜa Èn dô chØ hoµn c¶nh sèng kh¾c nghiÖt cña con cß, ®¾ng cay lµ chØ nh÷ng thua thiÖt, tñi nhôc cña kiÕp con cß. h. nguyÖt- l¸ ®a: Ch¬i ch÷ cïng tr­êng liªn t­ëng. C©y ®a cã chó cuéi ngåi d­íi gèc trªn cung tr¨ng, ý chØ sù dèi tr¸, lõa läc: nãi dèi nh­ cuéi Caâu 7. Chuaån möïc söû duïng töø: Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 18
  19. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 C. TËP LµM V¡N Caâu 1. Tìm hieåu chung veà vaên bieåu caûm. - Vaên bieåu caûm laø loaïi vaên vieát ra nhaèm bieåu ñaït tình caûm, caûm xuùc, söï ñaùnh giaù cuûa con ngöôøi vôùi theá giôùi xung quanh vaø kheâu gôïi loøng ñoàng caûm nôi ngöôøi ñoïc. - Ñaëc ñieåm cuûa vaên bieåu caûm: + Vaên bieåu caûm coøn goïi laø vaên tröõ tình bao goàm : thô tröõ tình, ca dao tröõ tình, tuøy buùt. + Tình caûm trong vaên bieåu caûm laø nhöõng tình caûm giaøu tính nhaân vaên: nhö tình yeâu thieân nhieân, toå quoác, gia ñình, con ngöôøi . Gheùt söï giaû doái, ñoäc aùc - Caùch bieåu caûm: + Bieàu caûm tröïc tieáp: . + Bieåu caûm giaùn tieáp: - Caùc yeáu toá töï söï vaø mieâu taû trong vaên bieåu caûm Caâu 2. Caùch laøm moät baøi vaên bieåu caûm. - Caùc caùch laäp yù cho baøi vaên bieåu caûm. - Caùch laøm baøi vaên bieàu caûm. - Daøn yù baøi vaên bieåu caûm veà söï vaät, con ngöôøi. * MB: Caûm xuùc khaùi quaùt veà ñoái tuôïng bieåu caûm. * TB: Laàn löôït trình baøy nhöõng caûm xuùc veà ñoái töôïng. * KB: Khaúng ñònh laïi caûm xuùc veà ñoái töôïng, suy nghó, mong öôùc - Daøn yù baøi vaên bieåu caûm veà moät taùc phaåm vaên hoïc. * MB: Giôùi thieäu taùc phaåm vaø hoaøn caûnh tieáp xuùc taùc phaåm. * TB: Nhöõng caûm xuùc suy nghó do taùc phaåm gaây neân. * KB: Aán töôïng chung veà taùc phaåm. Löu yù: Luyeän caùc daïng ñeà ñaõ hoïc. MỘT SỐ ĐỀ VĂN I. Biểu cảm về sự vật, con người Đề 1: Cảm nghĩ về thầy cô giáo. Bài làm phải đủ ba phần: mở bài, thân bài, kết bài . MB: Giới thiệu về thầy cô giáo mà mình yêu mến: Thầy cô nào? Dạy lớp mấy? Trường nào? TB: Em đã có những tình cảm, kĩ niệm gì đối với thầy cô. + Hình ảnh thầy cô giữa đàn em nhỏ. + Giọng nói ấm áp, trìu mến thân thương khi thầy cô giảng bài. + Lúc thầy cô theo dõi lớp học. Do đó, hình ảnh thầy cô đã để lại trong em nhiều tình cảm và kĩ niệm tốt đẹp mà không bao giờ em có thể quên được. KB: Tình cảm chung về thầy cô giáo. Đó cũng chính là người lái đò đưa thế hệ trẻ cặp bến tương lai. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 19
  20. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 Cảm xúc cụ thể về thầy cô mà mình yêu quí nhất. Đề 2: Cảm nghĩ về tình bạn. Cần đảm bảo bố cục 3 phần: a. Mở bài: Giới thịêu sơ lược về tầm quan trọng của tình bạn trong cuộc sống của mỗi con người. b. Thân bài: - Tình bạn có ở mọi nơi, không phân biệt tuổi tác, địa vị xã hội. - Tình bạn là điều thiêng liêng, quý giá trong cuộc sống của mỗi con người. - Kể một số tình bạn đẹp trong xã hội xưa và ngày nay. - Muốn giữ gìn tình bạn cần thiện chí từ những người bạn với nhau. c. Kết bài: Khẳng định lại giá trị, tầm quan trọng của tình bạn Đề 3: Cảm xúc của em về không khí, cảnh sắc quê hương trong dịp Tết đến xuân về. Bài làm cần đủ các ý chính sau; a.Mở bài: + Cảm xúc khi tết đến, xuân về trên quê hương. b. Thân bài: - Không khí, cảnh sắc của cảnh vật, thiên nhiên khi Tết đến xuân về: tất cả bừng lên sức sống mạnh mẽ. - Không khí, cảnh sắc trong cuộc sống con người khi Tết đến, xuân về: rộn rã đón chào một năm mới với nhiều niềm vui và hi vọng ở tương lai. c. Kết bài: Khẳng định cảm xúc về vẻ đẹp của quê hương khi xuân về. Đề 4: Cảm nghĩ của em về một con vật nuôi. * Kiểu bài: Biểu cảm. * Đối tượng: Con vật nuôi. * Bài viết có bố cục 3 phần. * Dàn bài sơ lược: - Mở bài: Nêu con vật nuôi và lí do mà em yêu thích con vật đó. - Thân bài: - Con vật được nuôi từ khi nào? - Các đặc điểm của con vật nuôi. - Mối quan hệ giữa vật nuôi với đời sống của mọi người. - Mối quan hệ giữa vật nuôi với đời sống của em. - Con vật đem lại những lợi ích gì trong đời sống vật chất và tinh thần? - Kết bài: Tình cảm của em đối với con vật nuôi đó. Đề 5: Suy nghĩ và tình cảm về hạnh phúc được sống giữa những người thân trong gia đình. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 20
  21. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 a. Yêu cầu chung: -Bài làm đáp ứng yêu cầu đề bài ,đúng phương thức biểu đạt(có thể trình bày bằng nhiều thể loại:viết thư,thơ trữ tình,văn xuôi,tuỳ bút) -Bố cục 3 phần đầy đủ rõ ràng . -Bài văn bộc lộ được cảm xúc chân thực,lời văn giàu hình ảnh gợi cảm. -Trình bày mạch lạc ,rõ ràng,chữ viết ,dấu câu đúng chính tả. -Đảm bảo tính mạch lạc liên kết trong bài văn. -Vận dụng được các biện pháp tu từ đã học trong khi viết bài. b.Yêu cầu cụ thể: A-Mở bài:Giới thiệu khái quát về gia đình,các thành viên và cảm xúc chung của bản thân(1đ) B- Thân bài: -Sự cảm nhận về không khí gia đình có phân tích đánh giá cụ thể. (1đ) -Bộc lộ được cảm xúc về niềm hạnh phúc của cá nhân (có thể kết hợp trong khi phân tích đánh giá) (2đ) -Liên tưởng của bản thân đến những bạn cùng trang lứa không được may mắn như mình.(1đ) - Tình cảm và mong ước của bản thân.(1đ) C-Kết bài: Khẳng định cảm xúc để khơi gợi tình cảm người đọc(0,5đ) -Liên hệ ,rút ra bài học,xác định hướng phấn đấu của bản thân .(0,5đ Đề 6: Cảm nghĩ về nụ cười của mẹ. * Yêu cầu : - Mở bài : nêu cảm xúc đối với nụ cười của mẹ: nụ cười ấm lòng. - Thân bài : Nêu các biểu hiện, sắc thái nụ cười của mẹ : + Nụ cười vui, thương yêu. + Nụ cười khuyến khích. + Nụ cười động viên, an ủi. - Kết bài : Bày tỏ lòng yêu thương và kính trọng mẹ. Đề 7: Viết bài văn biểu cảm (có sử dụng yếu tố miêu tả, tự sự) theo một trong hai chủ đề sau: - Một kỉ niệm tuổi thơ. - Tình bạn tuổi học trò Đề 8: Cảm xúc về khu vườn nhà em. Hình thức - Đúng kiểu bài biểu cảm - Trình bày rõ bố cục 3 phần - Diễn đạt rõ ràng, trôi chảy Nội dung - Mở bài: giới thiệu khu vườn nhà em - Thân bài: Vẻ đẹp của khu vườn + Khu vườn rau xanh tốt + Vườn hoa khoe sắc, tỏa hương + Vườn cây ăn trái sum suê Cảm xúc của em mỗi khi thăm vườn Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 21
  22. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 Kết bài: Tình yêu đối với khu vườn, với quê hương II. Biểu cảm về tác phẩm Đề 1: Cảm nghĩ của em sau khi học xong hai bài thơ: “Ngắm trăng” và “Rằm tháng giêng” của Hồ Chí Minh. * Về nội dung: - Học sinh nêu được những cảm nghĩ chính sau : + Khung cảnh thiên nhiên trong hai bài thơ rất đẹp, đều tràn ngập ánh trăng. + Bác Hồ là người có tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên. + Xúc động trước tấm lòng yêu nước sâu nặng của Bác, sự hy sinh lớn lao mà Bác đã dành cho đất nước dân tộc. + Khâm phục tự hào trước phong thái ung dung lạc quan của Bác. - Bài thơ có màu sắc cổ điển mà bình dị tự nhiên. * Về hình thức: - Lời văn rõ ràng trong sáng trôi chảy tự nhiên, có cảm xúc chân thật sâu sắc. - Biết cách nêu cảm nghĩ, nêu dẫn chứng minh bạch cho cảm nghĩ. Đề 2: Phát biểu cảm nghĩ của em về bài ca dao đã học . Công Cha như núi Thái sơn Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra Một lòng thờ mẹ kính cha Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con 1. Yêu cầu: Viết đúng phương pháp văn biểu cảm ,giàu cảm xúc. 2. Hình thức : bố cục rõ ràng,rành mạch diễn đạt hay trình bày đẹp không sai ngữ pháp 3. Nội dung : a. Mở bài : Giới thiệu bài ca dao . b. Thân bài : - Cảm nghĩ phép so sánh ở hai câu đầu từ đó nói về công lao cha mẹ - Nhân xét chung về phép so sánh : Sự đúng đắn chính xác khi so sánh công cha với núi thái sơn , nghĩa mẹ với nươc trong nguồn - Nêu cảm nghĩ về hai câu ca dao cuối - Liên hệ thực tế . c. Kết bài : Bài học rút ra cho bản thân Đề 3: Cảm nghĩ về hình ảnh người bà và tình bà cháu trong bài thơ Tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh. I/ Nội dung: - Nêu được cảm nghĩ về hình ảnh người bà và tình bà cháu từ các nội dung cụ thể của bài thơ. - Từ đó thể hiện cảm xúc của bản thân với người bà, với quê hương, đất nước. II/ Hình thức: - Đúng thể loại. cảm nghĩ được thể hiện hợp lý,có sức thuyết phục, bố cục rõ ràng,cân đối mạch lạc. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 22
  23. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 - Diễn đạt rõ ý, không mắc các lỗi thông thường. III/ Các ý chính: - Hình ảnh người bà giàu tình thương mến, chắt chiu tần tảo, hết lòng vì cháu. - Tình cảm của cháu yêu thương, kính trọng, biết ơn bà. - Từ đó, mở rộng đến tình yêu, niềm tin với cuộc đời, với quê hương, đất nước. (Nếu học sinh có những cảm nghĩ khác nhưng hợp lí thì người chấm cân nhắc cho điểm). Đề 4: Cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya Đề 5: Cảm nghĩ của em về tình bạn trong bài thơ “ Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến. Dµn ý * Më bµi: giíi thiÖu vµ nªu c¶m nghÜ cña em vÒ bµi th¬ * Th©n bµi: Nªu nh÷ng suy nghÜ vµ c¶m xóc cña em vÒ bµi th¬, trªn c¬ së ph©n tÝch gi¸ trÞ néi dung- nghÖ thuËt cña nã.CÇn l­u ý c¸c ý sau: - §©y lµ mét bµi th¬ hay cña NK vÒ t×nh b¹n. ¤ng ®· t¹o ra mét t×nh huèng hÕt søc ®Æc biÖt: L©u l¾m råi, ng­êi b¹n giµ míi ®Õn th¨m, vËy mµ “TrÎ thêi ®i v¾ng, chî thêi xa ”. lÏ ra b¹n ®Õn ch¬i ph¶i tiÕp b¹n ®Çy ®ñ ®Ó thÓ hiÖn lßng hiÕu kh¸ch cña chñ nhµ. Nh­ng víi NK lóc bÊy giê, trong nhµ thø g× còng cã nh­ng ®Òu kh«ng dïng ®­îc - C©u cuèi bµi c©n b»ng l¹i: hµng lo¹t c¸i kh«ng cã nh­ng duy nhÊt mét thø cã, ®ã lµ t×nh b¹n ch©n thµnh, th¾m thiÕt, c¶m ®éng vµ s©u s¾c. - Ng«n ng÷ th¬ gi¶n dÞ mµ ®iªu luyÖn, tinh tÕ. T¸c gi¶ ®· khÐo lÐo t¹o nªn c¸i ch«ng chªnh ®Ó ®Èy lªn c¸i cao trµo, c©n b»ng l¹i ë c©u cuèi. Nh÷ng h×nh thøc x· giao bÞ bãc dÇn ®Ó cuèi cïng thÓ hiÖn mét ch÷ t×nh t­¬i ®Ñp. * KÕt bµi: Nh÷ng suy nghÜ cña em vÒ bµi th¬ vµ t¸c gi¶ cña bµi th¬ ®ã §Ò 6: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ bµi th¬ Nam quèc s¬n hµ cña Lý Th­¬ng KiÖt. Gîi ý: - KiÓu bµi: BiÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc. - §èi t­îng: bµi th¬ “ Nam quèc s¬n hµ” cña Lý Th­êng KiÖt. - T×nh c¶m thÓ hiÖn: + C¶m xóc vÒ hoµn c¶nh ra ®êi cña bµi th¬. + C¶m xóc, suy nghÜ vÒ gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña c¶ bµi th¬. - Dµn ý: Më bµi: Giíi thiÖu vµ nªu c¶m nghÜ cña em vÒ bµi th¬ “ S«ng nói n­íc Nam” ( TrÝch th¬) Th©n bµi: Nªu nh÷ng suy nghÜ, c¶m xóc cña em vÒ bµi th¬ trªn c¬ së ph©n tÝch gi¸ trÞ néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt bµi th¬. + Bµi th¬ S«ng nói n­íc Nam ®­îc ra ®êi trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Tèng cña Lý Th­êng KiÖt trªn s«ng Nh­ NguyÖt vµo thÕ kØ XI ( 1077). T­¬ng truyÒn bµi th¬ ®­îc ng©m trong mét ®Òn thê bªn s«ng Nh­ NguyÖt, nªn cßn ®­îc gäi lµ bµi th¬ “ thÇn”. + S«ng nói n­íc Nam ®­îc xem lµ b¶n Tuyªn ng«n ®éc lËp ®Çu tiªn ®­îc viÕt b»ng th¬. Bµi th¬ lµ lêi kh¼ng ®Þnh hïng hån vÒ chñ quyÒn cña d©n téc ViÖt Nam vµ tá râ th¸i ®é kiªn quyÕt ®¸nh tan mäi kÎ thï b¹o ng­îc d¸m x©m l¨ng bê câi. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 23
  24. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 + Bµi th¬ ®­îc viÕt b»ng ch÷ H¸n, thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt, ý t­ëng s¸ng râ, c¶m xóc vµ th¸i ®é Èn bªn trong ý t­ëng ®· nãi râ tÇm vãc vµ khÝ ph¸ch lín lao cña d©n téc ta trong thêi ®¹i nhµ Lý. + Chó ý c¸c côm từ “TiÖt nhiªn, ®Þnh phËn t¹i thiªn th­”; “hµnh khan thñ b¹i h­” KÕt bµi: NhÊn m¹nh c¶m t­ëng s©u s¾c khi ®äc bµi th¬ Nªu ý nghÜa, t¸c dông cña bµi th¬ ®èi víi b¶n th©n vµ x· héi. Đề 7: Qua văn bản Một thứ quà của lúa non: Cốm của Thạch Lam, em hãy phát biểu cảm nghĩ về cây lúa Việt nam. Bài làm cần đủ những ý chính sau: a. Mở bài. - Cảm xúc, suy nghĩ của em sau khi học xong văn bản “ Một thứ quà của lúa non: Cốm”. - Cảm xúc chung của em về cây lúa Việt Nam. b. Thân bài. - Miêu tả những nét nổi bật về hình dáng của cây lúa ( So sánh với các cây lương thực khác như lúa mạch, lúa mì ) khiến em có ấn tượng và cảm xúc: thân, lá, hoa - Vai trò của cây lúa trong cuộc sống: là cây trồng gắn bó nhất với người nông dân, là nguồn lương thực dùng chính hàng ngày, là mặt hàng xuất khẩu mang lại nguồn thu nhập lớn - Tình cảm của em: yêu mến, quý trọng c. Kết bài.Liên tưởng đến hình ảnh và vai trò của cây lúa trong tương lai, bộc lộ tình cảm của mình. D. MỘT SỐ ĐỀ TỔNG HỢP ĐỀ 1 Phần I: Đọc – hiểu Đoạn kĩ đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi: “Vừa nghe thấy thế, em tôi bất giác run lên bần bật, kinh hoàng đưa cặp mắt tuyệt vọng nhìn tôi. Cặp mắt đen của em lúc này buồn thăm thẳm, hai bờ mi đã sưng mọng lên vì khóc nhiều. Đêm qua, lúc nào chợt tỉnh, tôi cũng nghe tiếng nức nở, tức tưởi của em. Tôi cứ phải cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc to, nhưng nước mắt cứ tuôn ra như suối, ướt đầm cả gối và hai cánh tay áo.” (Ngữ Văn 7, tập 1) 1. Xác định phương thức biểu đạt của đoạn văn trên? Phương thức nào là chính? 2. Xác định ngôi kể trong đoạn văn? Việc lựa chọn ngôi kể ấy có tác dụng gì? 3. Tìm từ láy trong đoạn văn trên? Cho biết chúng thuộc loại từ láy nào? 4. Những chi tiết đặc tả “đôi mắt” và “tiếng khóc” của nhân vật Thủy trong đoạn văn trích có sức ám ảnh rất lớn đối với người đọc. Những chi tiết đó gợi cho em cảm nghĩ gì? Phần II: Tập làm văn Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 24
  25. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 Câu 1: Kể tên các bài thơ Đường mà em đã được học, những bài thơ đó thể hiện nội dung gì? Câu 2 : Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ bµi th¬ B¹n ®Õn ch¬i nhµ cña t¸c gi¶ NguyÔn KhuyÕn (Ng÷ V¨n 7- TËp 1). Hết ĐÁP ÁN Phần I: Đọc - hiểu 1. - Phương thức biểu đạt của đoạn văn: miêu tả, tự sự, biểu cảm.(0,25 điểm) - Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm. (0,25 điểm) 2. - Người kể thứ nhất.(0,25 điểm) - Tác dụng: Giúp việc thể hiện suy nghĩ, tình cảm, diễn biến tâm trạng của nhân vật dễ dàng, tăng thêm tính chân thực của truyện, làm cho truyện hấp dẫn và sinh động hơn. (0,25 điểm) 3. * Từ láy: bần bật, thăm thẳm, nức nở, tức tưởi. - Từ láy bộ phận: nức nở, tức tưởi. (0,25 điểm) - Từ láy toàn bộ: bần bật, thăm thẳm. (0,25 điểm) 4. * Yêu cầu - Hình thức: viết thành đoạn văn (0,25 điểm); diễn đạt lưu loát, rõ ràng (0,25 điểm); - Nội dung: + Những chi tiết đó để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Chúng làm dấy lên trong ta niềm thương cảm chân thành đối với những em nhỏ có gia đình tan tác. Thương biết bao nhiêu những con chim non ngây thơ trong sáng ấy (1,0 điểm) + Gợi nhắc chúng ta hãy trân trọng gia đình, đừng đẩy trẻ em vào tình cảnh bất hạnh. Chúng ta hãy chăm lo và bảo vệ hạnh phúc của trẻ em. (1,0 điểm) Phần 2: Tập làm văn Câu 1 : (2 điểm) - HS kể được 4 bài thơ Đường đã học (1 điểm). - Nêu được nội dung của các bài thơ (1 điểm) Câu 2 : (5 điểm) a.Më bµi:(0,5 ®iÓm ) - Giíi thiÖu dÉn d¾t vµo bµi: Cã thÓ ®i tõ ®Ò tµi t×nh b¹n trong ®êi, trong v¨n ch­¬ng ®Õn bµi th¬. Còng co thÓ giíi thiÖu trùc tiÕp t¸c gi¶ NguyÔn KhuyÕn vµ bµi th¬ B¹n ®Õn ch¬i nhµ. - Nªu c¶m xóc chñ ®¹o vÒ bµi th¬. b.Th©n bµi:( 4 ®iÓm): Bµi lµm ®¶m b¶o c¸c ý sau: * Kh¸i qu¸t s¬ qua vÒ kÕt cÊu bµi th¬ thÊt ng«n b¸t có §­êng luËt nãi chung vµ bµi th¬ nµy nãi riªng. Bµi th¬ kh«ng tu©n thñ ®óng cÊu tróc 3 phÇn: ®Ò, thùc, lu©n, kÕt.(0,5 điểm) * Cô thÓ: Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 25
  26. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 - C©u 1: C©u th¬ cÊt lªn tù nhiªn nh­ lêi nãi th­êng ngµy. §ã lµ lêi chµo, mét tiÕng reo vui, thÓ hiÖn nçi xóc ®éng, vui mõng kh«n xiÕt cña nhµ th¬ khi b¹n ®Õn ch¬i nhµ. B¹n ®Õn ch¬i ë nhµ chø kh«ng ph¶i ë dinh quan. Lêi chµo mµ nh­ cã n­íc m¾t øa ra tõ khoÐ m¾t vËy. Ph¶i lµ nh÷ng ng­êi b¹n th©n xa nhau l©u ngµy míi chµo nhau mét c¸ch suång s· nh­ thÕ. (0,5 ®iÓm) - S¸u c©u th¬ tiÕp theo: Sau lêi chµo th©n mËt lµ nh÷ng lêi ph©n bua vÒ hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn tiÕp ®ãn kh¸ch: + T¸c gi¶ nh¾c tíi trÎ, chî v× cã trÎ míi cã ng­êi ®Ó sai b¶o, cã ®i chî míi mua ®­îc nh÷ng thøc ¨n ngon ®Ó ®·i kh¸ch. Nh­ng thËt kh«ng may, trÎ thêi ®i v¾ng, chî thêi xa. (0,5 ®iÓm) + D­êng nh­ nhµ th¬ d¾t b¹n ra v­ên råi chØ xuèng ao, chØ quanh v­ên. S¶n vËt v­ên nhµ th× nhiÒu: c¸ cã, gµ cã, c¶i cã, bÇu cã, m­íp cã nh­ng còng thËt chí trªu v× tÊt c¶ ®Òu khã b¾t, hoÆc ch­a ®Õn ®é dïng ®­îc. C¸c tõ kh«n , khã, chöa, míi, võa, ®­¬ng cho thÊy c¸i sù kh«ng may m¾n ®ã. Qua ®©y, ng­êi ®äc còng h×nh dung ®­îc mét khu v­ên réng, s¶n vËt phong phó, xanh t­¬i thÓ hiÖn mét nÕp sèng cÇn cï, thanh b¹ch cña vÞ quan chèn v­ên Bïi. ( 0,5 ®iÓm) + Råi nhµ th¬ ®­a b¹n vµo trong nhµ, ng­êi x­a cã c©u: miÕng trÇu lµ ®Çu c©u chuyÖn nh­ng còng thËt kh«ng may ®Çu trß tiÕp kh¸ch trÇu kh«ng cã. C¸ch nãi cã mµ l¹i lµ kh«ng cã nh­ thÕ lµ thÓ hiÖn c¸i sù nghÌo tóng cña nhµ th¬ hay chØ lµ lêi vui ®ïa hãm hØnh- mét c¸i cí ®Ó dÇn ®i ®Õn kh¼ng ®Þnh mét t×nh b¹n ®Ñp : B¸c ®Õn ch¬i ®©y ta víi ta. VËy lµ vÒ vËt chÊt- ®iÒu kiÖn tiÕp ®·i kh¸ch c¸i g× còng kh«ng cã, kh«ng thÓ, chØ cßn mét t×nh b¹n ®Ëm ®µ th¾m thiÕt, bÊt chÊp mäi ®iÒu kiÖn. T×nh b¹n Êy kh«ng dÔ g× cã ë ngoµi ®êi còng nh­ trong th¬ cña nh÷ng ng­êi kh¸c. (1,0®iÓm) + C©u th¬ cuèi bµi cã côm tõ ta víi ta . Côm tõ nµy ®· xuÊt hiÖn trong bµi Qua ®Ìo Ngang, (HS so s¸nh ph©n tÝch ®Ó tõ ®ã h×nh dung t­ thÕ, t©m hån cña cña NguyÔn KhuyÕn khi b¹n ®Õn ch¬i nhµ). Sau nh÷ng lêi ph©n bua lµ c¶ mét t×nh b¹n quý gía: t×nh b¹n tri ©m tri kØ v­ît lªn vËt chÊt tÇm th­êng. C©u th¬ cuèi khÐp l¹i bµi th¬ vµ còng kh¼ng ®Þnh mét quan niÖm vÒ t×nh b¹n: gi¶n dÞ, nghÌo mµ sang bëi nã ch©n thµnh, Êm ¸p, v« t­. ( 1,0 ®iÓm) c. KÕt bµi: (0,5 ®iÓm) - Bµi th¬ sö dông ng«n ng÷ gi¶n dÞ, toµn nh÷ng tõ thuÇn ViÖt, thËt dÔ hiÓu, dÔ c¶m. Bµi th¬ lËp ý b»ng c¸ch cè t×nh dùng lªn t×nh khã xö khi b¹n ®Õn ch¬i ®Ó thÓ hiÖn mét t×nh b¹n ®Ëm ®µ, th¾m thiÕt, thiªng liªng. - C¶m nghÜ, bµi häc vÒ t×nh b¹n rót ra tõ bµi th¬. II. Các tiêu chí khác: (1,0 điểm) - Hình thức: Trình bày sạch, bố cục rõ ràng, diễn đạt lưu loát, ít mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu, diễn đạt. (0,25 điểm) - Sáng tạo: Sử dụng ngôn ngữ biểu cảm, chọn lọc, có sử dụng kết hợp miêu tả, tự sự và biểu cảm. Ngôn ngữ giàu sức biểu cảm, bài viết lôi cuốn, hấp dẫn, cảm xúc. (0,5 điểm) - Lập luận: Bài làm cần tập trung làm nổi bật tình cảm, suy nghĩ của em về bài thơ. Viết theo trình tự hợp lí logic, giữa các phần có sự liên kết chặt chẽ.(0,25 điểm) Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 26
  27. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 ĐỀ 2 Phần I: Đọc – hiểu (3 điểm) Đọc bài ca dao sau và trả lời các câu hỏi: Công cha như núi ngất trời Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông Núi cao biển rộng mênh mông Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi! 1. Bài ca dao thuộc đề tài nào? Phương thức biểu đạt chính của bài ca dao là gì? 2. Chỉ rõ và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong bài ca dao. 3. Trong bài ca dao có nhắc đến một thành ngữ Hán Việt, hãy tìm và giải thích nghĩa thành ngữ Hán Việt đó. 4. Chép lại một bài ca dao có cùng đề tài với bài ca dao trên và nêu nội dung ý nghĩa. Phần II: Tập làm văn (7 điểm) Câu 1: Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 6-7 dòng) nhận xét ngắn gọn về sự khác nhau của cụm từ “ ta với ta” trong hai bài thơ “ Qua Đèo Ngang” ( Bà Huyện Thanh Quan) và “ Bạn đến chơi nhà” ( Nguyễn Khuyến).( 2 điểm) Câu 2: Cảm nghĩ của em về bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương.(5 điểm) - Hết – ĐÁP ÁN Phần I: Đọc - hiểu (3 điểm) 1. Bài ca dao thuộc đề tài những bài ca dao về tình cảm gia đình.(0,25 điểm) Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm (0,25 điểm) 2. Biện pháp tu từ so sánh.(0,5 điểm) Tâc dụng: Giúp cảm nhận sâu sắc và cụ thể hơn công lao to lớn của cha mẹ.(0,5 điểm) 3. Thành ngữ Hán Việt: Chín chữ cù lao (0,5 điểm) Giải nghĩa: nói về công lao cha mẹ nuôi con vất vả nhiều bề. (0,25 điểm) 4. Học sinh chép được bài ca dao cùng đề tài (0,5 điểm) Sai hoặc thiếu 3 lỗi trở lên trừ 0,25 điểm. Nêu được nội dung ý nghĩa (0,25 điểm) Phần 2: Tập làm văn(7 điểm) Câu 1: (2 điểm) Nhận xét được sự khác nhau của hai cụm từ “ ta với ta” trong hai bài thơ: *Hình thức: một đoạn văn ngắn, diễn đạt mạch lạc, trôi chảy.(0,5 điểm) *Nội dung: đảm bảo các ý sau: - Trong bài thơ “ Qua Đèo Ngang”: (0,75 điểm) + Chỉ tác giả với nỗi niềm của chính mình + Sự cô đơn, nhỏ bé của con người trước non nước bao la. - Trong bài “ Bạn đến chơi nhà” (0,75điểm) + Chỉ tác giả với người bạn Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 27
  28. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 + Sự chan hoà, sẻ chia ấm áp của tình bạn bè thắm thiết. Câu 2: (5 điểm) 1. Các tiêu chí về nội dung bài viết: a. Mở bài: (0,5 điểm) Dẫn dắt giới thiệu bài thơ. - Hồ Xuân Hương là nữ thi sĩ nổi tiếng của nước ta cuối thế kỉ XVIII, đầu thế kỉ XIX. Bà đã gởi gắm vào thơ những điều suy tư, trăn trở trước hiện thực phức tạp của xã hội phong kiến. - Bài thơ Bánh trôi nước là loại thơ vịnh vật, kín đáo phản ánh thân phận phụ thuộc và phẩm giá cao quý của người phụ nữ. b. Thân bài: (3 điểm) * Cảm nghĩ về hình ảnh chiếc bánh trôi nước và ý nghĩa ẩn dụ của nó: - Bánh trôi là thứ bánh hình tròn làm bằng bột nếp, nhân bằng đường đỏ, luộc trong nước sôi, chìm nổi vài lần là chín. - Mượn những đặc điểm trên, Hồ Xuân Hương ám chỉ thân phận lênh đênh, chìm nổi của người phụ nữ: Họ bị lễ giáo phong kiến ràng buộc, bị tước quyền làm chủ của bản thân, hoàn toàn phụ thuộc vào người khác. * Cảm nghĩ về phẩm giá trong sạch, cao quý của người phụ nữ: - Ngầm khẳng định: Cuộc đời dù có ba chìm bảy nổi, đầy gian nan, thử thách nhưng người phụ nữ vẫn giữ trọn phẩm chất cao quý, (tấm lòng son) của mình. - Cách nói khiêm nhường nhưng cứng cỏi, như một lời thách thức với các thế lực bạo tàn đang chà đạp lên quyền sống và nhân phẩm phụ nữ. c. Kết bài (0,5 điểm) - Bài thơ tứ tuyệt 28 chữ mà hàm chứa sâu xa ý nghĩa nhân sinh. - Cách nhìn và cách nghĩ tiến bộ của Hồ Xuân Hương đậm tính nhân văn, do đó mà thơ bà sống mãi với thời gian. 2. Các tiêu chí khác: (1,0 điểm) - Hình thức: Trình bày sạch, bố cục rõ ràng, diễn đạt lưu loát, ít mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu, diễn đạt. (0,25 điểm) - Sáng tạo: Sử dụng ngôn ngữ biểu cảm, chọn lọc, có sử dụng kết hợp miêu tả, tự sự và biểu cảm. Ngôn ngữ giàu sức biểu cảm, bài viết lôi cuốn, hấp dẫn, cảm xúc. (0,5 điểm) - Lập luận: Bài làm cần tập trung làm nổi bật tình cảm, suy nghĩ của em về bài thơ. Viết theo trình tự hợp lí logic, giữa các phần có sự liên kết chặt chẽ.(0,25 điểm) ĐỀ 3 Phần 1: Đọc – hiểu (3điểm) Đọc bài thơ sau: Nam quốc sơn hà Nam đế cư Tiệt nhiên định phận tại thiên thư Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 28
  29. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 ( Theo SGK Ngữ văn 7, tập 1) a. Cho biết đây là phiên âm của bài thơ nào? Chép lại bản dịch thơ của bài thơ đó?. b. Tìm và giải thích nghĩa hai từ ghép Hán Việt có trong bài thơ trên. c. Các cụm từ “ tiệt nhiên”, “định phận tại thiên thư”, “ hành khan thủ bại hư” đã thể hiện giọng điệu của bài thơ như thế nào? d. Bài thơ được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta được viết bằng thơ. Nội dung tuyên ngôn độc lập trong bài thơ này là gì? Phần 2: Tập làm văn (7 điểm) Câu 1: Thế nào là ca dao, dân ca? Kể tên các chùm ca dao ma em đã được học. Ghi lại chính xác một bài ca dao mà em đã được học và nêu nội dung ý nghĩa của bài ca dao đó. (2 điểm) Câu 2: C¶m nghÜ vÒ thÇy c« gi¸o - ng­êi l¸i ®ß ®­a thÕ hÖ trÎ cËp bÕn t­¬ng lai. (5 điểm) - HẾT - ĐÁP ÁN Câu 1: (3 điểm) a) - Đây là phần phiên âm của bài thơ Nam quốc sơn hà. (0,25 điểm) - Chép được phần dịch thơ (0,75 điểm) ( Lưu ý: Học sinh phải ghi rõ tên bài thơ “Sông núi nước Nam” khi chép phần dịch thơ nếu không trừ 0,25 điểm; Sai 3 lỗi chính tả trở lên trừ 0,25 điểm) b) - Giải thích nghĩa hai từ ghép Hán Việt (0,5 điểm) - Các cụm từ “ tiệt nhiên”, “định phận tại thiên thư”, “ hành khan thủ bại hư” đã thể hiện giọng điệu của bài thơ hào sảng, đanh thép, đầy uy lực. (0,5 điểm) c) Nội dung tuyên ngôn độc lập trong bài thơ: Khẳng định chủ quyền về lãnh thổ của đất nước và nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược. (1 điểm) Câu 2: ( 7 điểm) Câu 1:(2 điểm) - Trình bày đúng khái niệm ca dao, dân ca (0,5 điểm) - Kể tên 4 chùm ca dao đã học (0,5 điểm) - HS ghi lại chính xác một bài ca dao (0,5 điểm) - Nêu được nội dung ý nghĩa (0,5 điểm) Câu 2: (5 điểm) a, Yªu cÇu : - Néi dung biÓu c¶m lµ c¶m nghÜ vÒ thÇy c«. - TÝnh chÊt cña ®èi t­îng : Nh÷ng ng­êi chë ®ß, c¶m xóc xoay quanh ®Æc ®iÓm, vai trß c«ng viÖc cña ng­êi thÇy ®èi víi häc trß. b, Gîi ý : - ĐÒ bµi kh«ng giíi h¹n ®èi t­îng biÓu c¶m nªn cã thÓ viÕt vÒ thÇy gi¸o, c« gi¸o nãi chung, cã thÓ tõ mét thÇy c« cô thÓ mµ suy nghÜ vÒ nghÒ d¹y häc. - Tr­íc khi lµm bµi, cÇn nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm vÒ thÇy c«, nh÷ng hiÓu biÕt vÒ nghÒ d¹y häc. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 29
  30. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 - CÇn chuÈn bÞ h­íng lËp ý cho bµi viÕt. c, LËp dµn ý : * Më bµi: (0.5 điểm) - Giíi thiÖu vÒ thÇy, c« gi¸o: BiÕt bao h×nh ¶nh tËn tuþ, ®¸ng kÝnh cña thÇy, c« gi¸o, ®Ó l¹i cho em Ên t­îng. - T×nh c¶m kÝnh träng, kh©m phôc, biÕt ¬n thÇy c« gi¸o. * Th©n bµi. (5 điểm) - T©m ®¾c vµ xóc c¶m tr­íc h×nh ¶nh Èn dô: so s¸nh c¸c thÇy, c« gi¸o lµ nh÷ng ng­êi l¸i ®ß - Vai trß cña thÇy c« gi¸o víi thÕ hÖ trÎ. - Vai trß cña cña thÇy c« ®èi víi b¶n th©n ( G¾n liÒn víi nh÷ng kØ niÖm). - KØ niÖm vÒ nh÷ng viÖc lµm cña thÇy c« víi b¹n bÌ cña m×nh. - Kh¼ng ®Þnh: c¸c thÇy, c« gi¸o thùc sù lµ nh÷ng ng­êi l¸i ®ß ®­a thÕ hÖ trÎ cËp bÕn t­¬ng lai. * KÕt bµi. (0,5 điểm) - T×nh c¶m cña em víi thÇy, c« gi¸o. - ThÇm høa ®Ó lµm thÇy c« vui lßng. ĐỀ 4 Phần I: Đoc- hiểu Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi: Tôi đứng dậy, lấy chiếc khăn mặt ướt đưa cho em. Thuỷ lau nước mắt rồi soi gương, chải lại tóc. Anh em tôi dẫn nhau ra đường. Em nắm chặt tay tôi và nép sát vào như những ngày còn nhỏ. Chúng tôi đi chậm chậm trên con đường đất đỏ quen thuộc của thị xã quê hương. Đôi lúc, đột nhiên em dừng lại, mắt cứ nhìn đau đáu vào một gốc cây hay một mái nhà nào đó, toàn những cảnh quen thuộc trên con đường chúng tôi đã đi lại hàng nghìn lần từ thuở ấu thơ. a. Đoạn văn trên được viết theo phương thức biểu đạt chính nào? b. Đoạn văn trên có mấy từ láy? c. Thông điệp nào được gửi gắm qua câu chuyện “Cuộc chia tay của những con búp bê » ? Phần II : Tập làm văn 1. Viết một đoạn văn ngắn từ 3- 5 câu trong đó có sử dụng từ láy. 2. C¶m nghÜ vÒ bµi th¬ Nam quèc s¬n hµ. ĐỀ 5 Phần I: Đoc- hiểu Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi: “ Tôi yêu Sài Gòn da diết Tôi yêu trong nắng sớm, một thứ nắng ngọt ngào, vào một buổi chiều lộng gió nhớ thương, dưới những cây mưa nhiệt đới bất ngờ. Tôi yêu thời tiết trái chứng với trời đang ui ui buồn bã, bỗng nhiên trong vắt lại như thuỷ tinh. Tôi yêu cả đêm khuya thưa thớt tiếng ồn. Tôi yêu phố phường náo động, dập dìu xe cộ Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 30
  31. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 vào những giờ cao điểm. Yêu cả cái tĩnh lặng của buổi sáng tinh sương với làn không khí dịu mát, thanh sạch trên một số đường còn nhiều cây xanh che chở. ( Theo “ Sài Gòn tôi yêu” – Ngữ văn 7, tập một) a. Đoạn văn trên được viết chủ yếu theo phương thức biểu đạt nào? b. Nội dung chính của đoạn văn trên là gì? c. Trong đoạn văn trên, tác giả sử dụng đại từ xưng hô ở ngôi thứ mấy? d. Trong đoạn trích, tác giả đã bày tỏ nội dung bằng cách nào? Phần II : Tập làm văn 1: Nhận xét ngắn gọn về sự khác nhau của cụm từ “ ta với ta” trong hai bài thơ “ Qua Đèo Ngang” ( Bà Huyện Thanh Quan) và “ Bạn đến chơi nhà” ( Nguyễn Khuyến). 2: Cảm nghĩ của em về bµi th¬ C¶nh khuya ĐỀ 6 Phần I: Đoc- hiểu 1. Đọc bài ca dao sau: “Mẹ già như chuối ba hương Như xôi nếp mật, như đường mía lau.” a. Bài ca dao thuộc chủ đề nào ? PTBĐ của bài ca dao là gì? b. Nêu những nét chung về nội dung và nghệ thuật của các bài ca dao thuộc chủ đề đó? 2.Tìm các từ Hán Việt trong các câu sau: a. Dấu xưa xe ngựa hồn thu thảo Nền cũ lâu đài bóng tịch dương. b. Cố đô Huế vẫn đẹp một vẻ đẹp trầm mặc, quyến rũ. Phần II : Tập làm văn Nêu cảm nghĩ của em về bài ca dao: Công cha như núi Thái Sơn . Rút kinh nghiệm: Hưng Hà, ngày tháng năm 2018 Hưng Hà, ngày tháng năm 2018 Kí duyệt của BGH Kí duyệt của tổ chuyên môn Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 31
  32. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 32
  33. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 I. Phần trắc nghiệm: Chọn phương án đúng nhất trong các câu sau : ( mỗi câu 0,3điểm ) Câu 1 :Tâm sự trong văn bản “Cổng trường mở ra”là lời tâm sự của ai? A. Lí Lan B. Người mẹ C. Người con D. Tất cả Câu 2 : Văn bản”Cổng trường mở ra “thuộc phương thức biểu đạt nào? A. Miêu tả B. tự sự C. Nghị luận D. Biểu cảm Câu 3 : Cụm từ “ta với ta” trong hai bài thơ “Qua Đèo Ngang”và “ Bạn đến chơi nhà”có Nghĩa giống nhau ;đúng hay sai? A. Đúng B. Sai Câu 4 : Bài thơ nào trong các bài thơ sau đây thể hiện sự trân trọng vẻ đẹp,phẩm chất trong trắng, son sắt của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa,vừa cảmthương sâu sắccho thân phận chìm nổi của họ. A. Qua Đèo Ngang B. Bánh trôi nước C. Sau phút chia lyD. Mẹ tôi Câu 5 : Bài thơ “ cảnh khuya”của Hồ Chí Minh được sáng tác theo thể thơ nào? A. Thất ngôn bác cú Đường luật B. Ngũ ngôn tứ tuyệt C. Thất ngôn tứ tuyệt D. Thể thơ lục bát Câu 6 : Hồ Chí Minh sáng tác bài thơ “Cảnh khuya”trong thời than nào? A. Năm 1947 B. Năm 1948 C. Năm 1954 D. Năm 1975 Câu 7 : Văn bản “Một thứ quà của lúa non:Cốm ;nói đến đặc sản của thành phố nấou đây? A. Thành phố Hồ Chí Minh B. Thành phố Hà Nội C. Thành phố Hải phòng D. Thành phố Đà Nẵng Câu 8 : Trong các từ sau đây từ nào là từ láy? A. đi đứng B. giam giữ C. bột bèo D. lạnh lùng Câu9 : Từ nào sau đây không phải là từ ghếp đẳng lập? A. bó buộc B. Đưa đón C. nhường nhịn D. Hoa hồng Câu 10 : Chọn một từ trong số các từ sau để điền vào dấu chấm lửng trong hai câu ca dao sau: “ Dòng sông bên lở bên bồi Bên lở thì đục bên thì trong.” A. lấp B. ăn C. bồi D. lở Câu 11 : Các từ sau sau đây đều chỉ chung nghĩa là chết, nhưng từ nào có sắc thái coi thường ,không tôn trọng? A. từ trần B. băng hà C. hi sinh D. bỏ mạng Câu12 : Đây là nội dung khái niệm của từ gì? “ là những từ gióng nhau về âm thanhnhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì với nhau.” A. Từ trái nghĩa B. Từ nhiều nghĩa C. Từ đồng âm D. Từ đồng nghĩa II. Phần tự luận (7 đ) Bài 1 :Chép nguyên văn bốn câu thơ cuối của bài thơ “ Qua đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan.” Phân tích cụm từ “ta với ta” trong câu thơ cuối của khổ thơ trên để thấy tâm trạng của tác giả? Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 33
  34. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 Bài 2: Cảm nghĩ của em về người thân. ĐÁP ÁN Phần 1 : ( 4,0 điểm ) Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 §¸p án B B B B C A B D D C D C Phần 2 : Câu 1 a/ chép nguyên văn bài thơ SGK (sai 1 lỗi – 0,25 điểm) b/ Nêu đúng nội dung bài thơ phần ghi nhớ SGK Câu 2 - Đúng bố cục - chữ viết đẹp, rõ ràng - Nội dung : + Nêu được công lao to lớn như trời ,như biển của người thân + Vận dụng và đưa vào bàiviết những dẫn chứng (Ca dao, tục ngữ , thơ ) + Cảm nghĩ về người thân ( tùy theo cảm xúc ngay thơ , trong sáng của mỗi em mà giáo viên cho điểm ĐỀ 2 Phần trắc nghiệm: Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi: Tôi đứng dậy, lấy chiếc khăn mặt ướt đưa cho em. Thuỷ lau nước mắt rồi soi gương, chải lại tóc. Anh em tôi dẫn nhau ra đường. Em nắm chặt tay tôi và nép sát vào như những ngày còn nhỏ. Chúng tôi đi chậm chậm trên con đường đất đỏ quen thuộc của thị xã quê hương. Đôi lúc, đột nhiên em dừng lại, mắt cứ nhìn đau đáu vào một gốc cây hay một mái nhà nào đó, toàn những cảnh quen thuộc trên con đường chúng tôi đã đi lại hàng nghìn lần từ thuở ấu thơ. *Trả lời câu hỏi bằng cách khoanh tròn vào một chữ cái trước mỗi câu trả lời đúng. 1. Đoạn văn trên được trích từ văn bản nào ? A. Cuộc chia tay của những con búp bê. B. Cổng trường mở ra C. Mẹ tôi D. Trường học 2. Tác giả đoạn văn trên là ai? A. Lí Lan B. Khánh Hoài C. Võ Quảng D. Nguyễn Tuân 3. Đoạn văn trên được viết theo phương thức biểu đạt chính nào? A. Tự sự B. Miêu tả C. Biểu cảm D. Tự sự + biểu cảm 4. Đoạn văn trên có mấy từ láy? A. Một B. Hai C. Ba D. Bốn 5. Câu “Anh em tôi dẫn nhau ra đường” là câu gì? Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 34
  35. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 A. Câu trần thuật đơn B. Câu trần thuật ghép C. Câu trần thuật đơn có từ là D. Câu ghép 6. Từ “ấu thơ” thuộc từ loại gì? A. Từ láy bộ phận B. Từ đơn C. Từ ghép D. Từ láy toàn bộ 7. Đoạn văn trên người viết sử dụng đại từ ở ngôi thứ mấy? A. Ngôi thứ nhất số ít B. Ngôi thứ hai C. Ngôi thứ ba D. Ngôi thứ nhất số nhiều 8. Nhân vật chính trong truyện ngắn “ Cuộc chia tay của những con búp bê” là ai? A. Bố bé Thuỷ và bé Thuỷ B. Mẹ bé Thuỷ và bé Thuỷ C. Anh bé Thuỷ là Thành và bé Thuỷ D. Hai con búp bê là con Vệ Sĩ và con Em Nhỏ. 9. Nội dung chính của truyện ngắn “ Cuộc chia tay của những con búp bê” là gì? A. Viết về việc tranh giành đồ chơi giữa hai anh em Thành và Thuỷ. B. Viết về những kỉ niệm thời ấu thơ của hai anh em Thành và Thuỷ. C. Viết về cuộc chia tay đầy cảm động của hai con búp bê là con Vệ Sĩ và con Em Nhỏ. D. Viết về cuộc chia tay đầy cảm động của hai anh em Thành và Thuỷ vì bố mẹ li dị nhau. 10. Thông điệp nào được gửi gắm qua câu chuyện “ Cuộc chia tay của những con búp bê ? A. Hãy tôn trọng những ý thích của trẻ em B. Hãy để trẻ em được sống trong một mái ấm gia đình C. Hãy hành động vì trẻ em D. Hãy tạo điều kiện để trẻ em phát triển những tài năng sẵn có. 11. Dòng nào sau đây ghi rõ các bước tạo lập văn bản? A. Định hướng và xây dựng bố cục B. Xây dựng bố cục, diễn đạt thành câu, đoạn C. Xây dựng bố cục, định hướng, kiểm tra, diễn đạt thành câu, đoạn D. Định hướng, xây dựng bố cục, diễn đạt thành câu, đoạn hoàn chỉnh, kiểm tra văn bản vừa tạo lập. 12. Một văn bản thường có bố cục mấy phần? A. Một B. Hai C. Ba D. Bốn Phần tự luận (7 đ) 1. Viết một đoạn văn ngắn từ 3- 5 câu trong đó có sử dụng từ láy. (2 điểm) 2. C¶m nghÜ vÒ bµi th¬ Nam quèc s¬n hµ. (5 điểm) ĐÁP ÁN- BIỂU ĐIỂM I. Trắc nghiệm khách quan Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Đáp án A B A B A C A C D B D C II. Tự luận. (7 điểm) 1. ( 2 điểm) * Yêu cầu: Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 35
  36. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 - Viết đúng hình thức một đoạn văn - Đủ số câu quy định - Nội dung đoạn văn phù hợp - Diễn đạt lưu loát, trình bày sạch đẹp - Đoạn văn có sử dụng từ láy . 2. ĐỀ 3 Phần trắc nghiệm: Khoanh tròn vào chỉ một chữ cái trước câu trả lời đúng. Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi: “ Tôi yêu Sài Gòn da diết Tôi yêu trong nắng sớm, một thứ nắng ngọt ngào, vào một buổi chiều lộng gió nhớ thương, dưới những cây mưa nhiệt đới bất ngờ. Tôi yêu thời tiết trái chứng với trời đang ui ui buồn bã, bỗng nhiên trong vắt lại như thuỷ tinh. Tôi yêu cả đêm khuya thưa thớt tiếng ồn. Tôi yêu phố phường náo động, dập dìu xe cộ vào những giờ cao điểm. Yêu cả cái tĩnh lặng của buổi sáng tinh sương với làn không khí dịu mát, thanh sạch trên một số đường còn nhiều cây xanh che chở. ( Theo “ Sài Gòn tôi yêu” – Ngữ văn 7, tập một) 1. Tác giả của đoạn văn trên là ai? A. Minh Hương. B. Vũ Bằng. C. Thạch Lam. D. Xuân Quỳnh 2. Đoạn văn trên được viết chủ yếu theo phương thức biểu đạt nào? A. Tự sự. B. Miêu tả. C. Nghị luận. D. Biểu cảm 3. Nội dung chính của đoạn văn trên là gì? A. Miêu tả những vẻ đẹp riêng của thành phố Sài Gòn B. Bộc lộ tình cảm sâu sắc của tác giả với Sài Gòn C. Bình luận những vẻ đẹp riêng về vùng đất Sài Gòn D. Giới thiệu những nét riêng về thiên nhiên khí hậu của Sài gòn. 4. Cụm từ chỉ thời gian nào không được nhắc đến trong đoạn văn trên? A. sáng tinh sương. B. buổi chiều. C. đêm khuya. D. giữa trưa. 5. Từ nào sau đây không phải là từ láy? A. da diết. B. dập dìu. C. thưa thớt . D. phố phường 6. Trong đoạn văn trên, ý nào sau đây không phải là nét riêng của thiên nhiên và cuộc sống Sài Gòn? A. Nhiều hiện tượng thời tiết cùng có trong ngày B. Thời tiết có sự thay đổi đột ngột, nhanh chóng C. Bốn mùa trong năm đều có vẻ đẹp riêng, hấp dẫn và quyến rũ D. Nhịp điệu sống đa dạng trong những thời điểm khác nhau. 7. Trong đoạn văn trên, tác giả sử dụng đại từ xưng hô ở ngôi thứ mấy? A. Ngôi thứ hai số ít. B. Ngôi thứ hai số nhiều. C. Ngôi thứ nhất số ít. D. Ngôi thứ nhất số nhiều. 8. Từ “ cây mưa” được dùng với phép tu từ nào? Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 36
  37. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 A. Ẩn dụ. B. Nhân hoá. C. Hoán dụ. D. So sánh 9. Từ nào trái nghĩa với từ thưa thớt trong đoạn văn trên? A. vắng vẻ. B. vui vẻ. C. đông đúc. D. đầy đủ 10. Trong đoạn trích, tác giả đã bày tỏ nội dung bằng cách nào? A. Miêu tả để bày tỏ cảm xúc C. Kể chuyện để bày tỏ cảm xúc B. Bày tỏ cảm xúc trực tiếp D. Nghị luận để bày tỏ cảm xúc 11. Dòng nào sau đây diễn đạt chính xác nội dung, định nghĩa văn bản biểu cảm? A. Văn bản biểu cảm là bộc lộ cảm xúc, tình cảm của người viết B. Văn bản biểu cảm là khơi gợi lòng đồng cảm nơi người đọc C. Văn bản biểu cảm là nêu sự đánh giá của con người D. Văn bản biểu cảm trực tiếp hoặc gián tiếp bày tỏ tư tưởng, tình cảm, cảm xúc, thái độ, sự đánh giá của người viết đối với đối tượng được nói tới. 12. Trình tự các bước làm bài văn biểu cảm? A. Tìm ý, tìm hiểu đề, viết bài, lập dàn ý, sửa bài. C. Sửa bài, viết bài, tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý. B. Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài, sửa bài. D. Lập dàn ý, viết bài, sửa bài, tìm ý, tìm hiểu đề. Phần tự luận (7 đ) 1: Nhận xét ngắn gọn về sự khác nhau của cụm từ “ ta với ta” trong hai bài thơ “ Qua Đèo Ngang” ( Bà Huyện Thanh Quan) và “ Bạn đến chơi nhà” ( Nguyễn Khuyến). 2: Cảm nghĩ của em về bµi th¬ C¶nh khuya §¸p ¸n I.TRẮC NGHIỆM Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Đáp án A D B D D C C A C B D B II. TỰ LUẬN 1. (2 điểm) * Nhận xét được sự khác nhau của hai cụm từ “ ta với ta” trong hai bài thơ: - Trong bài thơ “ Qua Đèo Ngang”: + Chỉ tác giả với nỗi niềm của chính mình + Sự cô đơn, nhỏ bé của con người trước non nước bao la. - Trong bài “ Bạn đến chơi nhà” + Chỉ tác giả với người bạn + Sự chan hoà, sẻ chia ấm áp của tình bạn bè thắm thiết. ĐỀ 4 Phần trắc nghiệm: Câu 1: Nhà văn Et-môn-đô đơ A-mi-xi là người nước nào? A. I-ta-li-a. B. Anh. C. Liên Xô. D. Ba Lan. Câu 2: Bài thơ “Sông núi nước Nam” được viết theo thể thơ: Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 37
  38. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 A. Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. B. Thể thơ thất ngôn bát cú Đường Luật. C. Thể thơ song thất lục bát. D.Thể thơ lục bát. Câu 3: Từ ghép chính phụ là loại từ ghép:] A. Có tính chất hợp nghĩa. B. Tiếng chính đứng trước tiếng phụ. C. Có tiếng chính và tiếng phụ; tiếng chính đứng trước tiếng phụ, được tiếng phụ bổ sung nghĩa. D. Tiếng phụ đứng trước tiếng chính. Câu 4: Từ nào sau đây không đồng nghĩa với từ “sơn hà” ? A.Giang sơn. B. Sông núi C. Đất nước. D. Sơn thuỷ. Câu 5: Từ nào sau đây không phải là từ láy ? A. Da diết. B. Dập dìu. C. Thưa thớt. D. Phố phường. Câu 6: Giọng thơ trong hai câu thơ đầu bài “ Tụng giá hoàn kinh sư” như thế nào? A. Tha thiết. B. Mạnh mẽ, hùng tráng. C. Nhẹ nhàng. D. Căm thù sôi sục. Câu 7: Nhận xét nào sau đây không đúng về tác phẩm trữ tình : A. Tác phẩm trữ tình thuộc kiểu văn bản biểu cảm. B. Tác phẩm trữ tình chỉ dùng lối bày tỏ trực tiếp tình cảm, cảm xúc. C. Tác phẩm trữ tình có ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu sức gợi cảm. D. Tác phẩm trữ tình có thể có yếu tố tự sự và miêu tả. Câu 8 : Liên kết trong văn bản có tác dụng : A. Là một trong những tính chất quan trọng nhất của văn bản. B. Văn bản nào cũng phải có liên kết. C. Liên kết làm cho văn bản trở nên có nghĩa, dễ hiểu. D. Có nhiều phương tiện liên kết trong văn bản. Câu 9 : Điệp ngữ “ta” trong bài thơ “Côn Sơn Ca” có tác dụng diễn tả giọng thơ như thế nào ? A. Giọng tâm tình tha thiết. B. Giọng u hoài, cô đơn. C. Giọng trầm buồn man mác. D. Giọng du dương, réo rắt. Câu 10 : Xác định từ trái nghĩa trong ví dụ sau : “Yêu nhau yêu cả đường đi Ghét nhau ghét cả tông chi học hàng.” A. Đường đi – họ hàng. B. Đường đi – tông chi. C. Yêu – ghét. D. Yêu – cả. Câu 11 : Thành ngữ trong câu sau : “Mẹ đã phải một nắng hai sương vì chúng con.” giữ vai trò gì ? A. Chủ ngữ. B. Vị ngữ. C. Bổ ngữ. D. Trạng ngữ. Câu 12 : Xác địng dạng điệp ngữ trong ví dụ sau : “Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu Ngàn dâu xanh ngắt một màu Lòng chàng ý thiếp, ai sầu hơn ai?” A. Điệp ngữ cách quãng. B. Điệp ngữ nối . C. Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng). D. Điệp ngữ cách quãng – nối tiếp. Phần tự luận (7 đ) Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 38
  39. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 Đề : Cảm nghĩ về tình bạn. ĐÁP ÁN I TRẮC NGHIỆM : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 A A C D D B B C A C B C II. TỰ LUẬN: 1. Yêu cầu chung: HS nắm vững phương pháp làm bài văn biểu cảm kết hợp với tự sự và miêu tả. Bố cục chặt chẽ, rõ ràng, diễn đạt tốt, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. 2. Yêu cầu cụ thể: Cần đảm bảo bố cục 3 phần: a. Mở bài: Giới thịêu sơ lược về tầm quan trọng của tình bạn trong cuộc sống của mỗi con người. b. Thân bài: - Tình bạn có ở mọi nơi, không phân biệt tuổi tác, địa vị xã hội. - Tình bạn là điều thiêng liêng, quý giá trong cuộc sống của mỗi con người. - Kể một số tình bạn đẹp trong xã hội xưa và ngày nay. - Muốn giữ gìn tình bạn cần thiện chí từ những người bạn với nhau. c. Kết bài: Khẳng định lại giá trị, tầm quan trọng của tình bạn. ĐỀ 5 Phần trắc nghiệm: Học sinh khoanh tròn câu trả lời đúng nhất, mỗi câu 0,25 điểm. Câu 1: Bài thơ :”Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương được viết theo thể thơ : A. Song thất lục bát. B. Thất ngôn bát cú Đường luật. C. Ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật. D. Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật. Câu 2: Trong những từ sau đây từ nào là từ lấy toàn bộ? A. Nhẹ nhàng. B. Ấm áp. C. Lao xao. D. Thăm thẳm. Câu 3: Người Việt Nam đầu tiên được UNESCO công nhận là danh nhân văn hóa thế giới năm 1980 là: A. Nguyễn Khuyến. B. Nguyễn Trãi. C. Hồ Chí Minh. D. Nuyễn Du. Câu 4: Nhà thơ nào được mệnh danh là “tiên thơ”? A. Hồ Xuân Hương. B. Đỗ Phủ. C. Lí Bạch. D. Xuân Quỳnh. Câu 5: Từ trái nghĩa là những từ có với nhau. A. nghĩa trái ngược nhau, không liên quan. B. nghĩa giống nhau, có liên quan. Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 39
  40. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 C. âm thanh giống nhau, nghĩa không liên quan. D. âm thanh khác nhau, nghĩa giống nhau. Câu 6: Câu “Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu” đã sử dụng biện pháp nghệ thuật : A. Hoán dụ. B. Nhân hóa. C. Ẩn dụ. D. So sánh. Câu 7: Câu ca dao “Thân em như chẽn lúa đòng đòng” thể hiện: A. Thiên nhiên tươi tắn, đầy sức sống. B. Cảm giác buồi tủi. C. Tình yêu và hôn nhân của người con gái. D. Nỗi nhớ mẹ. Câu 8: Dòng nào sau đây thể hiện đầy đủ nhất nổi khổ của Đỗ Phủ trong bài thơ “ Bài ca nhà tranh bị gió thu phá”. A. Xa quê một mình cô đơn. B. Nhà tranh dột nát, con thơ đói khát. C. Nhà nghèo, bệnh tật không có thuốc chữa. D. Sống cảnh loạn li, nhà nghèo, tuổi già, con dại Câu 9: Câu “Chúng ta hãy ngồi vào bàn để bàn lại vấn đề ấy” có sử dụng : A.Từ đồng nghĩa. B. Từ đồng âm. C. Từ trái nghĩa. D. Từ nhiều nghĩa. Câu 10: Trong những câu sau đây, câu nào không phải là thành ngữ? A. Vắt cổ chày ra nước. B. Chó ăn đá, gà ăn sỏi. C. Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống. D. Lanh chanh như hành không muối. Câu 11: Câu văn sau đây có sử dụng mấy từ ghép chính phụ. “Ngồi bên cửa sổ, tôi ngắm nhìn bầu trời trong xanh.” A. 2 từ. B. 3 từ. C. 4 từ. D. 5 từ. Câu 12: Chọn quan hệ từ thích hợp điền vào chổ trống trong câu saau: “ còn một tên xâm lược trên đất nước ta ta còn phải chiến đấu quét sạch chúng đi”. A. Không những mà B. Hễ thì C. Sở dĩ cho nên D. Giá như thì Phần tự luận (7 đ) Cảm nghĩ về thầy cô giáo. иp ¸n I. TRẮC NGHIỆM. (3 điểm) CÂU 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TRẢ LỜI C D B C A D A D B C A B II. LÀM VĂN: ( 7 Điểm) 1. YÊU CẦU CHUNG: Học sinh nắm vững phương pháp làm bài văn biểu cảm. Bố cục chặt chẽ, rõ ràng, diễn đạt tốt, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. 2. YÊU CẦU CỤ THỂ: Học sinh có thể trình bày bằng nhiều cách khác nhau, nhưng cơ bản cần phải làm được các yêu cầu sau đây: - Bài làm phải đủ ba phần: mở bài, thân bài, kết bài . Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 40
  41. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 MB: Giới thiệu về thầy cô giáo mà mình yêu mến: Thầy cô nào? Dạy lớp mấy? Trường nào? TB: Em đã có những tình cảm, kĩ niệm gì đối với thầy cô. + Hình ảnh thầy cô giữa đàn em nhỏ. + Giọng nói ấm áp, trìu mến thân thương khi thầy cô giảng bài. + Lúc thầy cô theo dõi lớp học. Do đó, hình ảnh thầy cô đã để lại trong em nhiều tình cảm và kĩ niệm tốt đẹp mà không bao giờ em có thể quên được. KB: Tình cảm chung về thầy cô giáo. Đó cũng chính là người lái đò đưa thế hệ trẻ cặp bến tương lai. Cảm xúc cụ thể về thầy cô mà mình yêu quí nhất. Đề 6 I.Trắc nghiệm(2 điểm) Chọn đáp án đúng trong các câu sau(1 điểm) Câu 1: Trong những câu sau, đâu là từ láy? a. Học tập b. Nhấp nhô c. Làm bài d. Tất cả đúng Câu 2:Bài: “ Sông núi nước Nam” được làm theo thể thơ nào? a. Thất ngôn bát cú. c. Thất ngôn tứ tuyệt. b. Ngũ ngôn. d. Song thất lục bát. Câu 3: Từ Hán Việt ”Thủ môn” có nghĩa là: a. Giữ cửa b. Cầu thủ c. Chiến thắng d. Tất cả sai Câu 4: Hình ảnh nào cùng xuất hiện trong hai bài thơ Cảnh khuya và Rằm tháng giêng của Hồ Chí Minh? a. Dòng suối b. Tiếng hát c. Ánh trăng d. Bầu trời Câu 5: Nối cột A với cột B sao cho phù hợp:(1 điểm) Cột A Nối Cột B 1. Mẹ tôi 1 a. Nguyễn Khuyến 2. Phò giá về kinh 2 b. Hồ Xuân Hương 3. Bạn đến chơi nhà 3 c. E. A-mi-xi 4. Bánh trôi nước 4 d. Trần Quang Khải II.Tự luận(8 điểm) 1 . Xếp các từ sau vào các nhóm từ đồng nghĩa với nhau : Chết, nhìn, cho, chăm chỉ, hi sinh, cần cù, nhòm, siêng năng, tạ thế, biếu, cần mẫn, thiệt mạng, liếc, tặng, dòm, chịu khó(1đ) 2. Trong văn bản “Cồng trường mở ra”,người mẹ nói: “ bước qua cánh cổng trường là cả một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Đã bảy năm bước qua cách cổng trường, em hiểu điều kì diệu đó là gì ? (1đ) 3. Cảm nghĩ của em về c¶nh ®Ñp quª h­¬ng. HƯỚNG DẪN CHẤM, BIỂU ĐIỂM I Trắc nghiệm:(2 điểm) Câu 1,2,3,4: trả lời đúng mỗi câu được 0,25 điểm Câu 1 2 3 4 Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 41
  42. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 Đáp án b c a c Câu 5: Nối cột, mỗi ý đúng được 0,25 điểm 1 – c; 2 – d; 3 – a; 4 –b II. Tự luận Câu 1: Xác định được các nhóm từ đồng nghĩa ( mỗi nhóm 0,25đ) a) chết, hi sinh, tạ thế, thiệt mạng b) nhìn, nhòm, ngó, liếc, dòm c) cho, biếu, tặng d) chăm chỉ, cần cù, siêng năng, cần mẫn,chịu khó .Câu 2(1đ): Trả lời được điều kì diệu là : - HS được vui cùng nhau, tràn đầy tình cảm thân yêu của thầy cô và của bạn bè. - HS biết thêm nhiều kiến thức trong cuộc sống, về cách ứng xử với mọi người - Đặc biệt các em biết đọc, biết viết chữ, ghi lại tiếng nói của dân tộc. Điều này sẽ giúp các em đọc được nhiều sách báo và học được nhiều điều bổ ích. Câu 3: (5đ) a. Nội dung: Cần đảm bảo nội dung bài với bố cục 3 phần. Cảm xúc về dòng sông quê em - Tìm hiểu đề: Nội dung: Tình cảm về dòng sông quê hương. - Dàn ý: + Mở bài: Yêu mến dòng sông quê em giàu đẹp. - Giới thiệu dòng sông quê hương của em với những đặc điểm như: Tên, vị trí, đặc điểm chung + Thân bài: - Dòng sông đã cho nước tươi mát cả cánh đồng làm giàu cho quê hương trù phú. - Sông là con đường kinh tế huyết mạch của quê em. - Là nơi mà tưởi thơ em đã gắn bó với nhiều kỷ niệm nhất bên cạnh đó dòng sông còn gắn liền với những chiến công lịch sử oanh liệt của đất nước. + Kết bài: Cảm nghĩ của em về dòng sông. ĐỀ 7 Phần I: Trắc nghiệm ( 4 điểm) Hãy trả lời các câu hỏi bằng cách: Ghi lại chữ cái của phương án trả lời đúng nhất. Câu 1: Phần mở bài có vai trò như thế nào trong một văn bản? A- Giới thiệu các nội dung của văn bản. B- Giới thiệu sự vật, sự việc, nhân vật. C- Nêu diễn biến của sự việc. D- Nêu kết quả của sự việc, câu chuyện. Câu 2: Bài: “ Sông núi nước Nam” được làm theo thể thơ nào? A- Thất ngôn bát cú. C- Thất ngôn tứ tuyệt. B- Ngũ ngôn. D- Song thất lục bát. Câu 3: Trong những nội dung sau đây, nội dung nào không phải là mục đích sử dụng của từ Hán Việt? 31 Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị Châm 31
  43. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 A- Tạo sắc thái trang trọng. C- Tạo sắc thái cổ kính. B- Tạo sắc thái tao nhã. D- Tạo sắc thái. Câu 4: Cảnh Đèo Ngang trong bốn câu thơ đầu của bài: “ Qua Đèo Ngang” – Tác giả: Bà Huyện Thanh Quan - được miêu tả như thế nào? A- Hùng vĩ, khoáng đạt. C- Um tùm, rậm rạp. B- Rực rỡ, sinh động. D- Hoang sơ, vắng lặng. Câu 5: Yếu tố “ phi” trong từ nào sau đây không cùng nghĩa với yếu tố “ phi” trong các từ còn lại? A- Phi cơ. C- Phi nghĩa. B- Phi thân. D- Phi thuyền. Câu 6: Dòng nào sau đây không có trong quan niệm về công dụng của văn chương theo ý kiến của Hoài Thanh qua bài “ Ý nghĩa văn chương” ? A. Văn chương giúp cho con người hăng say lao động hơn. B. Văn chương giúp cho con người có tình cảm và lòng vị tha. C. Văn chương gây cho ta những tình cảm ta chưa có, luyện những tình cảm ta sẵn có. D. Văn chương giúp cho con người biết cái hay, cái đẹp của cảnh vật thiên nhiên. Câu 7: Tiếng nào sau đây sai phụ âm đầu? A. Xử lý. C. Xét sử. B. Giả sử. D. Sử dụng. Câu 8: Hai bài thơ “ Cảnh khuya” và “Nguyên tiêu” được viết theo thể thơ nào? A. Thất ngôn bát cú. B. Thất ngôn tứ tuyệt. C. Ngũ ngôn cổ thể. Ngũ ngôn đường luật Phần II: Tự luận ( 6 điểm). Hãy phát biểu cảm nghĩ về vẻ đẹp của ánh trăng qua hai bài thơ Cảnh khuya và Rằm tháng giêng Đề cương ôn tập Học kì I Gv: Phạm Thị 31 Châm
  44. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 ĐÁP ÁN Phần I: Phần trắc nghiệm: Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 Đáp án B C D D C A C B Phần II: Phần tự luận: Yêu cầu chung: - Nắm được những nét cơ bản để làm một bài văn biểu cảm. - Văn có cảm xúc, diễn đạt trôi chảy, thể hiện được cảm nhận về vẻ đẹp của ánh trăng, của thiên nhiên khác nhau trong mỗi bài thơ, đồng thời thấy được vẻ đẹp tâm hồn thi nhân của Bác. - Không sai nhiều lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp thông thường. Yêu cầu cụ thể: 1 – Mở bài : Giới thiệu tác giả tác phẩm và ấn tượng về vẻ đẹp của trăng qua hai bài thơ. ( 0.5 đ) 2 - Thân bài: a) Phân tích cảm nhận được vẻ đẹp của ánh trăng rực rỡ hiếm có, giao hoà với cảnh vật thiên nhiên trong rừng khuy tĩnh lặng trong sáng và cây cổ thụ rực rỡ ánh sáng. ( 2đ) b) Phân tích cảm nhận được vẻ đẹp của ánh trăng rực rỡ hiếm có của một đêm rằm tháng giêng giao hoà với vẻ đẹp thiên nhiên vào mùa xuân. ( 2đ) c) Vẻ đẹp tâm hồn thi nhân trong con người của Bác. ( 1đ) 3 – Kết bài: Yêu thiên nhiên, yêu vẻ đẹp của trăng, trân trọng kính yêu vẻ đẹp tâm hồn của Bác Hồ. (0.5đ) ĐỀ 8 I. VĂN - TIẾNG VIỆT (4đ) 1 . Tìm các từ Hán Việt trong câu thơ sau: Ôi Tổ quốc gianh sơn hùng vĩ Đất anh hùng của thế kỉ hai mươi 2. Tìm các từ trái nghĩa trong các câu ca dao sau (1 đ) a) Non cao non thấp mây thuộc , Cây cứng cây mềm gió hay. ( Nguyễn Trãi) b) Trong lao tù cũ đón tù mới, Trên trời mây tạnh đuổi mây mưa.( Hồ Chí Minh) c) Còn bạc , còn tiền ,còn đệ tử, Hết cơm , hết rượu, hết ông tôi.( Nguyễn Bỉnh Khiêm) d) Nơi im lặng sắp bùng lên bão lửa, Chỗ ồn ào đang hóa than rơi.(Phạm Tiến Duật) 3. Trong văn bản “Cồng trường mở ra”,người mẹ nói: “ bước qua cánh cổng trường là cả một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Đã bảy năm bước qua cách cổng trường, em hiểu điều kì diệu đó là gì ? (1đ) 4. Chép lại bài thơ “ Bạn đến chơi nhà” ( Nguyến Khuyến ). (1đ) II. TẬP LÀM VĂN(6đ) 5. Đề : Cảm nghĩ về bài thơ Rằm tháng giêng. 44
  45. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 ĐÁP ÁN I. VĂN - TIẾNG VIỆT (4Đ) 1.5 từ: tổ quốc, anh hùng, giang sơn, hùng vĩ, thế kỉ. 2. Xác định được các cặp từ trái nghĩa( mỗi câu 0.25đ , tổng 4 câu 1đ ) a) cao - thấp , cứng - mềm b)cũ- mới, tạnh - mưa c)còn - hết d)im lặng - ồn ào 3. Trả lời được điều kì diệu là : - HS được vui cùng nhau, tràn đầy tình cảm thân yêu của thầy cô và của bạn bè. - HS biết thêm nhiều kiến thức trong cuộc sống, về cách ứng xử với mọi người -Đặc biệt các em biết đọc, biết viết chữ, ghi lại tiếng nói của dân tộc. Điều này sẽ giúp các em đọc được nhiều sách báo và học được nhiều điều bổ ích. 4. Chép đúng đủ, không sai chính tả (1đ) - Chép đủ, sai 2 lỗi chính tả (0.75đ) - Chép đủ, sai 4 lỗi chính tả trở lên (0.5đ) - Chép được 50% bài (0,25đ II. TẬP LÀM VĂN(6đ) a. Mở bài: - Giới thiệu tác phẩm, tác giả - Hoàn cảnh tiếp xúc với tác phẩm. b. Thân bài Những cảm xúc do tác phẩm gợi nên - Yêu thích cảnh thiên nhiên -> Cảnh đêm trăng được miêu tả sinh động qua các từ ngữ gợi tả - Trân trọng sự hi sinh cao cả của Bác -> Hiểu được Bác luôn lo nghĩ cho đất nước, cho nhân dân c. Kết bài Ấn tượng chung về tác phẩm. ĐỀ 9 I. TRẮC NGHIỆM: (3.0 diểm) Phần 1 (2.0 điểm) : Đọc kĩ các câu hỏi sau và trả lời bằng cách khoanh tròn vào chữ cái đầu của câu trả lời đúng nhất. Câu 1: Bài ca dao sau thuộc chủ đề nào ? “Công đâu công uổng công thừa Công đâu gánh nước tưới dừa Tam Quan Công đâu công uổng công hoang Công đâu gánh nước Tam Quan tưới dừa.” A. Những câu hát về tình cảm gia đình. C. Những câu hát than thân B. Những câu hát về tình yêu quê hương đất nước D. Những câu hát châm biếm Câu 2: Nhận xét nào sau đây đúng cho cả hai bài thơ Phò giá về kinh và Sông núi nước Nam? 45
  46. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 A. Thể hiện khát vọng hòa bình B. Khẳng định chủ quyền bất khả xâm phạm của đất nước C. Thể hiện niềm tự hào trước những chiến công oai hùng của dân tộc D. Thể hiện bản lĩnh, khí phách của dân tộc trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm Câu 3: Nhà thơ Nguyễn Khuyến có tên gọi là: A. Thần thơ thánh chữ B. Tam Nguyên Yên Đổ C. Thi tiên D. Thi thánh Câu 4: Qua hình ảnh chiếc bánh trôi nước, Hồ Xuân Hương muốn nói điều gì về người phụ nữ? A. Vẻ đẹp hình thể C. Số phận bất hạnh B. Vẻ đẹp tâm hồn D. Vẻ đẹp và số phận long đong Câu 5: Hình ảnh nào cùng xuất hiện trong hai bài thơ Cảnh khuya và Rằm tháng giêng của Hồ Chí Minh? A. Dòng suối B. Tiếng hát C. Ánh trăng D. Bầu trời Câu 6. Hai câu thơ sau sử dụng dạng điệp ngữ nào? “ Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.” A. Điệp ngữ cách quãng B. Điệp ngữ nối tiếp C. Điệp ngữ chuyển tiếp Câu 7: Chọn cách hiểu đúng trong những cách hiểu sau : A. Đồng nghĩa là hiện tượng chỉ có trong một số ngôn ngữ trên thế giới B. Đồng nghĩa bao giờ cũng là quan hệ nghĩa giữa hai từ, không có quan hệ nghĩa hơn hai từ C .Các từ đồng nghĩa với nhau bao giờ cũng có nghĩa hoàn toàn giống nhau D. Các từ đồng nghĩa với nhau có thể không thay thế nhau được trong nhiều trường hợp. Câu 8: Gạch chân dưới những đại từ trong câu thơ sau: “ Mưa phùn ướt áo tứ thân Mưa bao nhiêu hạt thương bầm bấy nhiêu.” Phần 2 (1.0 điểm) : Nối cột A và cột B cho thích hợp: Cột A (Tác phẩm) Cột B (Thể thơ ) Cột A+ B 1. Bánh trôi nước A. Thất ngôn tứ tuyệt 1+ 2. Tiếng gà trưa B. Lục bát 2+ 3. Bạn đến chơi nhà C. Ngũ ngôn 3+ 4. Bài ca Côn Sơn D. Thất ngôn bát cú Đường 4+ luật E. Song thất lục bát II. TỰ LUẬN: (7.0 điểm) Nêu cảm nghĩ của em về bài thơ “ Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh. HƯỚNG DẪN CHẤM  TRẮC NGHIỆM (3.0 điểm) Phần I (2.0 điểm) Mỗi câu trả lời đúng 0.25 điểm. Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 46
  47. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 Đáp án B D B D C C D Bao nhiêu, bấy nhiêu Phần II (1.0 điểm): HS ghép đôi đúng mỗi cặp (0,25 điểm) : 1 +A ; 2 + C ; 3 + D ; 4 + B. TỰ LUẬN (7.0 điểm):  Câu 3(7.0 điểm): Nêu cảm nghĩ của em về bài thơ “ Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh. * Yêu cầu chung: - Thể loại: Biểu cảm về tác phẩm văn học. - Nội dung: Bài thơ “ Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh. - Hình thức: Bố cục đầy đủ ba phần. Hành văn mạch lạc, lưu loát. * Yêu cầu cụ thể: Bài làm cần đảm bảo các ý chính sau: 1. Mở bài: Giới thiệu về tác giả, tác phẩm. 2. Thân bài: Nêu cảm nghĩ về nội dung và nghệ thuật qua từng khổ thơ. - Khổ 1: Tâm trạng người lính trẻ trên đường hành quân xa . + Tiếng gà trưa cất lên nơi xóm nhỏ là âm thanh quen thuộc, bình dị của làng quê từ bao đời nay. Nhưng với người lính trẻ lại vô cùng xúc động. Tiếng gà trưa đã làm xao động nắng trưa và cả hồn người. Tiếng gà trưa giúp người lính trẻ xua tan bao mệt mỏi và gợi nhớ về tuổi thơ. + Điệp từ nghe làm cho giọng thơ thêm bồi hồi, tha thiết. - Khổ 2,3,4,5,6 : Những kỷ niệm tuổi thơ của người lính trẻ được gợi lên từ tiếng gà trưa. + Khổ 2: Hình ảnh đàn gà và những ổ trứng hồng đẹp như tranh vẽ + Khổ 3: Kỉ niệm về bà- một lần xem gà đẻ bị bà mắng. Qua đó ta thấy được tình cảm yêu thương và sự lo lắng cho cháu. + Khổ 4, 5: Hình ảnh người bà chắt chiu, dành từng quả trứng hồng lo cho cháu. Nhớ tới bà là nhớ tới bao nỗi lo, bao niềm mong ước của bà với tình thương bao la. + Khổ 6: Niềm vui của tuổi thơ khi được quần áo mới từ tiền bán gà của bà. - Điệp ngữ tiếng gà trưa được nhắc lại nhiều lần, một âm thanh hiện hữu đồng vọng gợi nhớ bao kỷ niệm một thơ bé. Tiếng gà trưa là tiếng vọng của quê hương, là tình hậu phương thiết tha sâu nặng của người lính trong kháng chiến chống Mỹ. - Khổ cuối: Những suy tư được gợi lên từ tiếng gà trưa + Tiếng gà gọi về những giấc mơ tuổi thơ của người lính trẻ. + Điệp từ vì nhấn mạnh nguyên nhân lên đường của người cháu. Tình yêu gia đình hòa trong tình yêu quê hương đất nước. 3. Kết bài: Khái quát về nội dung và nghệ thuật của bài thơ (Thể thơ năm chữ, hình ảnh bình dị, điệp ngữ; vẻ đẹp trong sáng, đằm thắm của những kỷ niệm về tuổi thơ, về tình bà cháu chan hòa trong tình yêu quê hương đất nước.) 47
  48. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 H·y tr¶ lêi nhanh 1. “Cæng tr­êng më ra” lµ s¸ng t¸c cña ai? ( LÝ Lan) 2. §äc mét c©u ca dao nãi vÒ t×nh c¶m biÕt ¬n cha mÑ. 3. ThÕ nµo lµ tõ ghÐp? 4. Nh©n vËt chÝnh trong “ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª” lµ ai? (Thµnh vµ Thñy) 5. C¸c tõ : mÆt mòi, tãc tai, t­¬i tèt, tr¾ng trong, ho¶ng hèt thuéc lo¹i tõ nµo? 6. “S¬n hµ”cã nghÜa lµ g×? (nói s«ng) 7. Ch­¬ng D­¬ng, Hµm Tö ®­îc nãi ®Õn trong bµi th¬ nµo cña ai? ( Phß gi¸ vÒ kinh) 8. KÓ tªn nh÷ng v¨n b¶n nhËt dông ®· häc. - Cæng tr­êng më ra - MÑ t«i - Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª 9. Lo¹i tõ nµo dïng ®Ó biÓu thÞ c¸c ý nghÜa quan hÖ nh­ së h÷u, so s¸nh, nh©n qu¶ gi÷a c¸c bé phËn cña c©u hay gi÷a c©u víi c©u trong ®o¹n v¨n. 10. NguyÔn ThÞ Hinh lµ tªn thËt cña ai? ( bµ HuyÖn Thanh Quan) 11. ThÕ nµo lµ tõ ®ång nghÜa? 12. Trong th¬ B¸c ng­êi b¹n tri ©m, tri kØ nµo th­êng ®­îc nh¾c ®Õn?( tr¨ng) Bµi tËp 2: X¸c ®Þnh ®èi t­îng theo d÷ kiÖn: * T¸c gi¶ nµo? 1.A.¤ng sinh n¨m 1846 mÊt n¨m 1908.( E. A-mi-xi) B. Lµ mét nhµ v¨n ý. C. Lµ t¸c gi¶ cña “ Nh÷ng tÊm lßng cao c¶”. 2.A. ¤ng kh«ng chØ lµ mét vâ t­íng kiÖt xuÊt mµ cßn lµ ng­êi cã nh÷ng vÇn th¬ “s©u xa lÝ thó” ( TrÇn Quang Kh¶i) 48
  49. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 B. ¤ng lµ con thø ba cña vua TrÇn Th¸i T«ng. C. ¤ng cã mét bµi th¬ b¾t ®Çu b»ng c©u “§o¹t s¸o Ch­¬ng D­¬ng ®é”. 3.A. ¤ng lµ vÞ tæ thø nhÊt cña dßng thiÒn Tróc L©m Yªn Tö.() B. Lµ mét nhµ v¨n hãa, mét nhµ th¬ tiªu biÓu cña ®êi TrÇn. C. ¤ng ë c­¬ng vÞ cao nhÊt cña ®Êt n­íc. 4. A. Quª bµ ë Quúnh ®«i,Quúnh L­u, NghÖ An.( Hç Xu©n H­¬ng) B. Gia ®×nh bµ tõng sèng ë ph­êng Kh¸n Xu©n gÇn T©y Hå, Hµ Néi. C. Bµ ®­îc mÖnh danh lµ “bµ chóa th¬ N«m”. 5. A. Bµ lµ n÷ sÜ tµi danh hiÕm cã trong thêi ®¹i ngµy x­a.( bµ HuyÖn Thanh Quan) B. Sèng ë thÕ kØ XIX. C. Bµ ®Ó l¹i mét bµi th¬ næi tiÕng vÒ ®Ìo Ngang. 6. A. Lµ mét nh©n vËt lÞch sö lçi l¹c, toµn tµi , hiÕm cã.( NguyÔn Tr·i) B. ¤ng lµ ng­êi ViÖt Nam ®Çu tiªn ®­îc UNESCO c«ng nhËn lµ danh nh©n v¨n hãa thÕ giíi. C. ¤ng ®­îc mÖnh danh lµ ng«i sao khuª ®Êt ViÖt. 7. A. Th¬ «ng biÓu hiÖn mét t©m hån tù do hµo phãng. H×nh ¶nh trong th¬ th­êng mang tÝnh chÊt t­¬i s¸ng, k× vÜ.( LÝ B¹ch) B. Lµ nhµ th¬ næi tiªng cña Trung Quèc ®êi §­êng, quª ë Cam Tóc. C. §­îc mÖnh danh lµ “tiªn th¬”. 8. A. ¤ng ®ç tiÕn sÜ n¨m 695, lµm quan trªn 50 n¨m ë kinh ®« Tr­êng An.( §ç Phñ) B. ¤ng lµ b¹n vong niªn cña LÝ B¹ch, tõng gäi LÝ B¹ch lµ “trÝch tiªn” C. “Håi h­¬ng ngÉu th­” lµ bµi th¬ hay cña «ng. * T¸c phÈm nµo? 1.A. Bµi v¨n gióp ta hiÓu thªm tÊm lßng th­¬ng yªu, t×nh c¶m s©u nÆng cña ng­êi mÑ ®èi víi con vµ vai trß cña nhµ tr­êng ®èi víi cuéc sèng con ng­êi. ( Cæng tr­êng më ra) B. Bµi v¨n ®­îc trÝch tõ b¸o Yªu trÎ, thµnh phè Hå ChÝ Minh. ( Cæng tr­êng më ra) C. Lµ s¸ng t¸c cña LÝ Lan. 2. A. bµi th¬ ®­îc s¸ng t¸c b»ng ch÷ H¸n.( Nam quèc s¬n hµ) B. Ra ®êi trong thêi k× chèng qu©n Tèng x©m l­îc. C. §­îc coi lµ b¶n tuyªn ng«n ®äc lËp ®Çu tiªn cña n­íc ta. 3.A.T¸c phÈm theo nguyªn v¨n ch÷ H¸n cña §Æng TrÇn C«n.( Sau phót chia li) 49
  50. Trường THCS Lê Danh Phương Năm học 2018 - 2019 B. §­îc ®¸nh gi¸ lµ kiÖt t¸c trong lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam. C. Nhan ®Ò cña t¸c phÈm cã nghÜa lµ: Khóc ng©m cña ng­êi vî cã chång ra trËn. 4. A.Lµ mét bµi th¬ thÊt ng«n b¸t có §­êng luËt.( B¹n ®Õn ch¬i nhµ) B. Lµ s¸ng t¸c cña nhµ th¬ cã tªn lµ Tam nguyªn Yªn §æ. C. §©y lµ bµi th¬ hay viÕt vÒ mét t×nh b¹n cao khiÕt cña ®«i b¹n giµ. 5. A. T¸c phÈm ®­îc viÕt trong thêi k× ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ.( TiÕng gµ tr­a) B. In lÇn ®Çu tiªn trong tËp “Hoa däc chiÕn hµo” C. Lµ bµi th¬ hay cña Xu©n Quúnh. 6.A.T¸c phÈm ®­îc viÕt vµo cuèi th¸ng 12 – 1990.( sµi Gßn t«i yªu) B. T¸c phÈm viÕt vÒ mét thµnh phè lín cña ®Êt n­íc. C. §©y lµ mét tïy bót cña Minh H­¬ng. Bµi tËp 3: §iÒn ®óng(§) hoÆc sai (S) 1.XÐt vÒ mÆt cÊu t¹o, tõ trong tiÕng ViÖt chia lµm ba lo¹i lín: DT-§T-TT. 2. TÊt c¶ tõ m­în lµ tõ H¸n ViÖt. 3. Tõ ®ång nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa gièng hÖt nhau. 4. Cã nhiÒu yÕu tè H¸n ViÖt ®ång ©m nh­ng nghÜa kh¸c xa nhau. 5. Thµnh ng÷ lµ nh÷ng côm tõ cè ®Þnh. 6. Ca dao lµ nh÷ng c©u nãi ®óc kÕt kinh nghiÖm. 7. “Th©n em nh­ chÏn lóa ®ßng ®ßng ” lµ c©u h¸t vÒ t×nh yªu quª h­¬ng, ®Êt n­íc. 8. “Mïa xu©n cña t«i” lµ cña Th¹ch Lam. 50