Đề cương ôn tập môn Ngữ văn Lớp 7 - Học kỳ II - Trường THCS Nguyễn Văn Cừ

Nội dung text: Đề cương ôn tập môn Ngữ văn Lớp 7 - Học kỳ II - Trường THCS Nguyễn Văn Cừ

1. TRƯỜNG THCS NGUYỄN VĂN CỪ CƠNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Lớp: 7 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc. ĐỀ CƯƠNG ƠN TẬP VĂN 7 KÌ 2 I/phần văn bản 1. Tục ngữ về con người và xã hội. a. Nghệ thuật. - Sử dụng cách diễn đạt ngắn gọn, cơ đúc. - Sử dụng các phép so sánh, ẩn dụ, đối, điệp từ, ngữ, - Tạo vần, nhịp cho câu văn dễ nhớ, dễ vận dụng. b. Ý nghĩa văn bản: Khơng ít câu tục ngữ là kinh nghiệm quý báu của nhân dân ta về cách sống, cách đối nhân xử thế. 2. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta ( Hồ chí Minh) a. Nghệ thuật: - Xây dựng luận điểm ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng tồn diện, tiêu biểu, chọn lọc theo các phương diện: + Lứa tuổi. + Nghề nghiệp. + Vùng miền - Sử dụng từ ngữ gợi hình ảnh (làn sĩng, lướt qua, nhấn chìm ), câu văn nghị luận hiệu quả (câu cĩ quan hệ từ đến ) - Sử dụng biện pháp liệt kê nêu tên các anh hùng dân tộc trong lịch sử chống ngoại xâm của đất nước, nêu tên các biểu hiện của lịng yêu nước của nhân dân ta. b. Ý nghĩa văn bản. Truyền thống yêu nước quý báu của nhân dân ta cần phát huy trong hồn cảnh lịch sử mới để bảo vệ đất nước. 3. Đức tính giản dị của Bác Hồ.( Phạm Văn Đồng ) a. Nghệ thuật: - Cĩ dẫn chứng cụ thể, lí lẽ bình luận sâu sắc, cĩ sức thuyết phục. - Lập luận theo trình tự hợp lí. b. Ý nghĩa văn bản. - Ca ngợi phẩm chất cao đẹp , đức tính giản dị của chủ tịch Hồ Chí Minh. - Bài tập về việc học tập, rèn luyện nĩi theo tấm gương của chủ tịch Hồ Chí Minh. 4. Ý nghĩa của văn chương.( Hồi Thanh) a. Nghệ thuật : - Cĩ luận điểm rõ ràng, được luận chứng minh bạch và đầy sức thuyết phục, Cĩ cách dẫn chứng đa dạng : Khi trước khi sau, khi hịa với luận điểm, khi là một câu truyện ngắn. - Diễn đạt bằng lời văn giản dị, giàu hình ảnh cảm xúc. b. Ý nghĩa văn bản : Văn bản thể hiện quan niệm sâu sắc của nhà văn về văn chương 5. Sống chết mặc bay( Phạm Duy Tốn) a. Nghệ thuật: + Xây dựng tình huống tương phản- tăng cấp và kêt thúc bất ngờ, ngơn ngữ đối thoại ngắn gọn, rất sinh động. + Lựa chọn ngơi kể khách quan. 1
2. + Lựa chọn ngơi kể, tả, khắc họa chân dung nhân vật sinh động. b Ý nghĩa văn bản: Phê phán thĩi bàng quan vơ trách nhiệm, vơ lương tâm đến mức gĩp phần gây ra nạn lớn cho nhân dân của viên quan phụ mẫu- đại diện cho nhà cầm quyền Pháp thuộc ; đồng cảm xĩt xa với tình cảnh thê thảm của nhân dân lao động do thiên tai và do thái độ vơ trách nhiệm của kẻ cầm quyền gây nên. II. Phần tiếng Việt Nội dung Đặc điểm Ví dụ 1. Rút gọn - Khi nĩi hoặc viết cĩ thể lược bỏ một số thành phần Ăn quả nhớ kẻ câu của câu tạo thành câu rút gọn trồng cây - Cơng dụng: -> Rút gọn chủ ngữ + Làm cho câu gọn hơn, thơng tin nhanh, tránh lặp từ ngữ + Ngụ ý hành động, đặc điểm nĩi trong câu là của chung mọi người (lược bỏ chủ ngữ) - Lưu ý: + Khơng làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu khơng đầy đủ nội dung câu nĩi. + Khơng biến câu nĩi thành một câu cộc lốc, khiếm nhã. 2. Câu đặc - Là loại câu khơng cấu tạo theo mơ hình chủ ngữ - vị Một đêm mùa xuân. Trên biệt ngữ. dòng sông êm ả, cái đò cũ - Câu đặc biệt thường dùng để: của bác Tài Phán từ từ + Nêu thời gian, nơi chốn diễn ra sự việc được nĩi trôi. đến trong đoạn + Liệt kê, thơng báo về sự tồn tại của sự vật hiện Đoàn người nhốn nháo lên. tượng Tiếng reo. Tiếng vỗ tay. + Bộc lộ cảm xúc “Trời ơi !”,cô giáo tái mặt + Gọi đáp và nước mắt giàn giụa An gào lên : - Sơn ! Em Sơn ! Sơn ơi! - Chị An ơi! 3.Thêm Đặc điểm của trạng ngữ: - Sáng dậy (thời trạng ngữ - Về mặt ý nghĩa : trạng ngữ thêm vào để xác định gian ) cho câu: thời gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phương -Trên giàn thiên lí tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu. ( chỉ địa điểm ) - Về hình thức : + Trạng ngữ có thể đứng đầu câu, cuối câu hay giữa câu. + Giữa trạng ngữ và chủ ngữ, vị ngữ thường cĩ một quãng nghỉ khi nĩi hoặc dấu phẩy khi viết. Công dụng của trạng ngữ: + Xác định hồn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu, gĩp phần làm cho nội dung của câu được đầy đủ, chính xác. + Nối kết các câu, các đoạn lại với nhau, gĩp phần làm cho đoạn văn, bài văn được mạch lạc. 2
3. - Trong một số trường hợp, để nhấn mạnh ý, chuyển ý, hoặc thể hiện những tình huống, càm xúc nhất định, người ta cĩ thể tách riêng trạng ngữ, đặc biệt là trạng ngữ đứng cuối câu, thành những câu riêng. 4.Dấu câu: Dấu chấm lửng dùng để: VD -Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết - Thể hiện chổ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng - Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuật hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm. Dấu chấm phẩy dùng để: - Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép cĩ cấu tạo phức tạp. - Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một phép liệt kê phức tạp Dấu gạch ngang dùng để: - Đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu. - Đặt ở đầu dịng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê. - Nối các từ trong một liên danh * Cần phân biệt dấu gạch ngang và dấu gạch nối: + Dấu gạch nối khơng phải là một dấu câu. Nĩ chỉ dùng để nối các tiếng trong những từ mượn gồm nhiều tiếng. + Dấu gạch nối ngắn hơn dấu gạch ngang. III/ Phần tập làm văn ( Một số đề tham khảo) Văn chứng minh ĐỀ 1: Ít lâu nay, một số bạn trong lớp cĩ phần lơ là học tập, em hãy viết một bài văn để thuyết phục các bạn: Nếu khi cịn trẻ ta khơng chịu khĩ học tập thì lớn lên sẽ chẳng làm được việc gì cĩ ích. Đề 2.Hãy chứng minh rằng bảo vệ rừng là bảo vệ cuộc sống của chúng ta. - Trách nhiệm của bản thân đối với việc bảo vệ rừng: đĩ là trách nhiệm của tất cả mọi người. Đề 3: Dân gian cĩ câu tục ngữ “ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Chứng minh nội dung câu tục ngữ đĩ . Đề 4: Hãy chứng minh rằng cuộc sống của chúng ta sẽ bị tổn hại rất lớn nếu mỗi người khơng cĩ ý thức bảo vệ mơi trường sống. Đề 5: Chứng minh rằng bảo vệ mơi trường thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống của con người Đề 6:Hãy chứng minh lối sống thanh bạch và giản dị của Bác Hồ là tấm gương sáng cho ta học tập và noi theo. 3