Đề thi chọn học sinh giỏi môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2013-2014 (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2013-2014 (Có đáp án)

1. Phòng GD & ĐT TP ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 6 Trường THCS Năm học: 2013 - 2014 Môn: Ngữ Văn ( Thời gian làm bài: 150 phút) Câu 1( 2 điểm) Chỉ ra và nêu tác dụng của phép ẩn dụ trong đoạn thơ sau: Thu tới ngoài kia Nghe nhân thơm trong trái ngọt Nghe nhựa ấm trong cành thưa Nghe run rẩy tiếng lúa ru lúa chín Xôn xao cuống lá rụng thay mùa Chín – Huy Cận Câu 2. ( 6 điểm) Sau khi bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” ra đời và phổ biến rộng rãi, nhà thơ Minh Huệ có ý định sửa lại câu thơ: “Mái lều tranh xơ xác” thành “Lều tranh sương phủ bạc”, nhưng rồi nhà thơ đã không sửa. Theo em, tại sao nhà thơ lại không sửa như vậy? Câu 3( 12 điểm) Dựa vào bài thơ Gọi bạn của nhà thơ Định Hải, em hãy kể bằng văn xuôi câu chuyện về tình bạn giữa Bê vàng và Dê trắng. Từ xa xưa thửa nào Trong rừng xanh sâu thẳm Đôi bạn sống bên nhau Bê vàng và Dê trắng Một năm trời hạn hán Suối cạn, cỏ héo khô Lấy gì nuôi đôi bạn Chờ mưa đến bao giờ Bê vàng đi tìm cỏ Lang thang quên đường về Dê trắng thương bạn quá Chạy khắp néo tìm Bê Đến bây giờ Dê trắng Vẫn gọi hoài : Bê! Bê
2. Phòng GD& ĐT TP HƯỚNG DẪN CHẤM THI Trường THCS CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 6 Năm học: 2013 - 2014 Môn: Ngữ Văn Câu 1( 2 điểm) - HS chỉ ra được phép tu từ ẩn dụ trong đoạn thơ: “Nghe”( Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.( 0.5đ) - Nêu được tác dụng của BP từ từ ẩn dụ đó( 1,5đ) + Tác giả nghe thấy những điều không nghe được bằng thính giác: Đó là sự thay đổi tinh tế của thiên nhiên: hương thơm của “nhân trong quả”, sự ấm áp của “dòng nhựa trong cành cây” và cả âm thanh xôn xao của “cuống lá rụng thay mùa”. + Nhà thơ cảm nhận thiên nhiên trong thời khắc chuyển mùa không chỉ bằng thính giác mà bằng cả trái tim, tâm hồn giao hòa với thiên nhiên. + Phép ẩn dụ đã góp phần làm tăng giá trị gợi hình, giá trị biểu cảm sâu sắc cho đoạn thơ. Câu 2( 6điểm) Yêu cầu HS trình bày được những ý cơ bản sau: * Tác giả đã giữ lại câu thơ vì: - Từ láy: “ xơ xác” gợi khung cảnh một căn lều tranh tạm bợ giữa rừng , giúp người đọc hình dung nơi trú ngụ đơn sơ, giãi dầu sương gió, không lấy gì làm chắc chắn, gió rét dễ dàng len lỏi vào.( 1đ) - Về giá trị gợi cảm, từ láy xơ xác giúp người đọc cảm nhận được rõ hơn cái gió, cái rét, cái gian khổ, thiếu thốn, sự hy sinh cao cả của chiến sĩ, đồng bào ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.( 2đ) - Âm hưởng câu thơ giản dị, chân thực, tự nhiên, phù hợp với thể thơ năm chữ xuyên suốt trong toàn bộ bài thơ.(1đ) * Câu thơ định sửa lại có một số đặc điểm: - Câu thơ gợi sự tròn trịa, đẹp thanh nhã, mang hơi hướng của thơ cổ điển phương Đông. Vì thế sẽ lạc điệu nếu đặt trong toàn mạch bài thơ( 1đ). - Âm hưởng câu thơ mang vẻ đẹp trang trọng không phù hợp với âm hưởng chung của bài thơ.(1đ) Lưu ý: Yêu cầu HS trình bày ý kiến của mình bằng một đoạn văn đảm bảo những ý cơ bản trên. Hoặc HS có cách diễn đạt khác mà trình bày được ý hiểu của mình cũng có thể châm trước cho điểm. Câu 3.( 12đ) 1. Yêu cầu chung: - Bài làm đúng thể loại: Kể chuyện sáng tạo. - Kể chuyện theo ngôi thứ ba - Nhân vật trong truyện kể là: Bê vàng và Dê trắng. - Nội dung: Bám sát vào nội dung bài thơ để kể về tình bạn giữa Dê trắng và Bê vàng.
3. - Trình bày sạch đẹp, bố cục rõ ràng, mạch lạc. Ngôn ngữ trong sáng, có cảm xúc. Diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi dùng từ, đặt câu, lỗi chính tả, chữ viết rõ ràng, sạch đẹp. 2. Yêu cầu cụ thể: Học sinh trình bày đảm bảo các ý cơ bản sau: a. Mở bài: Giới thiệu về chung về đôi bạn: Dê trắng, Bê vàng ( Sống ở đâu? Thời điểm nào? Sống với nhau như thế nào?) b. Thân bài: bám sát vào nội dung của các câu thơ trong bài thơ để hình thành cốt truyện hay, hấp dẫn. - Hoàn cảnh sống khó khăn của đôi bạn khi thiên nhiên khắc nghiệt đem đến.( Lồng yếu tố tả để thấy sự khắc nghiệt thiên nhiên: Hạn hán, khô cạn, cây cối ủ rủ ) - Tình bạn của đôi bạn càng thắm thiết hơn khi cuộc sống khó khăn đem đến . Chú ý kể những việc làm của đôi bạn đi kiếm ăn mà vẫn đói vì mọi cây cối khô cằn, nguồn nước gần như cạn kiệt - Đôi bạn mong ngóng một trận mưa đến cho vạn vật hồi sinh nhung chờ mãi chẳng được. Cuộc sống ngày ngày tiếp diễn một khó khăn hơn. - Thế rồi một ngày nọ Bê vàng đi tìm cỏ, mải tìm ăn bởi đi quá xa nơi mình ở. Thế rồi quên mất đường về nhà. - Dê trắng chờ mãi chẳng thấy bạn về, biết tìm Bê vàng ở đâu bây giờ Dê trắng chạy khắp nơi trong khu rừng tìm bạn đi đến đâu cũng cất tiếng gọi tha thiết: Bê! Bê c. Kết bài: Kể sự việc kết thúc? Suy nghĩ của em về tình bạn của Dê trắng và Bê vàng? Từ đó rút ra tình bạn của bản thân( Trân trọng nâng niu, và cần giúp đỡ bạn trong mọi lúc mọi nơi nhất là trong lúc khó khăn lại càng cần thiết). 3. Cho điểm: - Đáp án đầy đủ yêu cầu trên, còn một số lỗi nhỏ ( 11- 12 đ) - Đáp án 2/3 số yêu cầu trên, còn một số lỗi nhỏ ( 8 - 10đ) - Đáp án khoảng 1/2 số yêu cầu trên, còn một số sai sót( 5 - 7 đ) - Đáp án 1/3 yêu cầu, bố cục chua rõ ràng.( 3 - 4đ) - Đáp án sơ sài, mắc nhiều lỗi ( 1- 2 đ) Lưu ý: giáo viên tùy theo chất lượng bài làm của HS để đánh giá cho điểm hợp lý. Đặc biệt chú ý khuyến khích, thưởng điểm cho những HS có khả năng diễn đạt tốt, cách viết sáng tạo, trình bày sạch sẽ khoa học.