Đề thi chọn học sinh giỏi môn Ngữ văn Lớp 12 - Sở GD&ĐT Lâm Đồng

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi môn Ngữ văn Lớp 12 - Sở GD&ĐT Lâm Đồng

1. SỞ GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 12 LÂM ĐỒNG Khóa ngày 20/10/2014 ooOoo ĐỀ CHÍNH THỨC Môn thi : NGỮ VĂN Thời gian : 180 phút (không kể thời gian phát đề) SBD : Phòng : ĐỀ BÀI : Câu 1 : (8.0 điểm) Suy nghĩ của anh/chị về bài học cuộc sống mà người cha dạy con qua đoạn trích bài thơ Gửi con của Bùi Nguyên Trường Kiên ? “Đừng vui quá. Sẽ đến lúc buồn Đừng quá buồn. Sẽ đến lúc vui Tiến bước mà đánh mất mình. Con ơi dừng lại Lùi bước để hiểu mình. Cứ lùi thêm nhiều bước nữa Chẳng sao Hãy ngước lên cao để thấy mình còn thấp Nhìn xuống thấp. Để biết mình chưa cao” (Bài đăng trên Báo Nhân dân, số 38, ra ngày 20/9/2009) Câu 2 : (12.0 điểm) Viên quan coi ngục trong Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân, một thanh âm trong trẻo giữa chốn đề lao hỗn loạn, xô bồ. Hết
2. HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 12 - KHÓA NGÀY 20/10/2014 NĂM HỌC 2014 - 2015 A. YÊU CẦU CHUNG 1. Về kiến thức : có kiến thức vững chắc về tác phẩm văn học ; có vốn kiến thức cơ bản về vấn đề xã hội nêu ra trong đề bài. 2. Về kỹ năng : có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, trên cơ sở làm tốt các yêu cầu của một bài văn nghị luận. Bài viết thể hiện được năng lực tiếp nhận và cảm thụ tốt một vấn đề xã hội, tác phẩm văn học ; năng lực phân tích và tổng hợp ; năng lực diễn đạt và trình bày ; năng lực tư duy, sáng tạo. Bài viết có cảm xúc, nội dung thuyết phục, có chất văn. B. NHỮNG YÊU CẦU CỤ THỂ Câu 1 : I. NỘI DUNG Học sinh có thể trình bày bằng nhiều cách khác nhau trên cơ sở giải quyết được yêu cầu của đề. 1. Hiểu nội dung ý nghĩa đoạn thơ : - Vui – buồn là qui luật của cuộc đời. Vui quá, buồn quá dễ dẫn đến những hành vi không hay. - Thăng tiến bằng mọi giá, thủ đoạn, mất nhân cách đó là điều cực kì không nên. - “Lùi bước” để hiểu mình, để là con người có nhân cách, có văn hóa, trung thực là điều nên làm và cũng không nên sợ không thăng tiến. - Không nên tự cao, tự đại mà phải biết tự đánh giá và nhận ra tài năng, vị trí xã hội của mình còn thua kém nhiều trong bể học mênh mông và vị thế xã hội. 2. Người cha dạy con về lẽ sống, cách sống ở đời từ kinh nghiệm sống - Bình tâm trước những vấn đề được, mất. - Thăng tiến bằng chính tài năng của mình. - Luôn giữ gìn đức độ, nhân cách. 3. Nghệ thuật(*) : người cha gửi con bằng bài thơ với ngôn từ hết sức hàm súc, hình thức độc đáo chứ không không phải bằng bức thư thông thường. II. HÌNH THỨC Yêu cầu trình bày thành văn, không kiểu ý gạch đầu dòng. III. MỘT SỐ MỨC ĐIỂM ĐỂ CHẤM Điểm 8 : - Đáp ứng tốt những yêu cầu nêu trên. Có thể còn một vài thiếu sót nhỏ nhưng lại có được những ý có ý nghĩa sáng tạo.
3. Điểm 6 : - Trình bày được khoảng 2/3 ý đã nêu ở phần trên. - Về HT-PP : văn viết khá trôi chảy ; diễn đạt sáng sủa ; còn mắc vài lỗi diễn đạt. Điểm 4 : - Hiểu được nội dung, ý nghĩa đoạn thơ hoặc trình bày được khoảng nửa số ý đã nêu ở phần trên. - Về HT-PP : văn viết khá trôi chảy. Còn mắc vài lỗi diễn đạt. Điểm 2 : - Trình bày được khoảng 1/3 số ý đã nêu ở phần trên. - Về HT-PP : diễn đạt thiếu mạch lạc ; mắc nhiều lỗi chính tả. Điểm 1 : - Nội dung trình bày còn sơ sài, nhưng không sai lệch. - Về HT-PP : diễn đạt không hệ thống ; mắc nhiều lỗi chính tả. Lưu ý : Mục I.3 (nghệ thuật) được tính riêng cho điểm sáng tạo. Câu 2 : I. NỘI DUNG Trên cơ sở những hiểu biết về nhà văn Nguyễn Tuân và truyện ngắn Chữ người tử tù, thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần làm rõ các ý chính sau : 1. Nêu được ý nghĩa luận đề : viên quan coi ngục, một con người thiên lương, có nhân cách tốt phải làm nơi môi trường không phù hợp, nơi hỗn loạn, xô bồ đầy tàn nhẫn ở chốn đề lao. 2. Viên quan coi ngục một thanh âm trong trẻo : - Trong hoàn cảnh đề lao, người ta sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc, viên quan coi ngục lại có tính cách dịu dàng và lòng biết giá người, biết trọng người ngay ”. - Ngay từ đầu khi tiếp nhận phiến trát, viên quan đã ngờ ngợ nhận ra Huấn Cao. Suốt đêm một mình trước ngọn đèn leo lét băn khoăn, nghĩ ngợi xót xa cho thân phận Huấn Cao. Điều trớ trêu, khổ tâm nhất của viên quan là việc một người như Huấn Cao lại trong tay mình. - Là quan coi ngục nhưng ông không đối xử với tù nhân như những quan coi ngục khác (như đánh đập, giở những mánh khóe hành hạ thường tình) làm cho bọn lính áp giải và cả sáu tên tử tù ngạc nhiên. - Biết trân trọng, biệt nhỡn liên tài, ở đây không phải riêng đối với Huấn Cao mà cả năm người còn lại (dọn lại phòng giam, thết rượu, cơm nước ). - Có sở thích chơi chữ, một sở thích tao nhã của một kẻ sĩ khác hẳn với bọn phàm phu tục tử. Chính thái độ, nhân cách của viên quản ngục đã chinh phục Huấn Cao, để Huấn Cao phải tự trách : “Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”. - Là người ý thức rất rõ về nhân cách và nhận thức về việc “chọn nhầm nghề” của mình nên càng bái lĩnh trước lời khuyên chân tình của Huấn Cao.
4. II. HÌNH THỨC Yêu cầu trình bày thành bài làm văn hoàn chỉnh. III. MỘT SỐ MỨC ĐIỂM ĐỂ CHẤM Điểm 12 : - Đáp ứng tốt những yêu cầu nêu trên. Có thể còn một vài thiếu sót nhỏ nhưng lại có được những ý có ý nghĩa sáng tạo. - Bài viết hay, có cảm xúc. Điểm 10 : - Đáp ứng được những yêu cầu nêu trên. Có thể chưa thật đủ ý nhưng bài viết đã làm nổi bật được vấn đề theo yêu cầu. - Bài viết hay, có cảm xúc. Điểm 8 : - Về nội dung : bài viết thể hiện hiểu nội dung luận đề, có được khoảng 2/3 số ý đã nêu ở phần trên. - Về hình thức và phương pháp (HT-PP) : văn viết trôi chảy ; diễn đạt sáng sủa ; còn mắc vài lỗi chính tả. Bài viết có cảm xúc. Điểm 6 : - Về nội dung : bài viết cơ bản hiểu nội dung luận đề, có được khoảng hơn nửa số ý đã nêu ở phần trên. - Về HT-PP : văn viết khá trôi chảy. Còn mắc vài lỗi diễn đạt. Điểm 4 : - Về nội dung : bài viết cơ bản hiểu nội dung luận đề, có được khoảng 1/3 số ý đã nêu ở phần trên. - Về HT-PP : biết phân tích nhưng ở một số chỗ còn diễn xuôi. Văn viết chưa hay nhưng đúng ý, không mắc nhiều lỗi diễn đạt. Điểm 2 : - Về nội dung : xác định đúng yêu cầu đề, song các ý trình bày còn sơ sài. - Về HT-PP : có ý thức trong việc trình bày bố cục bài viết nhưng chưa được rõ ràng ; diễn đạt thiếu mạch lạc, lô gíc. * Một số vấn đề chung : - Giám khảo cho điểm đến 0,5 điểm. - Yêu cầu về nội dung và chuẩn cho điểm chỉ nêu lên những nét cơ bản. Thí sinh có thể nêu những ý mới, theo một dàn ý khác, nếu hợp lý thì vẫn chấp nhận và vận dụng biểu điểm để đánh giá. - Cần đặc biệt chú ý đối với các bài có nhiều sáng tạo thể hiện ở : cách đặt vấn đề, cách lập luận chặt chẽ ; biết vận dụng lý luận văn học tăng tính thuyết phục trong bài viết ; có ý phát hiện mới, hay Đối với những bài như thế, giám khảo cần mạnh dạn cho thêm điểm khuyến khích từ 0,5 - 1.0 điểm/ mỗi sáng tạo (nhưng không quá điểm toàn câu).