Đề thi Ngữ văn Lớp 12 - Kỳ khảo sát kiến thức chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021 lần 2 - Sở GD & ĐT Vĩnh Phúc

Nội dung text: Đề thi Ngữ văn Lớp 12 - Kỳ khảo sát kiến thức chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021 lần 2 - Sở GD & ĐT Vĩnh Phúc

1. SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC KỲ KHẢO SÁT KIẾN THỨC CHUẨN BỊ CHO KỲ THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2021 - LẦN 2 ĐỀ CHÍNH THỨC MÔN: NGỮ VĂN Thời gian làm bài:120 phút, không kể thời gian phát đề I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích: trời ơi, nếu kẻ thù chiếm được chỉ một gốc sim thôi dù chỉ gốc sim cằn Tổ quốc sẽ ra sao? Tổ quốc? thơ ơi thơ hãy ghì lấy gốc sim anh đang bò về phía gốc sim ngực đập dội chuyền sang đất đá quần áo tướp ra một nửa người anh dâm dấp máu anh đang đau cho đất đá anh yêu gốc sim cằn và xơ xác làm sao không che nổi anh đâu, bò cách chi cũng lộ em có thể mất anh bất cứ lúc nào em có thể bơ vơ khi em còn rất trẻ anh có thể chẳng bao giờ còn đánh được gốc tre phơi nỏ sẵn dành sưởi đêm cho mẹ sông ơi sông nếu ta phải ra đi bậc thấp xuống cho em ra gánh nước xin bát canh đến tay mẹ lúc còn nóng xin mùa đông đừng dài và cột nhà hãy đỡ mẹ thật êm trời bao nhiêu thu ta mới hát một lần nhưng trước mặt là Tổ quốc dù chỉ gốc sim thôi dù chỉ gốc sim cằn anh ôm súng bò lên với trái tim tình nguyện. (Hữu Thỉnh - Thơ Từ chiến hào tới thành phố - NXB Văn học - 1985, tr14,15) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích. Câu 2. Nhân vật anh trong đoạn trích được hiện lên qua những từ ngữ, hình ảnh nào? Câu 3. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa trong những câu thơ sau: sông ơi sông nếu ta phải ra đi bậc thấp xuống cho em ra gánh nước xin bát canh đến tay mẹ lúc còn nóng xin mùa đông đừng dài và cột nhà hãy đỡ mẹ thật êm Câu 4. Điều gì trong đoạn trích khiến anh/chị xúc động nhất? Vì sao? II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về giá trị của cuộc sống hòa bình. Câu 2 (5,0 điểm) Cảm nhận diễn biến tâm trạng của Tràng trong buổi sáng đầu tiên Tràng có vợ, từ đó nhận xét về sự thay đổi của nhân vật (Vợ nhặt – Kim Lân, Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019). Hết Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. Họ và tên: .Số báo danh:
2. SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC HDC KỲ KHẢO SÁT KIẾN THỨC CHUẨN BỊ CHO KỲ THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2021 - LẦN 2 MÔN: NGỮ VĂN (Hướng dẫn chấm gồm có 02 trang) I. YÊU CẦU CHUNG - Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của Hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài làm của thí sinh, tránh cách chấm đếm ý cho điểm. - Do đặc trưng của bộ môn Ngữ văn nên giám khảo cần chủ động, linh hoạt trong việc vận dụng đáp án và thang điểm; khuyến khích những bài viết có tư duy khoa học, lập luận sắc sảo, có khả năng cảm thụ văn học và tính sáng tạo cao. - Điểm toàn bài thi tính đến 0,25 điểm. II. YÊU CẦU CỤ THỂ PHẦN CÂU NỘI DUNG ĐIỂM ĐỌC HIỂU 3,0 1 Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm. 0,5 2 Nhân vật anh trong đoạn trích được hiện lên qua những từ ngữ, hình 0,5 ảnh: bò về phía gốc sim, ngực đập dội, quần áo tướp ra, một nửa người dâm dấp máu - Biện pháp tu từ nhân hóa: sông ơi bậc thấp xuống, cột nhà đỡ mẹ 0,25 3 thật êm. I - Tác dụng: Khiến cho sự vật trở nên thân thương, gần gũi, biết chia sẻ 0,75 nỗi đau như con người; thể hiện một cách sâu sắc, cảm động tình yêu thương của người lính dành cho người vợ trẻ, người mẹ già; góp phần làm câu thơ giàu hình ảnh, biểu cảm, sống động, có hồn - Thí sinh trình bày điều khiến mình xúc động nhất. 0,25 4 - Lí giải một cách thuyết phục, hợp lí. 0,75 II LÀM VĂN Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn 2,0 1 văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về giá trị của cuộc sống hòa bình. a. Đảm bảo yêu cầu hình thức đoạn văn nghị luận Thí sinh có thể trình bày đọan văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - 0,25 phân - hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận 0,25 Giá trị của cuộc sống hòa bình. c. Triển khai vấn đề nghị luận Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách. Có thể theo hướng sau: Cuộc sống hòa bình sẽ đem lại cho con người sự thanh thản, bình yên 1,0 và hạnh phúc; giúp con người có điều kiện phát triển bản thân, tận hưởng những giá trị đẹp đẽ của cuộc sống. Đối với thế giới, hòa bình là sợi dây kết nối các quốc gia, dân tộc; tạo ra môi trường thuận lợi để các nước phát triển về mọi mặt như kinh tế, chính trị, xã hội d. Chính tả, dùng từ, đặt câu 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt. e. Sáng tạo 0,25 Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận. 2 Cảm nhận diễn biến tâm trạng của Tràng trong buổi sáng đầu tiên 5.0
3. Tràng có vợ, từ đó nhận xét về sự thay đổi của nhân vật (Vợ nhặt – Kim Lân, Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo Dục Việt Nam, 2019). a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25 Có đủ mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề. Thân bài triển khai được vấn đề. Kết bài khái quát được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận 0,5 Cảm nhận về sự thay đổi của nhân vật Tràng trong buổi sáng hôm sau. c. Triển khai vấn đề nghị luận Vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nêu vấn đề nghị luận 0,5 Diễn biến tâm trạng của Tràng trong buổi sáng hôm sau: 2,0 - Sáng hôm sau tỉnh dậy, Tràng hạnh phúc, sung sướng, ngỡ ngàng, 1,5 không dám tin vào việc mình đã có vợ. Anh nhận ra sự thay đổi mới mẻ của căn nhà, cảm nhận được không khí gia đình đầm ấm, vui vẻ. Từ đó, anh có sự chuyển biến trong tình cảm và thay đổi trong nhận thức: thấy yêu thương, gắn bó với ngôi nhà; ý thức được trách nhiệm và bổn phận của mình với gia đình; mong muốn biến cảm xúc tích cực thành hành động cụ thể. - Trong bữa cơm ngày đói, Tràng có cảm giác tiếc rẻ, vẩn vơ khi nghe 0,5 người vợ kể về việc ở Thái Nguyên, Bắc Giang người ta phá kho thóc Nhật chia cho người đói; cảm giác được thôi thúc hành động để thay đổi số phận (Trong óc Tràng vẫn thấy đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới ). Nhận xét về sự thay đổi của Tràng: 0,5 - Từ một người vô tâm, trở thành một người đàn ông trưởng thành trong suy nghĩ, biết yêu thương, quan tâm có trách nhiệm với gia đình. - Từ một người đi bên lề của cuộc đấu tranh, đã bước đầu có suy nghĩ về hành động tham gia cách mạng để có cuộc sống ấm no. - Nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi: sự đầm ấm của hạnh phúc gia đình đã đem đến sức sống mới cho người đàn ông đang bên bờ vực của cái đói và cái chết. - Ý nghĩa sự thay đổi: thể hiện niềm tin và sự trân trọng của nhà văn Kim Lân vào sức sống của người lao động. Nghệ thuật 0,5 Đặt nhân vật vào tình huống truyện độc đáo, vừa bất ngờ, vừa éo le; xây dựng nhân vật chân thực, sống động qua bút pháp miêu tả tâm lý tinh tế; ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả ngữ pháp tiếng Việt. e. Sáng tạo 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. ĐIỂM TOÀN BÀI THI : I + II = 10 điểm