Đề cương ôn thi học kỳ I môn Ngữ văn Lớp 6

Nội dung text: Đề cương ôn thi học kỳ I môn Ngữ văn Lớp 6

1. Đề cương ôn thi học kì 1 lớp 6 I . Đọc hiểu văn bản : 1. Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi : Có một con ếch sống lâu ngày trong một cái giếng nọ .Xung quanh nó chỉ có vài con nhái, cua, ốc bé nhỏ .Hằng ngày nó cất tiếng kêu ồm ộp làm vang động cả giếng , khiến các con vật kia rất hoảng sợ . Ếch cứ tưởng bầu trời chỉ bé bằng chiếc vung và nó oai như một vị chúa tể. (trích SGK ngữ văn lớp 6 tập 1) Câu 1:Đoạn trích trên trích từ văn bản nào ? Thuộc thể loại truyện gì ? Câu 2: Nêu các chi tiết trong đoạn trích trên thể hiện ếch tưởng bầu trời chỉ bé bằng chiếc vung và nó oai như một vị chúa tể . Câu 3 : Đoạn trích trên em rút ra bài học gì cho bản thân ? Câu 4 : Tìm số từ , tính từ, cụm tính từ trong đoạn trích trên : II. Tạo lập văn bản : Ôn tập các bài sau :
2. 1 .kể về kỉ niệm đáng nhớ 2 . kể một chuyện vui sinh hoạt 3 .Kể về một người bạn mới quen 4 . kể về cuộc gặp gỡ 5 . kể về những đổi mới ở quê em 6. Kể về cô giáo ( thầy giáo ) của em 7 . Kể về người thân của em
3. ĐỀ 1: Kể lại một kỉ niệm đáng nhớ nhất của em Trong tuổi thơ của mỗi người, ai cũng có những kỉ niệm đáng nhớ về thầy, cô giáo của mình, những kỉ niệm đẹp xen lẫn nỗi buồn đều được khắc sâu trong trí nhớ của mỗi chúng ta. Riêng em có một kỉ niệm mà em không bao giờ quên, kỉ niệm sâu sắc về một người cô đáng kính của em. Em học rất kém môn văn nên mỗi khi làm bài em phải nát óc mới “nặn” ra nổi một câu . Một hôm, cô giáo bảo viết một bài văn kể về kỉ niệm đáng nhớ của em. Em ngồi suy nghĩ cắn bút mãi cả buổi học mà không viết ra được phần mở bài . May mắn thay, cô bảo tối về làm bài, sáng mai sẽ nộp .Tối về, em cũng không thể nghĩ ra nổi một câu .Em không biết phải làm thế nào ,lại nghĩ sáng mai phải nộp ,em lại càng lo lắng . Bỗng em nhớ lại chị em ( là học sinh rất giỏi văn ). Một ý nghĩ chợt lóe lên trong đầu em: lấy bài văn của chị chép để sáng mai nộp. Thế là em lục tìm bài văn đó và chép vào vở, em cứ chép mà không cần suy nghĩ vì em nghĩ chỉ cần có bài là được. Sáng hôm sau , em đem bài văn đó lên nộp cho cô. Cô chấm cho em điểm chín , cô đọc bài văn đó cho cả lớp nghe ,các bạn trong lớp nhìn em với ánh mắt thán phục , có nhiều bạn nói : Ồ , bạn viết hay quá ! Cô giáo cũng thật sự bất ngờ về bài văn của em sáng nay, nên vào giờ ra chơi, cô lên phòng giáo viên vẫn đọc lại bài văn của em , bỗng cô gặp thầy Dũng ( thầy từng dạy chị em trước đây) , cô liền đưa bài văn của em cho thầy xem . Thầy lộ vẻ ngạc nhiên : “ bài văn này là của bé Hương mà ”( bài văn của chị em ) . Em đã chép nguyên xi bài văn của chị , không sót một chữ . Dù cô
4. biết chuyện , nhưng cô vẫn im lặng , không nói gì cho đến khi các bạn ra về .Em rất mừng được điểm cao nhưng sợ cô biết chuyện cô sẽ trách phạt, em thấy có lỗi muốn thú thật với cô . Mải cho đến khi các bạn ra về em mới nói với cô giọng ấp úng : em em , đã dối cô , bài văn đó không phải của em mà là bài văn của chị em ạ .Nói xong em liền bật khóc , cô nói : “ cô đã biết chuyện , nhưng chuyện lỗi lầm ai cũng không mắc phải, nhưng quan trọng là người đó có biết nhận lỗi như em hay không . Thôi , em về đi , chuyện lần này cô tha lỗi cho em , nhưng lần sau không được tái phạm nữa đâu nhé Em mừng rỡ cảm ơn cô rồi ôm cặp, nhanh chân bước về nhà và thầm hứa với lòng mình từ nay sẽ chuyên tâm học hành để không phụ lòng cô. Bấy giờ, khi đã rời xa mái trường tiểu học mến yêu, thời gian có thể trôi qua, mọi thứ có thể phai nhoà theo năm tháng. Nhưng hình ảnh người cô đáng kính sẽ mãi mãi theo em đến suốt cuộc đời
5. đề 2 : kể một chuyện vui sinh hoạt Tuổi thơ là một miền kí ức có nước mắt lẫn nụ cười. Ở cái tuổi còn nhiều suy nghĩ bồng bột nhưng lại muốn khẳng định mình tôi đã làm nhiều trò mà đến bây giờ nghĩ lại thật buồn cười cho chính mình. Câu chuyện khiến tôi cảm thấy vui nhất, đáng yêu nhất là chuyện chuồn chuồn cắn rốn khi tôi là cô bé lớp 2. Ngày bé, tôi sống cùng bà ở một vùng nông thôn. Mặc dù nơi đó rất giản dị, nghèo khó nhưng lại rất vui. Tôi rất thích chơi đùa cùng các bạn chung xóm, chúng tôi chơi thả diều, bắt cào cào, cất nhà chòi Trò chơi nào cũng hấp dẫn đối với một đứa trẻ từ thành thị như tôi. Duy chỉ có trò bơi sông bắt cá là tôi không tham gia được vì tôi không biết bơi. Mỗi lần các bạn rủ là tôi từ chối bằng nhiều cách, nào là bệnh cảm, nào lại vừa tắm xong chẳng bao giờ tôi dám nói sự thật mình không biết bơi và rất sợ nước vì sợ lũ bạn cười nhạo. Nhưng lần đó thằng Béo, đứa hay trêu chọc và cao lớn nhất trong nhóm phán rằng: Nhỏ Trang không biết bơi tụi mày ơi. Tôi ức lắm không biết nói gì như kẻ vừa bị bắt quả tang. Tôi chối bay biến rằng mình biết bơi từ năm lớp 1. Tụi thằng Béo không tin và thách tôi bơi qua sông để chứng minh. Tôi không còn cách nào khác là hẹn với tụi nó mai tôi sẽ bơi. Về nhà tôi hối hận vì những lời mình đã hứa, rồi mai tôi phải làm sao, trong thời gian một ngày ai lại học bơi được. Tôi chợt nhớ đến lời ông tôi nói ngày xưa “bắt chuồn chuồn cắn rốn cho mau biết bơi”. Tôi tin ngay vì chưa bao giờ ông nói dối tôi điều gì, tôi đâu biết rằng đó chỉ là lời nói đùa của mọi người dành cho bọn trẻ nhút
6. nhát. Trưa hôm sau tôi có mặt tại bờ sông trước khi đám bạn đến. Tôi bắt chú chuồn chuồn ngô cắn một cái rất đau vào rốn và nghĩ mình sẽ bơi được thôi. Trước sự chứng kiến của thằng Béo và đám bạn, tôi hít một hơi dài và lấy đà y như một vận động viên thể thao dưới nước tôi xem trên Tivi. Đùng! Tôi rơi tự do xuống nước như một trái dừa rụng. Các bạn cũng biết điều gì xảy ra rồi. Chẳng có ai lại biết bơi chỉ nhờ chuồn chuồn cắn rốn. Tôi chìm đúng như cách trái dừa chìm nghỉm trong khi chưa bơi được mét nào. Tôi chới vưới kêu cứu và uống mấy ngụm nước sông. Đám bạn lúc đó cứ nghĩ tôi chơi trò trốn tìm lặn dưới nước nên đứng trên bờ vỗ tay cổ vũ. Cho đến khi thằng Béo la lên “Con Trang nó không biết bơi”, hai đứa lớn và thằng Béo nhảy xuống lôi tôi lên bờ. Cả nhóm hoảng hốt không dám cười cho đến khi tôi ngồi dậy tỉnh táo và khóc thì mấy đứa bạn tôi bụm miệng cười. Thằng Béo nói với tôi Trang không biết bơi ai biểu xuống bơi làm gì, lỡ chết hụt thì sao? Tôi xấu hổ: Tại tôi sợ mấy bạn chọc chứ tôi đâu muốn nói dối Tụi này có chọc Trang đâu, thôi để mình dạy Trang bơi, vài ngày là bơi được hà. Thằng Gòm nói quả quyết. Bọn chúng tôi vui vẻ ra về như không có chuyện gì xảy ra. Sắp đến nhà tôi hỏi nhỏ thằng Béo: “Có thật là chuồn chuồn cắn rốn biết bơi không vậy?”. Lúc này thật Béo đứng ngớ người một lúc rồi cười hả hê. Nó bò lăn dưới đất khoái chí nhìn tôi “Haha, thì ra Trang bắt chuồn chuồn cắn rốn”. Tôi vừa xấu hổ vừa tự cười cho sự khờ khạo của mình.
7. Thằng Béo giải thích chuyện người lớn hay bảo với trẻ con chuồn chuồn cắn rốn biết bơi là để khích lệ tinh thần cho mấy đứa nhút nhát tự tin lên. Sau lần suýt chết đuối ấy tôi quyết tâm học bơi từ các bạn và chẳng bao lâu biết bơi giỏi. Mỗi lần nhìn thấy chú chuồn chuồn đậu cành cây là tôi lại nhớ về kỉ niệm của mình. Đôi khi sự ngốc nghếch của tuổi thơ lại là kí ức đẹp suốt cuộc đời mình. Đề 3: Kể về một người bạn mới quen Trong lứa tuổi học trò ai cũng đã từng có bạn . Như tôi đậy bạn bè tơi tràn ngập những tiếng cười và hạnh phúc . trong năm học lớp 6 này , tôi quen được rất nhiều bạn mới , bạn nào cũng hiền và tốt cả. Nhưng trong số bạn đó tôi đã tìm ra một người bạn tri kỉ đó là Thánh Linh Năm nay Linh trac tuổi với tôi , nhung Linh cao hon tôi một cái đầu. Bạ có mái tóc dài đen và dày kì lạ om sát với khuôn mặt đều đặn của Linh , vầng trán cao và rộng lọ ra vẻ thông minh cua Linh khi làm bài . đôi môi dỏ son ,luon luon nở nụ cười với tôi . Mỗi khi cười bạn để lộ hàm rang trắng tinh như ngọc trai đều và thẳng như hạt bắp . Núp dưới đôi chân mày vòng nguyệt cua Linh là đôi mắt long lanh , to và sáng luon nở nụ cười với tôi . thân hình mảnh mai , dong dong . mỗi sáng di học , co hoc trò bé nhỏ này mặc một bộ dồng phục , áo trắng váy xanh , khan quàng đỏ thắm tung bay trong gió lộ ra vẻ sạnh sẽ của bạn mỗi khi di học . Ở nhà Linh là con ngoan , còn ở lớp linh là trò gỏi . Mỗi lần thầy cho những bài toán khó, bạn đều xung phong lên giảng . Môn nào cũng vậy Linh dều cố gắng nghe giảng và phát biểu xây dụng bài học . Ra chơi , chúng tôi chơi với nhau rất vui vẻ và trò chuyện với nhau . Có lần tôi bị vấp ngã Linh là người nắm tay tôi dẫn tôi dến phòng y tế .
8. Chúng tôi đã khắc 4 chữ ở dưới gốc cây rằng " Chăm ngoan , Học giỏi" cuối cùng những bài kiểm tra của tôi và Linh đều đạt điểm 9 . điểm 10 . Bạn còn tham gia cuộc thi văn hay chữ tốt ở trường tuy không đạt giải nhưng trên khuôn mặt của bạn vẫn nở nụ cười . Có lần tôi để quên sách ở nhà , nhưng ngạc nhiên bạn là người đã nhận lỗi thay tôi . Mỗi lần cô giao bài tập về nhà bạn luôn luôn làm bài dầy đủ . bạn hay giúp đỡ mọi người , khi thấy ai gặp khó khăn bạn đều giúp đỡ .Ở nhà bạn còn phụ giúp mẹ làm những cộng việc nội trợ như là : trông em, lau nhà . quét nhà , giặt đồ , mà không bỏ đi chơi . Tuy nhà Linh rất nghèo nhung bạn vẫn cố gắng phấn đấu học giỏi . Mỗi sáng đi học . Linh đều qua nhà tôi gọi đi hoc . Trong một lần thi chay ở trường , dẫn đầu là Linh , thứ hai là tôi , bỗng tôi bị vấp ngã , Linh đã không giúp đỡ tôi mà một mạch chạy tới đích . Thấy vậy em liền không chơi với bạn nữa . Ra về lần nào Linh cũng về với tôi , nhưng hôm nay Linh đã đi với người khác , giận nhau được mấy tuần rồi lại thấy nhớ . Bạn là người bạn tốt của mình , luôn giúp đỡ mình trong học tâp , chỉ vì một chuyện nhỏ như vậy mà giận nhau làm mất tình bạn của hai người . Mới tí mà thấy nhớ : nhớ dáng đi yêu kiều , thiết tha của bạn , nhớ mái tóc dài và đen kì lạ , nhớ giọng nói lảnh lót của bạn. Rồi một ngày tôi đến xin lỗi bạn , Linh nói: Mình mới là người phải xin lỗi bạn . Rồi tình bạn của Linh và tôi lại như cũ. Thử hỏi những vì sao lấp lánh trên bầu trời , tình bạn và sao xa thứ nào quí nhất, sao xa khe lắc đầu Linh là một thứ thiêng liêng nhất. Bạn Linh là một người bạn tốt . Em hứa sẽ giữ chặt tình bạn này và mãi mãi sẽ không để nó bị tan rã nữa.
9. Đề 3: Kể về một người bạn mới quen Nếu có ai hỏi rằng tôi có người bạn nào thân nhất, tôi sẽ không ngần ngại trả lời rằng: người bạn thân nhất của tỏi là Diệu. Tôi vẫn còn nhớ như in lần đầu gặp Diệu. Hỏm ấy là buổi học đầu tiên của tôi ỏ trường mới. Trống đánh tùng tùng một hồi dài, học sinh hối hả xếp hàng vào lớp. Còn tôi, vì vừa chuyển trường về nên chẳng biết lớp mình ở đâu. Tôi đang ngơ ngác thì bỗng nghe tiếng hỏi: – Này, bạn học lớp nào mà còn đứng đây? Tôi quay lại. Một cô bé tóc màu nâu, người khẳng khiu, khuôn mặt thon nhỏ và cặp mắt sáng long lanh đang chăm chú nhìn tôi. Tôi trả lời rằng tôi tìm lớp 6A. Nghe xong, bạn ấy reo lên vui vẻ: – Nào! Bạn hãy theo mình. Tên bạn là gì? Còn tên mình là Diệu. Nói rồi Diệu kéo tay tôi đi. Vào lớp, Diệu giới thiệu tôi với các bạn. Các bạn nhìn tôi với ánh mắt làm quen đầy thiện cảm. Trong khi đó, tôi lúng túng đỏ mặt lên vì xấu hổ. Qua hai tháng học cùng nhau, tôi nhận ra Diệu học rất giỏi. Những điểm 9, điểm 10 của Diệu làm cho cả lớp càng yêu mến Diệu. Với tôi, Diệu trở nên thân thiết tự khi nào không biết nữa. Một hôm, trời mưa rất to. Những ngả đường vào khu nhà tôi ở bị ngập hết nên tôi không thể đến lớp. Tôi bồn chồn, lòng dạ chẳng yên. Mẹ tôi an ủi: – Nghỉ một buổi học chẳng sao đâu con ạ! Chỉ ngày mai là nước rút thôi. – Nhưng hôm nay học toàn môn khó mẹ ạ! Tôi băn khoăn trả tời mẹ nhưng nỗi băn khoăn ấy cũng chẳng giúp gì được cho tôi.
10. Khi sắp lên đèn ăn cơm tối thì Diệu xuất hiện, quần xắn cao quá gối, đầu tóc ướt rượt, tay cầm một bọc ni lông. Mẹ tôi đưa cho Diệu cái khăn. Diệu vừa lau mặt vừa nói với tôi: – Nước ngập cao ghê! Biết bạn sốt ruột nên mình sang ngay, đem theo cả vở nữa đây. Bạn chép bài đi, chỗ nào không hiểu mình giải thích cho! Thì ra, thấy tôi nghỉ học, Diệu đã đến giúp. Tôi cảm động thực sự. Diệu đối với tôi chân thành và tận tâm quá! Sau đó khoảng một tuần, hai hôm liền Diệu không đến lớp. Tôi lấy xe đạp chạy qua mấy con đường để tới nhà Diệu. Nhà cửa trống tuềnh trống toàng. Mẹ Diệu ốm nằm thiêm thiếp trên giường. Bác cố ngồi dậy trò chuyện với tôi. Bác cho biết là Diệu đi mua thuốc. Hôm nay, tôi mới biết nhà Diệu chỉ có hai mẹ con. Bố Diệu mất đã lâu. Mẹ ốm, Diệu phải ở nhà chăm sóc mẹ. Mẹ Diệu kể rằng ngoài việc đi học, chiều nào Diệu cũng đi làm phụ mẹ. vất vả thế mà Diệu vẫn học giỏi nhất lớp. Tôi thầm phục cô bạn bé nhỏ của tôi. Nhìn đồ đạc đơn sơ trong nhà, tôi biết là mẹ con Diệu chẳng sung túc gì. Tôi chợt nhớ một hôm đi học về, gặp chú bé bán báo chỉ khoảng độ 7, 8 tuổi, Diệu gọi em lại rồi lục cặp lấy ra hai nghìn đồng mua tờ báo. Diệu thì thầm vào tai tôi: – Em bé này mồ côi cả cha lẫn mẹ, khổ lắm! Mình mua giúp nó. Diệu ơi! Tôi không ngờ bạn lại biết suy nghĩ sâu xa đến vậy. Trong khi tôi dùng tiền bố mẹ cho để mua quà vặt thì Diệu lại dùng những đồng tiền mồ hôi nước mắt của mình vào những việc có ích như thế. Diệu đã giúp tôi thấm thìa thêm nhiều điều lắm. Mùa hè đã đến, tôi theo bố mẹ lên thành phố. Chia tay Diệu, tôi thấy mắt cay cay. Xa nhau ba tháng, tôi sẽ nhớ Diệu lắm đấy. Lúc chia tay, Diệu đưa cho tôi một bọc ổi to tướng và dặn:
11. – Nga cầm lên làm quà cho các bạn trên ấy. Nhớ viết thư cho mình nhé. Chúng tôi cầm tay nhau mãi không muốn rời. Tôi nhìn theo cái bóng gầy gầy, mảnh khảnh của Diệu khuất dần sau triền dốc mà lòng thấy nao nao. Tạm biệt cô bạn thân nhất của tôi! Hết hè, chúng mình lại gặp nhau, Diệu nhé! Tả về mẹ . Những ngôi sao thức ngoài kia Chẳng bằng mẹ đang thức vì chúng con. Đêm nay con ngủ giấc tròn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời”. Cứ mỗi lần nghe những câu thơ này của nhà thơ Trần Quốc Minh vang lên, thì em lại chợt nghĩ đến người mẹ thân yêu của em. Em cảm thấy thật bất hạnh cho những ai không có mẹ, bởi vì mẹ là người dành trọn mọi sự thương yêu chăm sóc cho chúng ta. Và mẹ em chính là người như vậy đó. Mẹ năm nay đã gần bốn mươi tuổi nhưng ai cũng nói mẹ già hơn so với tuổi, có lẽ vì gánh nặng cuộc đời chăng? Công việc của mẹ rất giản dị đó chính là giáo viên. Sở thích của mẹ rất khác với mọi người, đó chính là làm việc. Mẹ có dáng người dong dỏng cao, nước da ngăm đen đã bị rám nắng, mái tóc của mẹ dài ngang lưng đã bị cháy nắng, nắng chói để đem lại cho em một cuộc sống ấm no. Khi đi làm mẹ thường búi tóc lên, để lộ ra mấy cộng tóc xoăn trông thật duyên dáng. Đi với mái tóc ấy chính là khuôn mặt hình trái xoan của mẹ. Vầng trán của mẹ cao rộng, có lúc nheo lại lộ vẻ suy tư. Năm tháng, thời gian đã hằn lên khuôn mặt mẹ những nếp nhăn nho nhỏ.
12. Nhưng thời gian cũng không thể xóa nhòa được nét dịu hiền, phúc hậu trên khuôn mặt ấy. Đôi mắt mẹ đen láy thấm đượm sự bao dung, trìu mến. Người ta thường nói “Đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn” quả là không sai. Nhìn vào đôi mắt mẹ, em có thể đoán được những suy nghĩ trong mẹ. Những lúc em làm được việc tốt đôi mắt ấy hạnh phúc như cười. Và cũng từng đỏ hoe khi mỗi lần em làm điều sai trái. Nhìn vào đôi mắt mẹ, em tự trách mình vì đã làm mẹ buồn. Cùng với đôi mắt mẹ là cặp lông mi dài và đôi chân mày lá liễu dày. Mũi mẹ cao cao, cái miệng nho nhỏ, khi cười để lộ hàm răng trắng, đều rất đẹp . “Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”. Đúng vậy! nhờ có bàn tay đầy nghị lực của mẹ đã nuôi em khôn lớn đến chừng này. Bàn tay ấy đã bị bao sậm, hằn những vết nứt nẻ. Bao nhiêu vết là bấy nhiêu vất vả gian lao của mẹ. Đôi bàn chân cũng vậy, nó cũng đã bị nứt nẻ. Những khi trời trở lạnh, đôi bàn chân ấy lại đau, nhức khiến mẹ phải ngâm vào nước muối. Đôi vai mẹ gầy gộc đã trở bao nhiêu là mưa nắng. Nhìn tất cả những thứ ấy em cảm thấy yêu mẹ thật nhiều, thật nhiều. Nhìn bàn tay mẹ cứ quần quật làm việc em thấy yêu quý mẹ đến chừng nào.Nằm trong vòng tay của mẹ , em cứ ngỡ mẹ là một cô tiên hiền lành , dịu dàng biết bao. Mẹ là một người mà không thể thiếu trong gia đình. Hằng ngày, mẹ như một cô Tấm với những công việc như nấu ăn, giặt giũ, dọn nhà thật nhanh nhẹn, gọn gàng. Dù nhà cửa có bề bộn đến mấy, mà nếu được bàn tay siêng năng của mẹ thì sẽ trở nên gọn gàng. Vì lo cho
13. cuộc sống của gia đình mà mẹ chẳng bao giờ rảnh rỗi cả, hết việc nhà rồi lại đi làm việc Mẹ là một người luôn dành trọn mọi sự yêu thương và lo toan cho em. Lúc em làm điều gì sai trái, mẹ không la mắng gì đâu mà mẹ dạy em những điều hay lẽ phải, khiến em luôn ghi nhớ trong lòng. Tuy mẹ bận rộn lắm nhưng mẹ vẫn luôn quan tâm tới công việc học hành của em. Lúc em đau ốm, mẹ là bàn tay ấm áp, che chở cho em vượt qua. Đối với mọi người trong làng xóm, mẹ rất hòa nhã, cởi mở với họ nên ai cũng quý mến mẹ. “Ai còn mẹ xin đừng làm mẹ khóc .Đừng để buồn lên mắt mẹ nghe không” Tôi đã hứa với bản thân sẽ không bao giờ làm mẹ phải khóc, sẽ yêu thương mẹ nhiều hơn để không hối tiếc vì đã làm mẹ buồn. Thế đấy! Người mẹ thân yêu của em là như vậy đó, mẹ là một người rất yêu thương đứa con của mình. Em yêu mẹ lắm! Yêu mẹ rất nhiều. Em tự nhủ rằng sẽ cố gắng học tập thật giỏi để trở thành con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ, mai sau đền đáp công ơn to lớn của mẹ đã sinh thành và bao năm chăm lo cho em từ miếng ăn đến giấc ngủ .