›
›
›

Giáo án môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2012-2013

doc 70 trang thungat 1510
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2012-2013", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • docgiao_an_mon_ngu_van_lop_6_nam_hoc_2012_2013.doc

Nội dung text: Giáo án môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2012-2013

  1. TUẦN 1 Ngày soạn: 23/8/2012 Tiết 1-2 LUYỆN TẬP TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ TIẾNG VIỆT A. Môc tiªu bµi häc: _ Cñng cè vµ më réng cho HS nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt. _ LuyÖn gi¶i mét sè bµi tËp vÒ tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt. B . CHUẨN BI - GV:Ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y , SGK,tµi liÖu tham kh¶o: - HS : SGK , ®å dïng häc tËp C . TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định lớp: 2. Bài cũ 3. Bài mới I. Lý thuyÕt: _ Tõ lµ g×? _ Tõ lµ ®¬n vÞ ng«n ng÷ nhá nhÊt dïng ®Ó ®Æt c©u. * GV nhÊn m¹nh: §Þnh nghÜa trªn nªu lªn 2 ®Æc ®iÓm cña tõ: + §Æc ®iÓm vÒ chøc n¨ng: Tõ lµ ®¬n vÞ dïng ®Ó ®Æt c©u. + §Æc ®iÓm vÒ cÊu tróc: Tõ lµ ®¬n vÞ nhá nhÊt. _ §¬n vÞ cÊu t¹o tõ lµ tiÕng. _ §¬n vÞ cÊu t¹o tõ lµ g×? _ M« h×nh: ( HS tù vÏ). _ VÏ m« h×nh cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt? _ Tõ ®¬n lµ tõ chØ gåm mét tiÕng. _ Ph©n biÖt tõ ®¬n víi tõ phøc? Cho VÝ dô: VD minh ho¹? «ng , bµ, hoa, bót, s¸ch, _ Tõ phøc lµ tõ gåm hai hoÆc nhiÒu tiÕng. VÝ dô: + «ng bµ ( 2 tiÕng) + hîp t¸c x· ( 3 tiÕng) + khÊp kha khÊp khÓnh ( 4 tiÕng) _ Dùa vµo sè l­îng c¸c tiÕng trong tõ. _ Dùa vµo ®©u ®Ó ph©n lo¹i nh­ vËy? _ Tõ ghÐp : Lµ kiÓu tõ phøc trong ®ã gi÷a _ Ph©n biÖt tõ ghÐp víi tõ l¸y? Cho c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa. VD minh ho¹? VÝ dô: hoa hång, «ng néi, hîp t¸c x·, _ Tõ l¸y: Lµ kiÓu tõ phøc trong ®ã gi÷a c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ ©m. VÝ dô: ®o ®á, s¹ch sµnh sanh, khÊp kha khÊp 1
  2. khÓnh, II. Bµi tËp: PhÇn BT tr¾c nghiÖm: 1. A 1. §¬n vÞ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt lµ g×? A. TiÕng B. Tõ C. Ng÷ D. C©u 2. D 2. Tõ phøc gåm cã bao nhiªu tiÕng? A. Mét B. Hai C. NhiÒu h¬n hai 3. A D. Hai hoÆc nhiÒu h¬n hai. 3. Trong bèn c¸ch chia lo¹i tõ phøc sau ®©y, c¸ch nµo ®óng? A. Tõ ghÐp vµ tõ l¸y. B. Tõ phøc vµ tõ ghÐp. C. Tõ phøc vµ tõ l¸y. 4. A D. Tõ phøc vµ tõ ®¬n. 4. Trong c¸c tõ sau, tõ nµo lµ tõ ®¬n? A. ¨n B. nhµ cöa 5. C C. «ng bµ D. ®i ®øng 5. Tõ nµo d­íi ®©y lµ tõ ghÐp? A. t­¬i t¾n B. lÊp l¸nh 6. B. C. chim chÝch D. xinh x¾n 6. Tõ nµo d­íi ®©y kh«ng ph¶i lµ tõ ghÐp ph©n lo¹i? A. ¨n c¬m B. ¨n uèng PhÇn BT tù luËn: C. ¨n quýt Bµi tËp 1: D. ¨n cam C©u trªn gåm 8 tõ, trong ®ã: _ Tõ chØ cã 1 tiÕng: Em, ®i, xem, t¹i, giÊy. Bµi tËp 1: _ Tõ gåm 2 tiÕng: Nhµ m¸y. H·y x¸c ®Þnh sè l­îng tiÕng cña _ Tõ gåm 3 tiÕng: C©u l¹c bé. mçi tõ vµ sè l­îng tõ trong c©u sau: _ Tõ gåm 4 tiÕng : V« tuyÕn truyÒn h×nh. Em ®i xem v« tuyÕn truyÒn h×nh t¹i c©u l¹c bé nhµ m¸y giÊy. * GV h­íng dÉn HS: _ X¸c ®Þnh sè l­îng tõ tr­íc. 2
  3. _ Sau ®ã míi x¸c ®Þnh sè l­îng tiÕng Bµi tËp 2: cña mçi tõ. G¹ch ch©n c¸c tõ l¸y: Bµi tËp 2: G¹ch ch©n d­íi nh÷ng tõ l¸y trong a. Xanh xanh b·i mÝa bê d©u c¸c c©u sau: Ng« khoai biªng biÕc a. Xanh xanh b·i mÝa bê d©u §øng bªn nµy s«ng sao nhí tiÕc Ng« khoai biªng biÕc Sao xãt xa nh­ rông bµn tay §øng bªn nµy s«ng sao nhí tiÕc ( Hoµng CÇm) Sao xãt xa nh­ rông bµn tay b. Lom khom d­íi nói tiÒu vµi chó ( Hoµng CÇm) L¸c ®¸c bªn s«ng chî mÊy nhµ b. Lom khom d­íi nói tiÒu vµi chó ( Bµ HuyÖn Thanh Quan) L¸c ®¸c bªn s«ng chî mÊy nhµ c. Bay vót tËn trêi xanh ( Bµ HuyÖn Thanh Quan) ChiÒn chiÖn cao tiÕng hãt c. Bay vót tËn trêi xanh TiÕng chim nghe th¸nh thãt ChiÒn chiÖn cao tiÕng hãt V¨ng v¼ng kh¾p c¸nh ®ång TiÕng chim nghe th¸nh thãt ( TrÇn H÷u Thung) V¨ng v¼ng kh¾p c¸nh ®ång Bµi tËp 3: ( TrÇn H÷u Thung) _ Tõ l¸y ®­îc in ®Ëm trong c©u sau miªu Bµi tËp 3: t¶ tiÕng khãc. Tõ l¸y ®­îc in ®Ëm trong c©u sau _ Nh÷ng tõ l¸y cã cïng t¸c dông Êy lµ: miªu t¶ c¸i g×? nøc në, nghÑn ngµo, ti tØ, r­ng røc, tøc NghÜ tñi th©n, c«ng chóa ót ngåi t­ëi, nØ non, n·o nïng, khãc thót thÝt. ( Nµng ót lµm b¸nh ãt) Bµi tËp 4: H·y t×m nh÷ng tõ l¸y cã cïng t¸c C¸c tõ l¸y: dông Êy. a. T¶ tiÕng c­êi: Bµi tËp 4: Ha h¶, khanh kh¸ch, hi hÝ, h« h«, Thi t×m nhanh tõ l¸y: nh¨n nhë, toe toÐt, khóc khÝch, s»ng sÆc, a. T¶ tiÕng c­êi. b. T¶ tiÕng nãi: b. T¶ tiÕng nãi. Khµn khµn, «ng æng, lÌ nhÌ, lÐo nhÐo, c. T¶ d¸ng ®iÖu. oang oang, sang s¶ng, trong trÎo, thá thÎ, trÇm trÇm, c. T¶ d¸ng ®iÖu: Lõ ®õ, l¶ l­ít, nghªng ngang, khÖnh kh¹ng, ngËt ng­ìng, ®ñng ®Ønh, vªnh v¸o, Bµi tËp 5: a. _ Nh÷ng tõ l¸y lµ: nhanh nhÑn , ch¨m Bµi tËp 5: chØ, cÇn cï, s¸ng l¸ng. Cho c¸c tõ sau: _ Nh÷ng tõ ghÐp lµ: th«ng minh, ch¨m Th«ng minh, nhanh nhÑn, ch¨m häc, kiªn nhÉn, g­¬ng mÉu. chØ, cÇn cï, ch¨m häc, kiªn nhÉn, b. Nh÷ng tõ ®ã nãi lªn sù ch¨m häc vµ s¸ng l¸ng, g­¬ng mÉu. chÞu khã cña ng­êi häc sinh. 3
  4. a. H·y chØ ra nh÷ng tõ nµo lµ tõ ghÐp, Bµi tËp 6: nh÷ng tõ nµo lµ tõ l¸y? b. Nh÷ng tõ ghÐp vµ tõ l¸y ®ã nãi lªn ®iÒu g× ë ng­êi häc sinh? _ 2 tõ l¸y ba t¶ tÝnh chÊt cña sù vËt: xèp Bµi tËp 6: xåm xép, s¹ch sµnh sanh. H·y kÓ ra: _ 2 tõ l¸y t­ t¶ thÊi ®é, hµnh ®éng cña _ 2 tõ l¸y ba t¶ tÝnh chÊt cña sù vËt. ng­êi: hít ha hít h¶i, khÊp kha khÊp _ 2 tõ l¸y t­ t¶ thÊi ®é, hµnh ®éng khÓnh. cña ng­êi. _ 2 tõ l¸y t­ t¶ c¶nh thiªn nhiªn: vi va vi _ 2 tõ l¸y t­ t¶ c¶nh thiªn nhiªn. vu, trïng trïng ®iÖp ®iÖp. Bµi tËp 7: LÇn l­ît ®iÒn c¸c tõ sau: (1) côi (2) ¨n Bµi tËp 7: (3) ve §iÒn thªm c¸c tiÕng vµo chç trèng (4) ch¨m trong ®o¹n v¨n sau ®Ó t¹o c¸c tõ (5) vÊt phøc, lµm cho c©u v¨n ®­îc râ nghÜa: (6) th­¬ng Trªn c©y cao, kiÕn suèt ngµy cÆm (7) nh¬ (1) lµm tæ, tha måi. KiÕn kiÕm måi (8) von ¨n h»ng ngµy, l¹i lo cÊt gi÷ phßng khi mïa ®«ng th¸ng gi¸ kh«ng t×m ®­îc thøc (2). Cßn (3) sÇu thÊy kiÕn (4) chØ, (5) v¶ nh­ vËy th× tá vÎ (6) h¹i vµ coi th­êng gièng kiÕn ch¼ng Bµi tËp 8: biÕt ®Õn thó vui ë ®êi. Ve sÇu cø _ “Anh em” víi nghÜa lµ “anh cña em” nhën (7), ca h¸t vÐo (8) suèt c¶ mïa trong 2 c©u ®Çu kh«ng ph¶i lµ tõ phøc mµ hÌ. lµ mét tæ hîp tõ gåm cã 2 tõ ®¬n. Bµi tËp 8: _ “ Anh em” trong c©u “Chóng t«i coi Kh¸ch ®Õn nhµ, hái em bÐ: nhau nh­ anh em” lµ tõ phøc. _ Anh em cã ë nhµ kh«ng? (víi nghÜa lµ anh cña em). Em bÐ tr¶ lêi: _ Anh em ®i v¾ng råi ¹. “Anh em” trong 2 c©u nµy lµ hai tõ ®¬n hay lµ mét tõ phøc? Trong c©u “Chóng t«i coi nhau nh­ anh em” th× “anh em” lµ hai tõ ®¬n hay lµ mét tõ phøc? 4 . C ủng c ố : * GV củng cố , khái quát cho HS n ội dung cơ b ản HS khắc sâu kiến thức đã học . 5 . Hướng dẫn HS về nhà : * HS hệ thống lại kiến thức đã học chu ẩn bị cho chuyên đề sau “Tõ m­în Tiếng Việt” 4
  5. TUẦN 2 Ngày soạn: 30/8/2012 Tiết 3-4 LUYỆN TẬP TỪ MƯỢN TIẾNG VIỆT A. Môc tiªu bµi häc: _ Cñng cè vµ më réng cho HS nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ m­în. _ LuyÖn gi¶i mét sè bµi tËp vÒ tõ m­în. B . Chuẩn bị * - GV:Ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y , SGK,tµi liÖu tham kh¶o: - HS : SGK , ®å dïng häc tËp C . Tiến trình lên lớp 1. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số 2. Bài cũ 3. Bài mới I. Lý thuyÕt: * GV gîi më: XÐt vÒ nguån gèc, tiÕng ViÖt cã 2 líp tõ: tõ thuÇn ViÖt vµ tõ m­în. * GV hái: * HS tr¶ lêi: _ ThÕ nµo lµ tõ thuÇn ViÖt? _ Tõ thuÇn ViÖt lµ tõ do cha «ng ta s¸ng t¹o ra. _ ThÕ nµo lµ tõ m­în? _ Tõ m­în lµ tõ cña ng«n ng÷ kh¸c nhËp vµo n­íc ta. _ LÊy vÝ dô vÒ tõ m­în? VÝ dô: ®éc lËp, tù do, h¹nh phóc (H¸n) ti vi, ra- ®i- « (Anh) ghi ®«ng, pª- ®an (Ph¸p) _ TiÕng ViÖt chñ yÕu m­în cña ng«n _ Trong ng«n ng÷ ViÖt do hoµn c¶nh lÞch sö ng÷ nµo? V× sao? nªn tõ H¸n ViÖt chiÕm tØ lÖ kh¸ lín trong hÖ thèng tõ m­în . _ Cã mÊy c¸ch m­în? KÓ tªn? _ Cã 2 c¸ch thøc vay m­în: + M­în hoµn toµn: Lµ m­în c¶ ý nghÜa lÉn d¹ng ©m thanh cña tõ n­íc ngoµi (cã thÓ thay ®æi ©m thanh chót Ýt cho phï hîp víi ©m thanh cña tiÕng ViÖt). VÝ dô: xµ phßng, mÝt tinh, b«n- sª- vÝch, + DÞch ý: Lµ dïng c¸c h×nh vÞ thuÇn ViÖt hay H¸n ViÖt ®Ó dÞch nghÜa cho c¸c h×nh vÞ trong c¸c tõ Ên ¢u. VÝ dô: star (tiÕng Anh) dÞch ý thµnh “ng«i sao” 5
  6. (chØ ng­êi ®Ñp, diÔn viªn xuÊt s¾c, cÇu thñ xuÊt s¾c). “ch¾n bïn” ®­îc dÞch ý tõ garde- boue trong tiÕng Ph¸p. _ Nªu c¸ch viÕt tõ m­în? _ C¸ch viÕt tõ m­în: + Tõ m­în ®­îc ViÖt ho¸ cao: ViÕt nh­ tõ thuÇn ViÖt. VÝ dô: mÝt tinh, x« viÕt, + Tõ m­în ch­a ®­îc ViÖt ho¸ hoµn toµn: Khi viÕt dïng g¹ch ngang ®Ó nèi c¸c tiÕng víi nhau. VÝ dô: ra- ®i- «, in- t¬- nÐt, _ Kh«ng nªn l¹m dông tõ m­în. _ Cã nªn l¹m dông tõ m­în kh«ng? II. Bµi tËp: PhÇn bµi tËp tr¾c nghiÖm: 1. LÝ do quan träng nhÊt cña viÖc 1. A vay m­în tõ trong tiÕng ViÖt? A. TiÕng ViÖt ch­a cã tõ biÓu thÞ, hoÆc biÓu thÞ kh«ng chÝnh x¸c. B. Do cã mét thêi gian dµi bÞ n­íc ngoµi ®« hé, ¸p bøc. C. TiÕng ViÖt cÇn cã sù vay m­în ®Ó ®æi míi vµ ph¸t triÓn. D. Nh»m lµm phong phó vèn tõ tiÕng ViÖt 2. C 2. Bé phËn tõ m­în nµo sau ®©y tiÕng ViÖt Ýt vay m­în nhÊt? A. Tõ m­în tiÕng H¸n. B. Tõ m­în tiÕng Anh. C. Tõ m­în tiÕng NhËt. D. Tõ m­în tiÕng Ph¸p. 3. B 3. Bé phËn tõ m­în quan träng nhÊt trong tiÕng ViÖt lµ g×? A. TiÕng H¸n. B. TiÕng Ph¸p. C. TiÕng Anh. D. TiÕng Nga. 4. B 4. Trong c¸c tõ sau, tõ nµo lµ tõ m­în? A. D«ng b·o. B. Thuû Tinh. C. Cuån cuén. 5. D 6
  7. D. BiÓn n­íc. 5. Trong c¸c tõ sau, tõ nµo kh«ng ph¶i lµ tõ H¸n ViÖt? A. S¬n hµ. B. Tæ quèc. C. Phô huynh. PhÇn bµi tËp tù luËn: D. Pa- ra- b«n. Bµi tËp 1: _ giang s¬n: s«ng nói. Bµi tËp 1: _ phi c¬: m¸y bay. KÓ 10 tõ H¸n ViÖt mµ em biÕt. _ cøu ho¶: ch÷a ch¸y. Thö gi¶i nghÜa nh÷ng tõ ®ã? _ mïi soa: kh¨n tay. _ h¶i cÈu: chã biÓn. _ bÊt tö: kh«ng chÕt. _ quèc k×: cê cña n­íc. _ c­êng quèc: n­íc m¹nh. _ ng­ nghiÖp: nghÒ ®¸nh c¸. _ nh©n lo¹i: loµi ng­êi. Bµi tËp 2: Bµi tËp 2: a. Nh÷ng tõ H¸n ViÖt trong c©u ®ã lµ: §äc kÜ c©u sau ®©y: ViÖn, Khoa häc, ViÖt Nam, xóc tiÕn, ViÖn Khoa häc ViÖt Nam ®· xóc ch­¬ng tr×nh, ®iÒu tra, nghiªn cøu, ®iÒu tiÕn ch­¬ng tr×nh ®iÒu tra, nghiªn kiÖn, tù nhiªn, tµi nguyªn, thiªn nhiªn, cøu vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn vïng T©y T©y Nguyªn, träng t©m, tµi nguyªn, khÝ Nguyªn, mµ träng t©m lµ tµi hËu, sinh vËt, kho¸ng s¶n. nguyªn n­íc, khÝ hËu, ®Êt, sinh vËt b. Tõ H¸n ViÖt chiÕm sè l­îng lín trong vµ kho¸ng s¶n. kho tõ tiÕng ViÖt. a. G¹ch d­íi nh÷ng tõ cßn râ lµ tõ H¸n ViÖt? b. Em cã nhËn xÐt g× vÒ tÇm quan Bµi tËp 3: träng cña tõ H¸n ViÖt trong tiÕng nãi C¸c cÆp tõ ®ång nghÜa lµ: cña chóng ta? m× chÝnh - bét ngät Bµi tËp 3: ®Þa cÇu - tr¸i ®Êt S¾p xÕp c¸c cÆp tõ sau ®©y thµnh hi väng - mong muèn cÆp tõ ®ång nghÜa vµ g¹ch d­íi c¸c cattut - vá ®¹n tõ m­în: pian« - d­¬ng cÇm m× chÝnh, tr¸i ®Êt, hi väng, cattut, nç lùc - cè g¾ng pian«, g¾ng søc, hoµng ®Õ, ®a sè, xi hoµng ®Õ – vua r«, chuyªn cÇn, bét ngät, nç lùc, ®a sè – sè ®«ng ®Þa cÇu, vua, mong muèn, sè ®«ng, xi r« - n­íc ngät vá ®¹n, n­íc ngät, d­¬ng cÇm, chuyªn cÇn – siªng n¨ng siªng n¨ng. Bµi tËp 4: Mét sè tõ m­în lµm tªn gäi c¸c bé phËn cña xe ®¹p: ghi ®«ng, phanh, lèp, pª ®an, 7
  8. g¸c- ®ê- bu, Bµi tËp 5: Bµi tËp 4: C¸c tõ “phô n÷”, “nhi ®ång”, “phu KÓ tªn mét sè tõ m­în lµm tªn nh©n” ®Òu lµ tõ m­în, mang s¾c th¸i trang gäi c¸c bé phËn cña xe ®¹p. träng. V× vËy, trong c¸c tæ hîp tõ ®· nªu kh«ng thÓ thay chóng b»ng tõ ®ång nghÜa. Bµi tËp 5: a. Trong c¸c cÆp tõ ®ång nghÜa sau ®©y, tõ nµo lµ tõ m­în, tõ nµo kh«ng ph¶i lµ tõ m­în? phô n÷ - ®µn bµ, nhi ®ång trÎ em, phu nh©n vî. b. T¹i sao “ Héi liªn hiÖp phô n÷ ViÖt Nam” kh«ng thÓ ®æi thµnh “Héi Bµi tËp 6: liªn hiÖp ®µn bµ ViÖt Nam”; “B¸o Tõ m­în: Nhi ®ång” kh«ng thÓ ®æi thµnh “ a. Lµ tªn c¸c ®¬n vÞ ®o l­êng: B¸o trÎ em”; “Thñ t­íng vµ phu mÐt, lÝt, ki- l«- mÐt, ki- l«- gam, nh©n” kh«ng thÓ ®æi thµnh “Thñ b. Lµ tªn mét sè ®å vËt: t­íng vµ vî”? ra- ®i- «, vi- «- l«ng, Bµi tËp 6: H·y kÓ tªn mét sè tõ m­în: a. Lµ tªn c¸c ®¬n vÞ ®o l­êng. VÝ dô: mÐt b. Lµ tªn mét sè ®å vËt. VÝ dô: ra- ®i- « 4 . C ủng c ố : * GV củng cố , khái quát cho HS n ội dung cơ b ản HS khắc sâu kiến thức đã học . 5 . Hướng dẫn HS về nhà : * HS hệ thống lại kiến thức đã học chu ẩn bị cho chuyên đề sau “NghÜa cña tõ”. TUẦN 3 Ngày soạn: 6/9/2012 Tiết 5-6 LUYỆN TẬP NGHĨA CỦA TỪ A. Môc tiªu bµi häc: _ Cñng cè vµ më réng kiÕn thøc vÒ nghÜa cña tõ. _ LuyÖn gi¶i mét sè bµi tËp vÒ nghÜa cña tõ. B . Chuẩn bị * - GV:Ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y , SGK,tµi liÖu tham kh¶o: - HS : SGK , ®å dïng häc tËp 8
  9. C . Tiến trình lên lớp 1. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số 2. Bài cũ 3. Bài mới I. LÝ thuyÕt: 1/ Kh¸i niÖm vÒ tõ ? Tõ lµ g× Tõ lµ ®¬n vÞ hai mÆt trong ng«n ng÷ ? MÆt h×nh thøc lµ g× - MÆt h×nh thøc : mang tÝnh vËt chÊt lµ mét tËp hîp gåm 3 thµnh phÇn + H×nh thøc ng÷ ©m + H×nh thøc cÊu t¹o ? ThÕ nµo lµ mÆt néi dung + H×nh thøc ng÷ ph¸p - MÆt néi dung : ( cßn gäi mÆt nghÜa ) mang tÝnh tinh thÇn vµ lµ mét tËp hîp gåm c¸c thµnh phÇn . + NghÜa biÓu vËt + NghÜa biÓu niÖm + NghÜa biÓu th¸i . ? Vai trß cña tõ trong ho¹t ®éng V× néi dung cña tõ lµ mét tËp hîp nhiÒu giao tiÕp nh­ thÕ nµo ? nÐt nghÜa vµ mang tÝnh tinh thÇn nªn viÖc n¾m b¾t nghÜa cña tõ kh«ng dÔ dµng . - Trong ho¹t ®éng giao tiÕp tõ kh«ng tån ? ThÕ nµo lµ quan hÖ lùa chän t¹i mét c¸ch biÖt lËp mµ th­êng n»m trong nhiÒu mèi quan hÖ kh¸c nhau . + Quan hÖ lùa chän (quan hÖ däc Tõ cã quan hÖ víi tõ kh¸c trong cïng mét ? ThÕ nµo lµ quan hÖ có ®o¹n tr­êng quan hÖ víi c¸c tõ ®ång nghÜa , gÇn nghÜa , tr¸i nghÜa + mèi quan hÖ có ®o¹n ( quan hÖ ngang ) : -Tõ g¾n chÆt víi c¸c tõ kh¸c trong sù kÕt hîp theo qui t¾c ng÷ ph¸p t¹o thµnh côm tõ , t¹o thµnh c©u . - NghÜa cña tõ lµ kh¸i niÖm vÒ sù vËt kh¸ch quan ®­îc ph¶n ¸nh vµo tron ng«n ? NghÜa cña tõ gåm cã nh÷ng c¸ch ng÷ , lµ tËp hîp nh÷ng nÐt nghÜa khu biÖt hiÓu nµo . 2/C¸ch hiÓu vÒ nghÜa cña tõ 1. Cho s½n mét sè tõ vµ nÐt nghÜa phï hîp víi tõng tõ nh­ng s¾p xÕp kh«ng theo tr×nh tù . VÝ dô : §iÒn tõ :§Ò b¹t , ®Ò cö ,®Ò xuÊt ,®Ò bµo vµo chç trèng . 9
  10. + .Tr×nh bÇy ý kiÕn hay nguyÖn väng lªn cÊp trªn . + Cö ai ®ã gi÷ chøc vô cao h¬n. + .Giíi thiÖu ra ®Ó chän hoÆc bÇu cö . + §­a vÊn ®Ò ra ®Ó xem xÐt gi¶i quyÕt 2 .Chän tõ ®iÒn ,kiÓm tra viÖc hiÓu nghÜa ? ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ VÝ dô : Chóng ta thµ hi sinh tÊt ? Cã nh÷ng c¸ch gi¶i thÝch nghÜa c¶ chø kh«ng chÞu mÊt n­íc , kh«ng chÞu cña tõ nµo? lµm n« lÖ . 3/ Kh¸i niÖm nghÜa cña tõ: Lµ néi dung mµ tõ biÓu thÞ. 1. ChØ ra c¸ch hiÓu ®Çy ®ñ nhÊt vÒ - Cã 2 c¸ch gi¶i nghÜa tõ: nghÜa cña tõ? +/ Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ A. NghÜa cña tõ lµ sù vËt mµ tõ biÓu +/ §­a ra nh÷ng tõ ®ång nghÜa hoÆc thÞ. tr¸i nghÜa víi tõ cÇn gi¶i thÝch B. NghÜa cña tõ lµ sù vËt, tÝnh chÊt -VD:LÉm liÖt : Hïng dòng,oai nghiªm. mµ tõ biÓu thÞ. (gi¶i nghÜa theo c¸ch ®­a ra tõ tr¸i nghÜa C. NghÜa cña tõ lµ sù vËt, tÝnh chÊt, víi nã) ho¹t ®éng mµ tõ biÓu thÞ. II. Bµi tËp: D. NghÜa cña tõ lµ néi dung mµ tõ PhÇn bµi tËp tr¾c nghiÖm: biÓu thÞ. 1. D 2. C¸ch gi¶i thÝch nµo vÒ nghÜa cña tõ kh«ng ®óng? A. §äc nhiÒu lÇn tõ cÇn ®­îc gi¶i thÝch. B. Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. C. Dïng tõ ®ång nghÜa víi tõ cÇn ®­îc gi¶i thÝch. 2. A D. Dïng tõ tr¸i nghÜa víi tõ cÇn ®­îc gi¶i thÝch. 3. S¸ch Ng÷ v¨n 6, tËp mét gi¶i thÝch S¬n Tinh: thÇn nói; Thuû Tinh: thÇn n­íc lµ ®· gi¶i thÝch nghÜa cña tõ theo c¸ch nµo? A. Dïng tõ ®ång nghÜa víi tõ cÇn 3. A ®­îc gi¶i thÝch. B. Dïng tõ tr¸i nghÜa víi tõ cÇn ®­îc gi¶i thÝch. C. Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. D. Kh«ng theo 3 c¸ch trªn. 4. Khi gi¶i thÝch lÒnh bÒnh lµ: chØ 10
  11. sù vËt ë tr¹ng th¸i næi h¼n lªn mÆt n­íc vµ tr«i nhÑ theo lµn sãng lµ ®· gi¶i thÝch nghÜa cña tõ theo c¸ch 4. B nµo? A. Dïng tõ tr¸i nghÜa víi tõ cÇn ®­îc gi¶i thÝch. B. Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. C. Dïng tõ ®ång nghÜa víi tõ cÇn ®­îc gi¶i thÝch. D. C¶ 3 c¸ch trªn ®Òu sai. Bµi tËp 1: PhÇn bµi tËp tù luËn: Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ in nghiªng Bµi tËp 1: trong ®o¹n v¨n sau: Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ: M­a ®· ngít. Trêi r¹ng dÇn. _ Ngít: gi¶m ®i mét phÇn ®¸ng kÓ. MÊy con chim chµo mµo tõ hèc c©y _ R¹ng: trêi chuyÓn dÇn tõ tèi sang s¸ng. nµo ®ã bay ra hãt r©m ran. M­a _ Chµo mµo: chim nhá, ®Çu cã tóm l«ng t¹nh. PhÝa ®«ng, mét m¶ng trêi nhän, ®Ýt cã tóm l«ng nhá, ¨n c¸c qu¶ trong v¾t. MÆt trêi lã ra, chãi läi mÒm. trªn nh÷ng chïm l¸ b­ëi lÊp l¸nh. _ R©m ran: rén r· liªn tiÕp thµnh tõng ( T« Hoµi) ®ît khi to khi nhá. _ T¹nh: (m­a) ngõng hoÆc døt h¼n. _ Lã: ®Ó mét bé phËn nh« ra khái vËt che Bµi tËp 2: khuÊt. H·y söa l¹i cho ®óng chÝnh t¶ c¸c Bµi tËp 2: tõ in nghiªng trong nh÷ng c©u sau: CÇn söa l¹i lµ: _ TÝnh anh Êy rÊt ngang tµn. _ Nã ®i phÊp ph¬ ngoµi phè. _ TÝnh anh Êy rÊt ngang tµng. Bµi tËp 3: _ Nã ®i phÊt ph¬ ngoµi phè. Ph©n biÖt nghÜa cña c¸c cÆp tõ Bµi tËp 3: sau: a. “ViÕt” vµ “vÏ” ®Òu dïng dông cô gièng a. “ViÕt” vµ “vÏ”. nhau, nh­ng “viÕt” lµ t¹o ra ch÷, cßn “vÏ” b. “T¸t” vµ ®Êm”. lµ t¹o ra h×nh ¶nh sù vËt. c. “GiËn” vµ “c¨m”. b. “T¸t” vµ ®Êm”®Òu lµ ho¹t ®éng ®¸nh d. “H¬” (quÇn ¸o) vµ “ph¬i” (quÇn cña tay. Nh­ng “t¸t” lµ ®¸nh vµo mÆt ¸o). b»ng bµn tay xoÌ, cßn “®Êm” lµ ®¸nh b»ng n¾m tay. Bµi tËp 4: c. “GiËn” vµ “c¨m”kh¸c nhau ë møc ®é. Em h·y gi¶i thÝch nghÜa cña 2 tõ “C¨m” cã møc ®é cao h¬n “giËn”. “côc t¸c” vµ “ñn Øn” trong bµi th¬ d. “H¬” (quÇn ¸o) vµ “ph¬i” (quÇn ¸o) sau: ®Òu lµ ho¹t ®éng lµm kh« (quÇn ¸o). Con gµ côc t¸c l¸ chanh Nh­ng “h¬” lµ ®­a vµo gÇn n¬i to¶ nhiÖt, 11
  12. Con lîn ñn Øn mua hµnh cho t«i cßn “ph¬i” lµ tr¶i hoÆc gi¨ng ra chç n¾ng, Con chã khãc ®øng khãc ngåi chç tho¸ng cho kh«. MÑ ¬i ®i chî mua t«i ®ång riÒng. Bµi tËp 4: Bµi tËp 5: _ Côc t¸c: (gµ m¸i) kªu to sau khi ®Î §iÒn c¸c tõ ®Ò b¹t, ®Ò cö, ®Ò hoÆc khi ho¶ng sî. xuÊt, ®Ò ®¹t vµo chç trèng cho phï _ ñn Øn: (lîn) kªu nhá (khi ®ßi ¨n). hîp víi néi dung: _ : tr×nh bµy ý kiÕn hoÆc nguyÖn Bµi tËp 5: väng lªn cÊp trªn. LÇn l­ît ®iÒn c¸c tõ: _ : cö ai ®ã gi÷ chøc vô cao h¬n. _ : giíi thiÖu ra ®Ó lùa chän vµ _ ®Ò ®¹t. bÇu cö. _ : ®­a vÊn ®Ò ra ®Ó xem xÐt, gi¶i _ ®Ò b¹t. quyÕt. _ ®Ò cö. ? Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ chÝn trong _ ®Ò xuÊt. c¸c c©u sau : Bài tập 6: a) V­ên cam chÝn ®á . a) b) Tr­íc khi quyÕt ®Þnh ph¶i suy V­ên cam chÝn ®á => Qu¶ ë vµo giai nghÜ cho chÝn ch¾n . ®o¹n ph¸t triÓn ®Çy ®ñ nhÊt th­êng cã c) Ng­îng chÝn c¶ mÆt . mµu ®á hoÆc vµng , cã h­¬ng th¬m vÞ ? §Æt c©u víi c¸c tõ chÝn theo c¸c ngät . nÐt nghÜa trªn b) Tr­íc khi quyÕt ®Þnh ph¶i suy nghÜ cho chÝn ch¾n => Sù suy nghÜ ë møc ®Çy ®ñ ®Ó ®­îc hiÖu qu¶ . c) Ng­îng chÝn c¶ mÆt => Mµu da ®á öng lªn . * §Æt c©u - Trªn c©y, hång xiªm ®· b¾t ®Çu chÝn - Gß m¸ cao chÝn nh­ qu¶ bå qu©n . - Tµi n¨ng cña anh Êy ®ang chÝn ré. 4 . C ủng c ố : * GV củng cố , khái quát cho HS n ội dung cơ b ản HS khắc sâu kiến thức đã học . V . Hướng dẫn HS về nhà : * HS hệ thống lại kiến thức đã học chu ẩn bị cho chuyên đề sau : Rèn luyện chính tả . TUẦN 4 Ngày soạn: 13/9/2012 12
  13. TIẾT 7-8 RÈN LUYỆN CHÍNH TẢ A. Môc tiªu bµi häc: _ Söa mét sè lçi chÝnh t¶ do ¶nh h­ëng cña c¸ch ph¸t ©m ®Þa ph­¬ng. _ LuyÖn gi¶i mét sè BT vÒ lçi chÝnh t¶ do ¶nh h­ëng cña c¸ch ph¸t ©m ®Þa ph­¬ng. B . Chuẩn bị * - GV:Ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y , SGK,tµi liÖu tham kh¶o: - HS : SGK , ®å dïng häc tËp C . Tiến trình lên lớp 1. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số 2. Bài cũ 3. Bài mới I. Ph©n biÖt phô ©m s / x: Bµi tËp 1: Bµi tËp 1: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: * HS lµm: H·y t×m: _ 5 tõ l¸y cã phô ©m ®Çu s. VÝ _ 5 tõ l¸y cã phô ©m ®Çu s: s¾c s¶o, s¸ng dô: sung s­íng. sña, sÆc sì, san s¸t, s¹ch sÏ. _ 5 tõ l¸y cã phô ©m ®Çu x. VÝ _ 5 tõ l¸y cã phô ©m ®Çu x: xµo x¹c, xÊp dô: x«n xao. xØ, xa x«i, xao xuyÕn, xanh xanh. Bµi tËp 2: Bµi tËp 2: * HS lµm: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: 5 tõ ghÐp cã phô ©m ®Çu s ®i víi phô ©m T×m 5 tõ ghÐp cã phô ©m ®Çu s ®Çu x: s©u xa, soi xÐt, xuÊt s¾c, xø së, s¾c ®i víi phô ©m ®Çu x. VÝ dô: xu©n. s¶n xuÊt. Bµi tËp 3: * HS lµm: Bµi tËp 3: §iÒn vµo chç trèng: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: §iÒn vµo chç trèng s­¬ng hay _ Mét n¾ng hai s­¬ng x­¬ng: _ Bãc lét ®Õn tËn x­¬ng tuû. _ Mét n¾ng hai . _ X­¬ng ®ång da s¾t. _ Bãc lét ®Õn tËn.tuû. _ Tãc s­¬ng da måi. _ ®ång da s¾t. _ Cuéc ®êi s­¬ng giã. _ Tãc da måi. _ C©y x­¬ng rång. _ Cuéc ®êi giã. II. Ph©n biÖt phô ©m r / d / gi: _ C©y rång. Bµi tËp 1: Bµi tËp 1: * HS lµm: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: Nèi ra víi hiÖu Nèi c¸c tiÕng ë cét bªn tr¸i víi Nèi da víi bß 13
  14. c¸c tiÕng ë cét bªn ph¶i ®Ó t¹o Nèi gia víi h¹n thµnh nh÷ng tõ ng÷ hîp nghÜa: Nèi r©y víi bét a. Nèi d©y víi ®µn ra h¹n Nèi gi©y víi l¸t da hiÖu gia bß b. r©y bét d©y l¸t gi©y ®µn Bµi tËp 2: Bµi tËp 2: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: *HS lµm: §iÒn vµo chç trèng r / d / gi: §iÒn vµo chç trèng : _ ©y m¬ Ô m¸. _ D©y m¬ rÔ m¸. _ Êy tr¾ng mùc ®en. _ GiÊy tr¾ng mùc ®en. _ eo giã gÆt b·o. _ Gieo giã gÆt b·o. _ èi rÝt tÝt mï. _ Rèi rÝt tÝt mï. _ anh lam th¾ng c¶nh. _ Danh lam th¾ng c¶nh. _ ót d©y ®éng õng. _ Rót d©y ®éng rõng. _ ­¬ng ®«ng kÝch t©y. _ Gi­¬ng ®«ng kÝch t©y. _ cê ong trèng më. _ cê giong trèng më. _ ·i ã Çm m­a. _ D·i giã dÇm m­a. _ èt ®Æc c¾n mai. _ Dèt ®Æc c¾n mai. Bµi tËp 3: Bµi tËp 3: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: * HS lµm: T×m c¸c tõ ng÷ cã dïng tiÕng C¸c tõ ng÷ cã dïng tiÕng ë cét bªn tr¸i: ë cét bªn tr¸i ®iÒn vµo c¸c « trèng: TiÕng Tõ ng÷ TiÕng Tõ ng÷ dµnh dµnh giµnh giµnh giËt, TiÕng Tõ ng÷ TiÕng Tõ ng÷ dôm, giµnh ®Êt dµnh giµnh dµnh d¸ng gi¸ng riªng da gia d¸ng bãng gi¸ng gi¸ng tr¶, d©y gi©y d¸ng, gi¸ng chøc d¸ng ®iÖu da da dÎ, gia gia c«ng, gia da diÕt ®×nh d©y d©y gi©y gi©y phót, gi©y chun, l¸t d©y Bµi tËp 1: mùc * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: III. Ph©n biÖt phô ©m tr / ch: §iÒn vµo chç trèng trung hay Bµi tËp 1: chung: * HS lµm: 14
  15. _ K× thi kh¶o. _ Ng­êi con hiÕu. _ Vïng nói du B¾c Bé. _ K× thi chung kh¶o. _ TrËn bãng ®¸ kÕt. _ Ng­êi con trung hiÕu. _ T«i víi anh cïng ®i chiÕc _ Vïng nói trungdu B¾c Bé. xe ®¹p. _ TrËn bãng ®¸ chung kÕt. Bµi tËp 2: _ T«i víi anh cïng ®i chung chiÕc xe ®¹p. * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: Bµi tËp 2: §iÒn vµo chç trèng ch hay tr: * HS lµm: èng ¶i, Ëp ÷ng, .áng ¬, §iÒn nh­ sau: ¬ >äi, e ë, ßng µnh, trèng tr¶i, chËp ch÷ng, cháng ch¬, tr¬ träi, ßn Ünh, ãi ang, che chë, trßng trµnh, trßn trÜnh, chãi «ng ê, ¹m æ. chang, tr«ng chê, ch¹m træ. IV. Ph©n biÖt phô ©m l / n: Bµi tËp: Bµi tËp: * GV ®äc cho HS nghe – ghi: * HS nghe – ghi. Mïa xu©n, ph­îng ra l¸. L¸ cßn xanh um m¸t r­îi, ngon lµnh nh­ l¸ me non. L¸ ban ®Çu cßn xÕp l¹i, cßn e; dÇn dÇn xoÌ ra cho giã ®­a ®Èy lßng cËu häc trß ph¬i phíi lµm sao! CËu ch¨m lo häc hµnh, råi l©u còng v« t©m quªn mµu l¸ ph­îng. Mét h«m, bçng ®©u trªn nh÷ng cµnh c©y b¸o ra mét tin th¾m: mïa hoa ph­îng b¾t ®Çu. §Õn giê ch¬i, häc trß ng¹c nhiªn nh×n b«ng hoa në lóc nµo mµ bÊt ngê d÷ vËy? 4 . C ủng c ố : * GV củng cố , khái quát cho HS n ội dung cơ b ản HS khắc sâu kiến thức đã học . 5 . Hướng dẫn HS về nhà : * HS hệ thống lại kiến thức đã học chu ẩn bị cho chuyên đề sau: “Truyền thuyết dân gian Việt Nam” TUẦN 5 Ngày soạn:20/9/2012 Tiết 9-10 TRUYỀN THUYẾT DÂN GIAN VIỆT NAM 15
  16. A. Môc tiªu bµi häc: _ ¤n tËp l¹i kh¸i niÖm vÒ truyÒn thuyÕt vµ ý nghÜa cña c¸c truyÒn thuyÕt ®· häc. _ T×m hiÓu c¬ së lÞch sö vµ nh÷ng yÕu tè t­ëng t­îng, k× ¶o trong c¸c truyÒn thuyÕt ®· häc. B . Chuẩn bị * - GV:Ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y , SGK,tµi liÖu tham kh¶o: - HS : SGK , ®å dïng häc tËp C . Tiến trình lên lớp 1. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số 2. Bài cũ 3. Bài mới I. Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt: _ ThÕ nµo lµ truyÒn thuyÕt? _ KÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn lÞch sö thêi qu¸ khø. _ Cã nhiÒu yÕu tè t­ëng t­îng, k× ¶o. _ Cã c¬ së lÞch sö, cèt lâi sù thËt lÞch sö. _ Ng­êi kÓ vµ ng­êi nghe tin c©u chuyÖn lµ cã thùc dï truyÖn cã nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng, k× ¶o. _ ThÓ hiÖn th¸i ®é vµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn lÞch sö. II. C¸c truyÒn thuyÕt ®· häc: _ Con Rång, ch¸u Tiªn. _ KÓ tªn c¸c truyÒn thuyÕt ®· häc _ B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. trong ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 6? _ Th¸nh Giãng. _ S¬n Tinh, Thuû Tinh. _ Sù tÝch Hå G­¬m. * GV nhÊn m¹nh: + 4 truyÒn thuyÕt ®Çu lµ truyÒn thuyÕt vÒ thêi ®¹i Hïng V­¬ng. + TruyÒn thuyÕt cuèi lµ truyÒn thuyÕt vÒ thêi HËu Lª. III. KiÓu v¨n b¶n vµ PTB§ cña c¸c truyÒn thuyÕt ®· häc: _ KiÓu v¨n b¶n: Tù sù. _ Nh÷ng v¨n b¶n trªn thuéc kiÓu v¨n _ PTB§: KÓ. b¶n nµo? Trong nh÷ng VB Êy ®· sö IV. ý nghÜa cña c¸c truyÒn thuyÕt: dông PTB§ nµo? 1. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn: _ Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc gièng nßi. _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt _ ThÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt cña “Con Rång, ch¸u Tiªn”? céng ®ång ng­êi ViÖt. 2. TruyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy: _ Gi¶i thÝch nguån gèc b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy 16
  17. vµ tôc lµm 2 thø b¸nh trong ngµy TÕt. _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt _ §Ò cao lao ®éng; ®Ò cao nghÒ n«ng; ®Ò cao “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy”? sù thê kÝnh Trêi, §Êt, Tæ tiªn cña nh©n d©n ta. 3. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng: _ ThÓ hiÖn søc m¹nh vµ ý thøc b¶o vÒ ®Êt n­íc. _ ThÓ hiÖn quan niÖm vµ ­íc m¬ cña nh©n d©n ta vÒ ng­êi anh hïng cøu n­íc chèng ngo¹i x©m. _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt 4. TruyÒn thuyÕt S¬n Tinh, Thuû Tinh: “Th¸nh Giãng”? _ Gi¶i thÝch hiÖn t­îng lò lôt hµng n¨m . _ ThÓ hiÖn søc m¹nh, mong ­íc chÕ ngù thiªn tai. _ Suy t«n, ca ngîi c«ng lao dùng n­íc cña c¸c vua Hïng. _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt 5. TruyÒn thuyÕt Sù tÝch Hå G­¬m: “S¬n Tinh, Thuû Tinh”? _ Gi¶i thÝch tªn gäi Hå G­¬m. _ Ca ngîi tÝnh chÊt chÝnh nghÜa, tÝnh chÊt nh©n d©n cña cuéc khëi nghÜa Lam S¬n. _ ThÓ hiÖn kh¸t väng hoµ b×nh cña d©n téc. V. Cèt lâi sù thùc lÞch sö cña c¸c truyÒn _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “Sù thuyÕt: tÝch Hå G­¬m”? 1. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn: _ Sù kÕt hîp gi÷a c¸c bé l¹c L¹c ViÖt víi ¢u L¹c vµ nguån gèc chung cña c¸c c­ d©n B¸ch ViÖt. _ §Òn thê ¢u C¬. _ §Òn Hïng V­¬ng. _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö _ Vïng ®Êt Phong Ch©u. nµo liªn quan ®Õn truyÒn thuyÕt 2. TruyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy: “Con Rång, ch¸u Tiªn”? _ Nh©n vËt Hïng V­¬ng. _ Tôc lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. 3. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng : _ §Òn thê Th¸nh Giãng ( ë Sãc S¬n). _ Tre ®»ng ngµ; ao hå liªn tiÕp. _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö _ Lµng Ch¸y. nµo liªn quan ®Õn truyÒn thuyÕt 4. TruyÒn thuyÕt S¬n Tinh, Thuû Tinh: “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy”? _ Nói T¶n Viªn ( Ba V×, Hµ T©y). _ HiÖn t­îng lò lôt vÉn x¶y ra hµng n¨m. _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö nµo liªn quan ®Õn truyÒn thuyÕt 5. TruyÒn thuyÕt Sù tÝch Hå G­¬m: “Th¸nh Giãng”? _ Tªn ng­êi thËt: Lª lîi, Lª ThËn. _ Tªn ®Þa danh thËt: Lam S¬n, Hå T¶ Väng, Hå G­¬m. _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö _ Thêi k× lÞch sö cã thËt: Khëi nghÜa chèng 17
  18. nµo liªn quan ®Õn truyÒn thuyÕt qu©n Minh ®Çu thÕ kØ XV. “S¬n Tinh, Thuû Tinh”? VI. Nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng, k× ¶o trong c¸c truyÒn thuyÕt: _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö 1. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn: nµo liªn quan ®Õn truyÒn thuyÕt _ L¹c Long Qu©n nßi Rång cã phÐp l¹ diÖt trõ “ Sù tÝch Hå G­¬m”? yªu qu¸i. _ ¢u C¬ ®Î ra bäc tr¨m trøng, në thµnh tr¨m ng­êi con khoÎ ®Ñp. * Vai trß: _ T« ®Ëm tÝnh chÊt lín lao, ®Ñp ®Ï cña nh©n vËt vµ sù kiÖn. _ KÓ tªn c¸c chi tiÕt t­ëng t­îng k× _ Thiªng liªng ho¸ nguån gèc gièng nßi, gîi ¶o trong truyÖn “Con Rång, ch¸u niÒm tù hµo d©n téc. Tiªn”? _ Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña truyÖn. 2. TruyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy: Lang Liªu n»m méng thÊy thÇn ®Õn b¶o: “ _ C¸c chi tiÕt Êy cã vai trß g× trong Trong trêi ®Êt, kh«ng g× quý b»ng h¹t g¹o truyÖn? lµm b¸nh mµ lÔ Tiªn v­¬ng”. 3. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng : _ Bµ mÑ mang thai 12 th¸ng míi sinh ra Giãng. _ Lªn ba vÉn kh«ng biÕt nãi, biÕt c­êi, biÕt ®i, cø ®Æt ®©u n»m ®Êy. _ C¬m ¨n mÊy còng kh«ng no, ¸o võa mÆc xong ®· c¨ng ®øt chØ. _ Giãng v­¬n vai biÕn thµnh tr¸ng sÜ. _ ChØ ra c¸c chi tiÕt t­ëng t­ëng, k× _ Giãng nhæ tre quËt giÆc. ¶o trong truyÖn “B¸nh ch­ng, b¸nh _ Giãng vµ ngùa bay vÒ trêi. giÇy”? 4. TruyÒn thuyÕt S¬n Tinh, Thuû Tinh: _ PhÐp l¹ cña S¬n Tinh: vÉy tay vÒ phÝa §«ng, phÝa §«ng næi cån b·i; vÉy tay vÒ phÝa T©y, _ ChØ ra c¸c chi tiÕt t­ëng t­îng k× phÝa T©y næi lªn tõng d·y nói ®åi. ¶o trong truyÖn “Th¸nh Giãng”? _ PhÐp l¹ cña Thuû Tinh: gäi giã, giã ®Õn; h« m­a, m­a vÒ. _ Mãn sÝnh lÔ: voi chÝnngµ, gµ chÝn cùa, ngùa chÝn hång mao. 5. TruyÒn thuyÕt Sù tÝch Hå G­¬m: _ Ba lÇn th¶ l­íi ®Òu vít ®­îc duy nhÊt mét l­ìi g­¬m cã ch÷ “ThuËn Thiªn”. L­ìi g­¬m s¸ng rùc mét gãc nhµ; chu«i g­¬m n»m ë ngän ®a, ph¸t s¸ng. _ ChØ ra c¸c chi tiÕt t­ëng t­îng k× _ L­ìi g­¬m tù nhiªn ®éng ®Ëy. ¶o trong truyÖn “S¬n Tinh, Thuû _ Rïa vµng xuÊt hiÖn ®ßi g­¬m. Tinh”? * Vai trß: _ Lµm t¨ng chÊt th¬ méng vèn cã cña c¸c truyÒn thuyÕt d©n gian. 18
  19. _ Thiªng liªng ho¸ sù thËt lÞch sö. Bµi tËp vËn dông: I. PhÇn bµi tËp tr¾c nghiÖm: _ KÓ tªn c¸c chi tiÕt t­ëng t­îng k× 1. B ¶o trong truyÖn “Con Rång, ch¸u Tiªn”? _ C¸c chi tiÕt Êy cã vai trß g× trong truyÖn? 2. D 1. TruyÒn thuyÕt lµ g×? A. Nh÷ng c©u chuyÖn hoang ®­êng. B. C©u chuyÖn víi nh÷ng yÕu tè hoang ®­êng nh­ng cã liªn quan ®Õn c¸c sù kiÖn, nh©n vËt lÞch sö cña mét d©n téc. C. LÞch sö d©n téc, ®Êt n­íc ®­îc ph¶n ¸nh ch©n thùc trong c¸c c©u chuyÖn vÒ mét hay nhiÒu nh©n vËt 3. C lÞch sö. D. Cuéc sèng hiÖn thùc ®­îc kÓ l¹i mét c¸ch nghÖ thuËt. 2. ý nghÜa næi bËt cña h×nh t­îng c¸i bäc tr¨m trøng trong truyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn lµ g×? A. Gi¶i thÝch sù ra ®êi cña c¸c d©n téc ViÖt Nam. 4. A B. Ca ngîi sù h×nh thµnh nhµ n­íc V¨n Lang. C. T×nh yªu ®Êt n­íc vµ lßng tù hµo d©n téc. D. Mäi ng­êi, mäi d©n téc ViÖt Nam ph¶i th­¬ng yªu nhau nh­ anh em mét nhµ. 5. D 3. Nh©n vËt Lang Liªu trong truyÖn B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy g¾n víi lÜnh vùc ho¹t ®éng nµo cña ng­êi L¹c ViÖt thêi k× vua Hïng dùng n­íc? A. Chèng giÆc ngo¹i x©m. 19
  20. B. §Êu tranh, chinh phôc thiªn nhiªn. C. Lao ®éng s¶n xuÊt vµ s¸ng t¹o v¨n ho¸. D. Gi÷ g×n ng«i vua. 6. B 4. T¹i sao lÔ vËt cña Lang Liªu d©ng lªn vua cha lµ nh÷ng lÔ vËt kh«ng g× quÝ b»ng? A. LÔ vËt thiÕt yÕu cïng víi t×nh c¶m ch©n thµnh. B. LÔ vËt b×nh dÞ. C. LÔ vËt quý hiÕm, ®¾t tiÒn. 7. A D. LÔ vËt rÊt k× l¹. 5. Sù thùc lÞch sö nµo ®­îc ph¶n ¸nh trong truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng? A. §øa bÐ lªn ba kh«ng biÕt nãi, biÕt c­êi, còng ch¼ng biÕt ®i bçng trë thµnh tr¸ng sÜ diÖt giÆc ¢n. B. Tr¸ng sÜ Th¸nh Giãng hi sinh sau khi dÑp tan giÆc ¢n x©m l­îc. 8. D C. Roi s¾t g·y, Giãng nhæ tre giÕt giÆc. D. Ngay tõ buæi ®Çu dùng n­íc, cha «ng ta ®· ph¶i liªn tiÕp chèng giÆc ngo¹i x©m ®Ó b¶o vÖ non s«ng ®Êt n­íc. 6. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng ph¶n ¸nh râ nhÊt quan niÖm vµ ­íc m¬ g× cña nh©n d©n ta? 9. D A. Vò khÝ hiÖn ®¹i ®Ó giÕt giÆc. B. Ng­êi anh hïng ®¸nh giÆc cøu n­íc. C. Tinh thÇn ®oµn kÕt chèng x©m l¨ng? D. T×nh lµng nghÜa xãm. 7. Néi dung næi bËt nhÊt cña truyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh lµ g×? 10. D A. HiÖn thùc ®Êu tranh chinh phôc thiªn nhiªn cña tæ tiªn ta. B. C¸c cuéc chiÕn tranh chÊp nguån n­íc, ®Êt ®ai gi÷a c¸c bé l¹c. C. Sù tranh chÊp quyÒn lùc gi÷a c¸c thñ lÜnh. D. Sù ng­ìng mé S¬n Tinh vµ lßng 20
  21. c¨m ghÐt Thuû Tinh. II. PhÇn bµi tËp tù luËn: 8. TruyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh C©u 1: ph¶n ¸nh nÐt t©m lÝ chñ yÕu nµo * Chi tiÕt t­ëng t­îng, k× ¶o ®­îc hiÓu nh­ cña nh©n d©n lao ®éng? sau: A. Sî h·i tr­íc sù bÝ hiÓm vµ søc _ Lµ chi tiÕt kh«ng cã thËt, ®­îc t¸c gi¶ d©n m¹nh cña thiªn nhiªn. gian s¸ng t¹o nh»m môc ®Ých nhÊt ®Þnh. B. C¨m thï sù tµn ph¸ cña thiªn _ Chi tiÕt t­ëng t­îng, k× ¶o trong truyÖn cæ nhiªn. d©n gian g¾n víi quan niÖm mäi vËt ®Òu cã C. ThÇn th¸nh ho¸ thiªn nhiªn ®Ó linh hån, thÕ giíi xen lÉn thÇn vµ ng­êi. bít sî h·i. * Vai trß cña c¸c chi tiÕt t­ëng t­îng, k× ¶o D. Võa sïng b¸i, võa mong ­íc trong truyÖn “Con Rång, ch¸u Tiªn”: chiÕn th¾ng thiªn nhiªn. _ T« ®Ëm tÝnh chÊt k× l¹, lín lao, ®Ñp ®Ï cña 9. Sù tÝch Hå G­¬m g¾n víi sù kiÖn nh©n vËt vµ sù kiÖn. lÞch sö nµo? _ ThÇn k× ho¸, thiªng liªng ho¸ nguån gèc A. Lª ThËn b¾t ®­îc l­ìi g­¬m. gièng nßi, d©n téc, ®Ó chóng ta thªm tù hµo, tin B. Lª Lîi b¾t ®­îc chu«i g­¬m n¹m yªu, t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc m×nh. ngäc. _ Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. C. Lª Lîi cã b¸u vËt lµ g­¬m thÇn. C©u 2: D. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n ý nghÜa cña c¸c chi tiÕt trong truyÖn “ Th¸nh Minh gian khæ nh­ng th¾ng lîi vÎ Giãng”: vang cña nghÜa qu©n Lam S¬n. a. TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Giãng lµ tiÕng nãi ®ßi 10. G­¬m thÇn Long Qu©n cho Lª ®i ®¸nh giÆc. Lîi m­în t­îng tr­ng cho ®iÒu g×? _ Ca ngîi ý thøc ®¸nh giÆc, cøu n­íc trong A. Søc m¹nh cña thÇn linh. h×nh t­îng Giãng. “Kh«ng nãi lµ ®Ó b¾t ®Çu B. Søc m¹nh cña Lª Lîi vµ nghÜa nãi th× nãi ®iÒu quan träng, nãi lêi yªu n­íc, qu©n Lam S¬n. lêi cøu n­íc”. ý thøc ®èi víi ®Êt n­íc ®­îc ®Æt C. Søc m¹nh cña vò khÝ hiÖu lªn ®Çu tiªn víi ng­êi anh hïng. nghiÖm. _ ý thøc ®¸nh giÆc, cøu n­íc t¹o cho ng­êi anh D. Søc m¹nh cña sù ®oµn kÕt nh©n hïng nh÷ng kh¶ n¨ng, hµnh ®éng kh¸c th­êng, d©n. thÇn k×. _ Giãng lµ h×nh ¶nh nh©n d©n. Nh©n d©n, lóc C©u 1: b×nh th­êng th× ©m thÇm, lÆng lÏ còng nh­ Em hiÓu thÕ nµo lµ chi tiÕt t­ëng Giãng ba n¨m kh«ng nãi, ch¼ng c­êi. Nh­ng t­îng, k× ¶o? H·y nãi râ vai trß cña khi n­íc nhµ gÆp c¬n nguy biÕn, th× hä rÊt mÉn c¸c chi tiÕt nµy trong truyÖn “Con c¶m, ®øng ra cøu n­íc ®Çu tiªn, còng nh­ Rång, ch¸u Tiªn”? Giãng, vua võa kªu gäi, ®· ®¸p lêi cøu n­íc, kh«ng chê ®Õn lêi kªu gäi thø hai. b. §¸nh giÆc xong, Giãng cëi ¸o gi¸p s¾t ®Ó l¹i vµ bay th¼ng vÒ trêi. _ Giãng ra ®êi ®· phi th­êng th× ra ®i còng phi th­êng. Nh©n d©n yªu mÕn, tr©n träng, muèn gi÷ m·i h×nh ¶nh ng­êi anh hïng, nªn ®· ®Ó Giãng trë vÒ víi câi v« biªn bÊt tö. H×nh t­îng Giãng ®­îc bÊt tö b»ng c¸ch Êy. Bay vÒ trêi, Giãng lµ non n­íc, ®Êt trêi, lµ biÓu t­îng cña 21
  22. ng­êi d©n V¨n Lang. Giãng sèng m·i. _ §¸nh giÆc xong, Giãng kh«ng trë vÒ nhËn phÇn th­ëng, kh«ng hÒ ®ßi hái c«ng danh. DÊu tÝch cña chiÕn c«ng, Giãng ®Ó l¹i cho quª h­¬ng, xø së. C©u 2: C©u 3: ý nghÜa cña c¸c chi tiÕt trong _ Thuû Tinh lµ hiÖn t­îng m­a to, b·o lôt ghª truyÖn “ Th¸nh Giãng”: gím hµng n¨m ®­îc h×nh t­îng ho¸. T­ duy a. TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Giãng lµ thÇn tho¹i ®· h×nh t­îng ho¸ søc n­íc vµ hiÖn tiÕng nãi ®ßi ®i ®¸nh giÆc. t­îng b·o lôt thµnh kÎ thï hung d÷, truyÒn kiÕp cña S¬n Tinh. _ S¬n Tinh lµ lùc l­îng c­ d©n ViÖt cæ ®¾p ®ª chèng lò lôt, lµ ­íc m¬ chiÕn th¾ng thiªn tai cña ng­êi x­a ®­îc h×nh t­îng ho¸. TÇm vãc vò trô, tµi n¨ng vµ khÝ ph¸ch cña S¬n Tinh lµ biÓu t­îng sinh ®éng cho chiÕn c«ng cña ng­êi ViÖt cæ trong cuéc ®Êu tranh chèng b·o lôt ë vïng l­u vùc s«ng §µ vµ s«ng Hång. §©y còng lµ k× tÝch dùng n­íc cña thêi ®¹i c¸c vua Hïng vµ k× tÝch Êy tiÕp tôc ®­îc ph¸t huy m¹nh mÏ vÒ sau. b. §¸nh giÆc xong, Giãng cëi ¸o gi¸p s¾t ®Ó l¹i vµ bay th¼ng vÒ trêi. C©u 3: Nªu ý nghÜa t­îng tr­ng cña c¸c nh©n vËt S¬n Tinh, Thuû Tinh trong truyÖn “ S¬n Tinh, Thuû Tinh”? 4 . Củng cố : * GV củng cố , khái quát cho HS n ội dung cơ b ản HS khắc sâu kiến thức đã học . 5. Hướng dẫn HS về nhà : * HS hệ thống lại kiến thức đã học chu ẩn bị cho chuyên đề sau : “Văn tự sự và các vấn đề có liên quan đến văn tự sự”. 22
  23. TUẦN 6 Ngày soạn :27/9/2012 Ngày dạy: Tiết 11-12 RÈN ĐỌC TRUYỆN CỔ TÍCH I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh -Đọc to , rõ ràng , chính xác các văn bản :Thạch Sanh, em bé thông minh.Tập kể tóm tắt từng đoạn truyện. -Luyện kỉ năng đọc, kể.,viết chính tả . -Giáo duc các em chăm đọc sách,yêu thích văn học. Kính phục người tài.Noi gương các nhân vật trong truyên đọc. II.PHƯƠNG PHÁP: Rèn đọc, rèn kể.viết chính tả . III. Chuẩn bị. GV Giáo án. H/S Đọc ,tập kể ,tóm tắt truyện IV.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1. Ổn định lớp: 2.Kiểm tra bài cũ :Kể tóm tắt truyện sự tích Hồ Gươm 3.Bài mới : I. Văn bản Thạch Sanh Hoạt động của Thầy và Trò Nội dung chính GV:Gọi lần lượt học sinh đọc 1. Đọc -1 em đọc từ đầu đến thần thông . -1 em đọc tiếp đến Quận Công . -1 em đọc tiếp đến gốc đa . -1 em đọc tiếp đến bọ hung . -1 em đọc tiếp đến hết . ?Nêu ý chính từng phân? 1. Kể tóm tắt ?Kể tóm tắt từng phần ? Cho học sinh nhận xét GV nhận xét, bổ sung 3. Đọc ghi nhớ 2 em đọc phần ghi nhớ II. Văn bản:Em bé thông minh Hoạt động của thầy và trò Nội dung chính GV:Gọi lần lượt học sinh đọc 1. Đọc -5 em đọc năm đoạn nối tiếp -Gv cho học sinh nhận xét -Gv nhận xét bổ sung,uốn nắn cách đọc -?Nêu ý chính của từng phần? 23
  24. Học sinh kể tưng đoạn 2.Kể tóm tắt Gv cho hs tự nhận xét từng đoạn văn bản Gv nhận xét , bổ sung uốn nắn cách kể 3. Đọc ghi nhớ Hs dọc phần ghi nhớ Gv nhấn mạnh nội dung nghệ thuật 4 .Viết chính tả:Phần ghi nhớ . Hoạt động của thầy và trò Nội dung chính G V : Yêu cầu đọc chậm rãi ,bình tỉnh 1. Đọc .Cần phân biệt lời kể và lời một số nhân vật trong truyện . GV gọi 5em đọc :5 đoạn ?Văn bản chia làm mấy đoạn ?Nêu ý 2.Bố cục : 3 phần chính mỗi đoạn ? -GV :Yêu cầu hoc sinh kể từng phần -1 em kể toàn truyện -HS:Nhận xét –GV:Nhận xét :Cần kể ngắn gọn hơn -2 em đọc –GV:nhấn mạnh nội dung, ý nghĩa truyện GV :gọi học sinh đọc phân vai GV :hướng dẫn giọng đọc từng nhân vật ?Emcho biết bố cục? Ýchính mỗi phần ? 1.Từ đầu vợ ở nhà kéo sợi . Giới thiệu nhân vật và hoàn cảnh 2. Tiếp ý muốn của mụ. Ông lão bắt rồi thả cá vào Cá vàng nhiều lần đền ơn vợ chồng ông 3 . Kể tóm tắt lão. 3. Phần còn lại Vợ chồng ông lão trở lại cuộc sống như xưa. 4.Đọc ghi nhớ Từng học sinh kể từng đoạn – Toàn bài Học sinh nhận xét 24
  25. Giáo viên nhận xét, uốn nắn cách kể 2 em đọc II.Ông lão đánh cá và con cá Giáo viên gọi hoc sinh :đọc phân vai vàng Giáo viên hướng dẩn:giọng đọc từng 1.Đọc hoc sinh Em cho biết bố cục? Ý chính mỗi phần 1.Từ đầu vợ ở nhà kéo sợi giới thiệu nhân vật và hoàn cảnh 2.Tiếp ý muốn của mụ ông lão bắt rồi 2.Bố cục:3 phấn thả cá vàng Cá vàng nhiều lần đền ơn vợ chồng ông 3.Phần còn lại Vợ chồng ông lảo trở lại sống như xưa. Học sinh kể từng đoạn-toàn bài Học sinh nhận xét . Giáo viên uốn nắn cách kể 2 em đọc . .Củng cố:nội dung ,ý nghĩa của hai 2. Kể tóm tắt truyện trên. .Hướng dẩn :Về nhà đọc -tập kể diển cảm các truyện ôn về từ : cấu tạo và ý nghĩa . 4.Đoc ghi nhớ 4.Củng cố: GV nhắc về nội dung, ý nghĩa hai tuyện cổ tích về nhân vật dũng sĩ và kiểu nhân vật thông minh 5.Hướng dẫn về nhà : Đọc , kể tóm tắt 2 truyện đã ôn. 25
  26. TUẦN 7 Ngày soạn :4/10/2012 Tiết 13-14 ÔN LUYỆN VỀ TỪ I.Mục tiêu cần đạt: Giúp h/s nắm chắc hơn *Kiến thức : -Định nghĩa về từ, ôn luyện các kiểu cấu tạo từ tiếng việt . -Hiểu được từ mượn .Nghĩa của từ, cách giải thích . -Nhận biết được hiện tượng nhiều nghỉa của từ . *Kỉ năng : Nhận biết và vận dụng từ khi nói, viết . *Thái độ : giáo dục ý thức lựa chọn dùng từ phù hợp khi nói viết II. Chuẩn bị - GV: soạn giáo án, bài tập - HS: Ôn lại nội dung lí thuyết, làm bài tập III.Nội dung: I.Từ và cấu tạo từ tiếng việt Hoạt động của thầy và trò Nội dung chính ? Từ là gì? 1. Từ GV Trong tiếng việt,mổi tiếng được Đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng phát ra một hơi,nghe thành một tiếng và để đặt câu. có thanh điệu nhất định. ? Đơn vị cấu tạo nên từ là gì ? ? Thế nào là từ đơn ? ? Thế nào là từ phức ? ? Thế nào là từ ghép ? cho ví d ụ ? 2.Từ đơn và từ phức GV giới thiệu :- Từ ghép phân nghĩa :Cây lúa -Từ ghép:Những từ phức được - Từ ghép hợp nghĩa : tạo ra bằng cách ghép các tiếng Áo quần, có quan hệ với nhau về nghĩa. buồn vui -Từ láy: Những từ phức có quan H/S lấy ví dụ: Từ láy? hệ láy âm giửa các tiếng. Từ láy ba : Xốp xồm xộp. Từ láy tư :Nhăn nhăn nho nhó II. Từ mượn. ? Em hiểu thế nào là từ mượn 1. Khái niệm từ mượn G/V : Bộ phận quan trọng nhất là Mượn: mượn từ tiếng hán và một số ngôn ngữ _Tiếng Hán: Chế độ ,triều khác:Pháp ,Anh, Nga đình, ân xá 26
  27. -Tiếng Pháp:Xà phòng, bu loong -Tiếng Nga : Xô viết, kế hoạch III. Nghĩa của từ ? Nghĩa của từ là gì ? 1.Nghĩa của từ Nội dung ( sự vật,tính chất, hoạt động quan hệ )mà từ biểu thị. ?Học sinh nêu- gv nhắc lại 2.Các cách giải thích nghĩa của từ: Hai cách : Giải bài tập 3,4 sgk _ Trình bày khái niệm mà từ biểu thị - Đưa ra những từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với từ cần giải thích IV.Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ Học sinh tìm từ một nghĩa ? Từ nhiều 1.Từ nhiều nghĩa nghĩa? -Từ có thể có một nghĩa hay nhiều nghĩa 2. Hiện tượng chuyển nghĩa của ?Em hiểu thế nào là chuyển nghĩa? từ ? Thế nào là nghĩa gốc ? -Chuyển nghĩa ?Thế nào là nghĩa chuyển ? -Nghĩa gốc -H/S trả lời –GV sửa chữa -Nghĩa chuyển 3. Luyện tập GV hướng dẫn học sinh giải Bài tập 3,4(SGK) HS tìm nghĩa gốc ,nghĩa chuyển? *Tìm nghĩa các từ sau a.-Cái kéo này rất sắc. Nghĩa gốc -Đây là một nhận xét rất sắc. Nghĩa chuyển b.-Con bò đã chết Nghĩa gốc -Mực bị chết c. -Răng người Nghĩa chuyển -Răng bừa, răng cào IV. Củng cố ? Từ,cấu tạo của từ? Nghĩa của từ? Từ có thể đơn nghĩa hoặc đa nghĩa Đối với từ nhiều nghĩa cần xác định đâu là nghĩa gốc, đâu là nghĩa chuyển để dùng cho đúng 27
  28. V. Dặn dò: TUẦN 8 Ngày soạn 28/9/2011 Ngày dạy : Tiết 15-16 ÔN LUYỆN VỀ VĂN TỰ SỰ I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp h/s nắm lại các kiến thức cơ bản -Tự sự là gì ? Sự việc và nhân vật trong văn tự sự -Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự -Lời văn và đoạn văn tự sự.Ngôi kể, lời kể và thứ tự kể trong văn tự sự. -Thực hành : Vận dụng lý thuyết vào làm dàn bài văn tự sự *Rèn nói to, rỏ và tính mạnh dạn *Giáo dục h/s yêu thích, say mê học ngữ văn.Từ đó nâng cao hiệu quả làm bài tập làm văn. II. Chuẩn bị - GV: soạn giáo án, ra bài tập - HS: Ôn lí thuyết, làm bài tập III. NỘI DUNG : I. Tìm hiểu chung về văn tự sự Hoạt động của thầy và Nội dung chính trò ? Em cho biết tự sự là gì 1.Tự sự : Là phương thức trình bày một chuỗi ? các sự việc,sự việc này dẫn đến sư việc kia,cuối cùng dẩn đến một kết thúc,thể hiện một ý nghĩa *Tự sự giúp người kể: Giải thích sự việc,tìm hiểu con người,nêu vấn đề và bày tỏ tháy độ khen chê GV lấy ví dụ: P thức tự sự 2. Đoạn văn tự sự có một nhân vật II. Sự việc và nhân vật trong văn tự sự ? Sự việc trong văn tự sự 1. Sự việc trong văn tự sự được trình bày như thế -Trình bày một cách cụ thể,từng đặc điểm, nào ? nhiêm vụ cụ thể thực hiên có nguyên nhân ,diển biến ,kết quả 28
  29. -Sắp xếp theo một trình tự, diễn biến hợp lí thể hiện tình cảm muốn biểu đạt 2. Nhân vật trong văn tự sự ?Nhân vật trong văn tự -Thực hiện các sự việc và được thể hiện trong sự được thể hiện như thế văn bản nào? -Nhân vật chính. -Nhân vật phụ -Nhân vật được thể hiện qua các mặt III.Chủ đề và dàn bài trong văn tự sự ? Chủ đề là gì ? 1. Chủ đề 2. Dàn bài văn tự sự a.Mở bài ? Nêu các phần của dàn Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc bài văn tự sự ? b. Thân bài Kể diển biến về sự việc c.Kết bài Kết cục của sự việc IV.Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự ? Tìm hiểu đề văn tự sự 1.Tìm hiểu đề văn tự sự là tìm hiểu điều gì ? -Tìm hiểu kĩ lời văn của đề để nắm vững yêu cầu của đề. 2.Lập ý - Xác định nhiệm vụ ,sự việc,diển biến,kết quả, ý nghĩa của truyện. 3.Lập dàn ý -Sắp xếp việc gì kể trước việc gì kể sau. V. Lời văn đoạn văn tự sự GV:Văn tự sự chủ yếu là 1.Lời văn. kể người, kể việc. ?Khi kể người thì kể gì? 2.Đoạn văn ?Khi kể việc thì kể gì ? Một câu chủ đề, các câu khác diển đạt những ý phụ dẩn đến ý chính VI.Ngôi kể và lời kể H/S trình bày gv nhấn mạmh ghi nhớ VII.Thứ tự kể trong văn tự sự 1.Kể xuôi 2.Kể ngược VIII.Luyện tập: Đề : Hãy kể về một thầy giáo hay một cô giáo mà em yêu quý ? ?GV yêu cầu h/s làm dàn ý? Dàn bài gợi ý: 29
  30. a.Mở bài: Giới thiệu khái quát:Tên họ,dạy môn,quan hệ (cảm xúc k/q) b.Thân bài:- Kể vài nét khái quát về hình dáng nổi bật bên ngoài - Kể về tính cách nổi trội (giản dị, thông minh,khiêm tốn ) -Sở thích -Công việc hàng ngày (chủ nhiệm, dạy môn ) _Kỉ niệm khó quên( gắn bó với em trong học tập ,sinh hoạt,rèn luyện ) c.Kết bài: _ Biết ơn, kính yêu các thầy cô _Ghi nhớ hình ảnh khó quên về thầy (cô) giáo kính yêu IV. CỦNG CỐ Dàn bài văn tự s Phương pháp làm bài văn tự sự V. HƯỚNG DẨN :Làm dàn bài đề 2,3 sgk, ôn lý thuyết VI. RÚT KINH NGHIỆM: TUẦN 9 Ngày soạn: 5/10/2011 Tiết 17-18 Ngày dạy: HIỂU THÊM TRUYỆN CỔ TÍCH VIỆT NAM I. Môc tiªu bµi häc: _ ¤n tËp vµ cñng cè kiÕn thøc vÒ truyÖn cæ tÝch. _ LuyÖn gi¶i mét sè c©u hái vÒ mét sè truyÖn cæ tÝch ®· häc. II . Chuẩn bị * - GV:Ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y , SGK,tµi liÖu tham kh¶o: - HS : SGK , ®å dïng häc tËp III . Tiến trình lên lớp 1. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số 2. Bài cũ 3. Bài mới A. Lý thuyết (?) Cæ tÝch lµ g×? 1. §Þnh nghÜa: - TruyÖn cæ tÝch lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ cuéc ®êi cña mét sè kiÓu nh©n vËt quen thuéc: nh©n vËt bÊt h¹nh, nh©n vËt dòng sÜ, nh©n vËt cã (?) §Æc ®iÓm tiªu biÓu cña cæ tÝch? tµi n¨ng k× l¹, nh©n vËt th«ng minh, nh©n vËt ngèc nghÕch, nh©n vËt lµ 30
  31. ®éng vËt. - TruyÖn cæ tÝch th­êng cã yÕu tè hoang ®­êng thÓ hiÖn ­íc m¬, niÒm tin cña nh©n d©n vÒ chiÕn th¾ng cuèi cïng cña c¸i thiÖn ®èi víi c¸i ¸c, c¸i tèt ®èi víi c¸i xÊu, sù c«ng b»ng ®èi TruyÖn cæ tÝch gåm mÊy lo¹i? víi sù bÊt c«ng. 2. Ph©n lo¹i: - TruyÖn cæ tÝch vÒ loµi vËt - TruyÖn cæ tÝch thÇn k× So s¸nh truyÒn thuyÕt vµ truyÖn cæ - TruyÖn cæ tÝch sinh ho¹t. tÝch? 3. So s¸nh truyÒn thuyÕt vµ truyÖn cæ tÝch: - Gièng nhau: + §Òu cã yÕu tè t­ëng t­îng, k× ¶o; + Cã nhiÒu chi tiÕt( m« tÝp) gièng nhau: sù ra ®êi thÇn k×, nh©n vËt cã nh÷ng tµi n¨ng phi th­êng - Kh¸c nhau: + TruyÒn thuyÕt kÓ vÒ c¸c nh©n vËt, sù kiÖn lÞch sö vµ thÓ hiÖn c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n cßn cæ tÝch kÓ vÒ cuéc ®êi cña mét sè lo¹i nh©n vËt nhÊt ®Þnh vµ thÓ hiÖn quan niÖm, ­íc m¬ cña nh©n d©n. + TruyÒn thuyÕt ®­îc c¶ ng­êi kÓ lÉn ng­êi nghe tin lµ nh÷ng c©u chuyÖn (?) KÓ tªn c¸c truyÖn cæ tÝch mµ em cã thËt; cßn truyÖn cæ tÝch ®· häc? C¶ ng­êi kÓ lÉn ng­êi nghe coi lµ nh÷ng c©u chuyÖn kh«ng cã thËt. 4. Nh÷ng truyÖn cæ tÝch ®· häc: _ Th¹ch Sanh. _ Em bÐ th«ng minh. _ C©y bót thÇn. _ Nh÷ng v¨n b¶n trªn thuéc kiÓu _ ¤ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng. v¨n b¶n nµo? Trong nh÷ng VB Êy ®· 5. KiÓu v¨n b¶n vµ PTB§ cña c¸c sö dông PTB§ nµo? truyÒn thuyÕt ®· häc: _ KiÓu v¨n b¶n: Tù sù. _ PTB§: KÓ. 6. X¸c ®Þnh kiÓu nh©n vËt trong c¸c truyÖn cæ tÝch ®· häc: _ Nh©n vËt Th¹ch Sanh: KiÓu nh©n vËt dòng sÜ. _ Nh©n vËt Th¹ch Sanh thuéc kiÓu _ Nh©n vËt em bÐ ( truyÖn Em bÐ nh©n vËt nµo? 31
  32. _ Nh©n vËt em bÐ ( truyÖn Em bÐ th«ng minh): KiÓu nh©n vËt th«ng th«ng minh) thuéc kiÓu nh©n vËt minh. nµo? _ Nh©n vËt M· L­¬ng: KiÓu nh©n vËt _ Nh©n vËt M· L­¬ng thuéc kiÓu cã tµi n¨ng k× l¹. nh©n vËt nµo? _ Nh©n vËt «ng l·o ®¸nh c¸: KiÓu _ Nh©n vËt «ng l·o ®¸nh c¸ thuéc nh©n vËt ngèc nghÕch. kiÓu nh©n vËt nµo? II. Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña mét sè truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam vµ n­íc ngoµi: 1) Th¹ch Sanh: * NghÖ thuËt: - TruyÖn cã nhiÒu chi tiÕt t­ëng t­îng thÇn k× ®éc ®¸o vµ giµu ý (?) H·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ nôi nghÜa. dung vµ nt cña mét sè truyÖn cæ tÝch - KÕt cÊu, cèt truyÖn m¹ch l¹c, s¾p VN vµ n­íc ngoµi mµ em ®· häc vµ xÕp t×nh tiÕt khÐo lÐo, hoµn chØnh. ®äc thªm? * Néi dung ý nghÜa: - Ngîi ca nh÷ng chiÕn c«ng rùc rì vµ phÈm chÊt cao ®Ñp cña ng­êi anh hïng- dòng sÜ d©n gian b¸ch chiÕn b¸ch th¾ng Th¹ch Sanh. - ThÓ hiÖn ­íc m¬, niÒm tin vÒ ®¹o ®øc, c«ng lÝ x· héi vµ lÝ t­ëng nh©n ®¹o, yªu hßa b×nh cña nh©n d©n ta. 2. Em bÐ th«ng minh: * NghÖ thuËt: - H×nh thøc c©u ®è hay, b¸t ngê, lÝ thó. - T¹o t×nh huèng bÊt ngê vµ x©u chuçi sù kiÖn. * Néi dung ý nghÜa: - TruyÖn ®Ò cao sù th«ng minh vµ trÝ kh«n d©n gian. - T¹o nªn tiÕng c­êi vui vÎ, hån nhiªn. 3) C©y bót thÇn: * NghÖ thuËt: - Chi tiÕt t­ëng t­îng thÇn k×, ®Æc s¾c. - Cèt truyÖn li k×. - Giäng kÓ khi trang nghiªm,khi hµi h­íc, dÝ dám. * Néi dung ý nghÜa: - ThÓ hiÖn quan niÖm cña nh©n d©n ta 32
  33. vÒ c«ng lÝ x· héi. - Kh¼ng ®Þnh tµi n¨ng ph¶i phôc vô nh©n d©n, phôc vô chÝnh nghÜa, chèng l¹i c¸i ¸c; nghÖ thuËt ch©n chÝnh thuéc vÒ nh©n d©n. - ThÓ hiÖn ­íc m¬, niÒm tin cña nh©n d©n vÒ kh¶ n¨ng k× diÖu cña con ng­êi. 4. ¤ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng: * NghÖ thuËt: - T­¬ng ph¶n, ®èi lËp; trïng lÆp, t¨ng cÊp - Sö dông yÕu tè t­ëng t­îng, k× ¶o. * Néi dung ý nghÜa: Ca ngîi lßng biÕt ¬n ng­êi nh©n hËu vµ nªu ra bµi häc ®Ých ®¸ng cho kÎ tham lam, béi b¹c. III. C¶m nhËn mét sè nh©n vËt cæ tÝch: 1. Th¹ch Sanh: - KiÓu nh©n vËt dòng sÜ cã tµi n¨ng k× l¹. - Ra ®êi vµ lín lªn rÊt k× l¹. - Tr¶i qua nhiÒu thö th¸ch, khã kh¨n: + Sù hung b¹o cña thiªn nhiªn + Sù th©m ®éc cña kÎ xÊu + Sù x©m l­îc cña kÎ thï. - Cã nhiÒu phÈm chÊt quÝ b¸u: + ThËt thµ, chÊt ph¸c. + V« t­, hÕt lßng gióp ®ì ng­êi kh¸c. + Dòng c¶m, tµi n¨ng, cã søc kháe phi th­êng. + Yªu chuéng hßa b×nh, c«ng lÝ. - Lµ chµng dòng sÜ d©n gian b¸ch chiÕn b¸ch th¾ng, ®¹i diÖn cho c¸i thiÖn. - Lµ nh©n vËt lÝ t­ëng mµ nh©n d©n ­íc ao vµ ng­ìng mé. 2. Em bÐ th«ng minh: - KiÓu nh©n vËt th«ng minh, tµi giái. - Con ng­êi thî cµy nh­ng th«ng minh, m­u trÝ. - Gi¶i ®è hay, ®éc ®¸o, bÊt ngê. - Nhanh nhÑn, cøng cái. 33
  34. - §øa trÎ ®Çy b¶n lÜnh, øng xö nhanh, khÐo lÐo, hån nhiªn vµ ng©y th¬. 3. M· L­¬ng: - KiÓu nh©n vËt cã tµi n¨ng k× l¹. - CËu bÐ må c«i, th«ng minh, say mª häc vÏ. - Khæ luyÖn thµnh tµi. - §­îc thÇn linh gióp ®ì. - Nh©n hËu, yªu th­¬ng ng­êi nghÌo. - Dòng c¶m, m­u trÝ, th«ng minh, c¨m ghÐt c­êng quyÒn vµ b¹o lùc. - Lµ ng­êi nghÖ sÜ ch©n chÝnh ®­îc nh©n d©n yªu mÕn vµ ng­ìng mé. IV. ý nghÜa cña c¸c truyÖn cæ tÝch ®· häc: 1. TruyÖn Th¹ch Sanh: _ ThÓ hiÖn ­íc m¬, niÒm tin vÒ ®¹o ®øc vµ c«ng lÝ x· héi. _ ThÓ hiÖn t­ t­ëng nh©n ®¹o, yªu hoµ b×nh cña nh©n d©n ta. 2. TruyÖn Em bÐ th«ng minh: _ §Ò cao trÝ kh«n d©n gian. _ T¹o tiÕng c­êi vui vÎ. 3. TruyÖn C©y bót thÇn: _ ThÓ hiÖn quan niÖm cña nh©n d©n vÒ c«ng lÝ x· héi, vÒ môc ®Ých cña tµi n¨ng nghÖ thuËt. _ ThÓ hiÖn ­íc m¬ vÒ kh¶ n¨ng k× diÖu cña con ng­êi. 4. TruyÖn ¤ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng: _ Ca ngîi lßng biÕt ¬n ®èi víi nh÷ng con ng­êi nh©n hËu. _ §­a ra bµi häc ®Ých ®¸ng cho nh÷ng kÎ tham lam béi b¹c. Bµi tËp vËn dông: I. PhÇn bµi tËp tr¾c nghiÖm: 1. NhËn xÐt nµo nªu chÝnh x¸c vÒ 1. B nguån gèc xuÊt th©n cña Th¹ch Sanh? A. Tõ thÕ giíi thÇn linh. B. Tõ nh÷ng ng­êi chÞu nhiÒu ®au khæ. 34
  35. C. Tõ chó bÐ må c«i. D. Tõ nh÷ng ng­êi ®Êu tranh quËt 2. C khëi. 2. Th¸i ®é vµ t×nh c¶m nµo cña nh©n d©n lao ®éng kh«ng ®­îc thÓ hiÖn qua h×nh t­îng Th¹ch Sanh? A. Yªu mÕn, tù hµo vÒ con ng­êi cã phÈm chÊt nh­ Th¹ch Sanh. B. ­íc m¬ h¹nh phóc, ­íc m¬ cã nh÷ng ®iÒu k× diÖu lµm thay ®æi cuéc ®êi. C. Ca ngîi søc m¹nh thÓ lùc vµ trÝ tuÖ cña ng­êi n«ng d©n. 3. C D. LÝ t­ëng ho¸ nh©n vËt theo tiªu chuÈn, nguyÖn väng cña m×nh. 3. TruyÖn Th¹ch Sanh thÓ hiÖn ­íc m¬ g× cña nh©n d©n lao ®éng? A. Søc m¹nh cña nh©n d©n. B. C«ng b»ng x· héi. 4. B C. C¸i thiÖn chiÕn th¾ng c¸i ¸c. D. C¶ 3 ­íc m¬ trªn. 4. Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn Em bÐ th«ng minh” lµ ai? A. Hai cha con em bÐ. B. Em bÐ. 5. D C. Viªn quan. D. Nhµ vua. 5. Môc ®Ých chÝnh cña truyÖn Em bÐ th«ng minh lµ g×? A. G©y c­êi. B. Phª ph¸n nh÷ng kÎ ngu dèt. C. Kh¼ng ®Þnh søc m¹nh cña con 6. C ng­êi. D. Ca ngîi, kh¼ng ®Þnh trÝ tuÖ, tµi n¨ng cña con ng­êi. 6. Søc hÊp dÉn cña truyÖn Em bÐ th«ng minh chñ yÕu ®­îc t¹o ra tõ ®©u? 7. D A. Hµnh ®éng nh©n vËt. B. Ng«n ng÷ nh©n vËt. C. T×nh huèng truyÖn. D. Lêi kÓ cña truyÖn. 7. Cuéc ®Êu tranh trong truyÖn C©y bót thÇn lµ cuéc ®Êu tranh nµo? 8. A A. Chèng bän ®Þa chñ. 35
  36. B. Chèng bän vua chóa. C. Chèng ¸p bøc bãc lét. D. Chèng l¹i nh÷ng kÎ tham lam, ®éc ¸c. 8. ­íc m¬ næi bËt cña nh©n d©n lao 9. D ®éng trong truyÖn C©y bót thÇn lµ g×? A. VÒ kh¶ n¨ng k× diÖu cña con ng­êi. B. Thay ®æi hiÖn thùc. C. Sèng yªn lµnh. D. Tho¸t khái ¸p bøc bãc lét. 10.A 9. Yªó tè c¬ b¶n nµo ®· t¹o ra sù hÊp dÉn cña truyÖn ¤ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng? A. Nh©n ho¸. B. C­êng ®iÖu. C. LÆp. D. KÞch tÝnh. 10. T¸c dông lín nhÊt cña bót ph¸p II. PhÇn bµi tËp tù luËn: miªu t¶ rong truyÖn cæ tÝch ¤ng l·o C©u 1: ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng lµ g×? Sù ®èi lËp vÒ tÝnh c¸ch vµ hµnh A. Lµm cho kh«ng khÝ truyÖn thay ®éng cña hai nh©n vËt Th¹ch Sanh ®æi. vµ LÝ Th«ng: B. TruyÖn cã thªm nhiÒu t×nh tiÕt. _ Th¹ch Sanh: l­¬ng thiÖn, tèt C. TruyÖn ng¾n gän h¬n., lêi Ýt ý bông. nhiÒu. ( DÉn chøng ) D. TruyÖn cã nhiÒu ph­¬ng thøc diÔn _ LÝ Th«ng: ®éc ¸c, m­u mÑo. ®¹t hay h¬n. ( DÉn chøng ). C©u 2: C©u 1: _ Trong truyÖn “C©y bót thÇn”, M· Trong truyÖn “Th¹ch Sanh”, hai L­¬ng chØ vÏ cho ng­êi nghÌo nh©n vËt Th¹ch Sanh vµ LÝ Th«ng dông cô lao ®éng mµ kh«ng vÏ cho lu«n ®èi lËp nhau vÒ tÝnh c¸ch vµ hä s¶n phÈm lao ®éng. V×: M· hµnh ®éng. H·y chØ ra nh÷ng ®èi lËp L­¬ng lµ ng­êi lao ®éng nªn coi ®ã? träng lao ®éng, tin ë lao ®éng sÏ lµm ra cña c¶i. _ Qua ®©y, ta cã thÓ nhËn xÐt vÒ C©u 2: môc ®Ých cña tµi n¨ng nghÖ thuËt Trong truyÖn “C©y bót thÇn”, v× ®èi víi cuéc sèng con ng­êi: sao M· L­¬ng chØ vÏ cho ng­êi nghÌo + NghÖ thuËt ph¶i ®­îc nu«i d­ìng dông cô lao ®éng mµ kh«ng vÏ cho hä tõ thùc tÕ. s¶n phÈm lao ®éng? Qua ®©y, em cã + NghÖ thuËt ph¶i cã Ých cho nh©n nhËn xÐt g× vÒ môc ®Ých cña tµi n¨ng d©n, ph¶i phôc vô nh©n d©n. nghÖ thuËt ®èi víi cuéc sèng con + NghÖ thuËt ph¶i chiÕn ®Êu tiªu 36
  37. ng­êi? diÖt c¸i ¸c. C©u 3: _ V× truyÖn ca ngîi trÝ th«ng minh h¬n ng­êi cña mét em bÐ n«ng d©n. _ V× truyÖn kÓ rÊt vui, g©y c­êi. _ V× c¸c lêi gi¶i ®è tù nhiªn, hãm hØnh. C©u 3: TruyÖn “Em bÐ th«ng minh” hÊp dÉn em v× nh÷ng lÝ do nµo? 4 . Củng c ố : * GV củng cố , khái quát cho HS n ội dung cơ b ản HS khắc sâu kiến thức đã học . 5. Hướng dẫn HS về nhà : * HS hệ thống lại kiến thức đã học chu ẩn bị cho chuyên đề sau : “Từ và cụm từ Tiếng Việt” TUẦN 10 Ngày soạn:10/10/2011 Ngày dạy: TiÕt 19-20: luyÖn tËp ch÷a lçi tõ I. mục tiêu cần đạt: 37
  38. - HS ®­îc cñng cè lý thuyÕt. - Lµm BT nhËn biÕt söa ch÷a. II. Chuẩn bị: - GV: soạn giáo án, ra bài tập - HS: ôn lại lí thuyết, làm bài tập sgk III. Tiến trình lên lớp 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ Kiểm tra vở bài tập của HS 3. Bài mới I) ¤n lý thuyÕt GV h­íng dÉn HS «n C¸c lçi dïng tõ tËp vÒ c¸c lo¹i lçi dïng - LÆp tõ tõ. - LÉn lén c¸c tõ gÇn ©m. - Dïng tõ kh«ng ®óng nghÜa. II) Bµi tËp SGK Bµi 3: (Trang 76) - Yªu cÇu: a) Cã hai c¸ch thay HS th¶o luËn nhãm 2' - Qu¸t lªn 1 tiÕng, tung mét có ®¸. Tr×nh bµy miÖng - , tèng Líp nhËn xÐt, bæ sung b) Thay GV ®¸nh gi¸, chèt ®¸p Thùc thµ = Thµnh khÈn ¸n. Bao biÖn = Nguþ biÖn c) Tinh tó = Tinh tuý III) BT bæ sung Bµi 1: Lçi lÆp tõ GV ®­a ra hÖ thèng BT Ph¸t hiÖn vµ söa lçi bæ sung. a) Cã thÓ nãi, em cã thÓ tiÕn bé nÕu em cã thÇy c« d¹y HS trao ®æi nhãm lµm giái BT1. b) Nh÷ng thiÖt h¹i do b·o lôt kh«ng thÓ tÝnh b»ng C¸c b¹n nhËn xÐt con sè hay sè liÖu cô thÓ. c) Nh©n d©n ta ®ang ngµy ®ªm ch¨m lo kiÕn thiÕt, x©y dùng n­íc nhµ. 38
  39. HS th¶o luËn chØ ra lçi sai vµ söa cho ®óng a) Cã thÓ nãi em sÏ tiÕn bé nÕu ë líp cã thÇy c« C¸c b¹n nhËn xÐt gi¸o d¹y giái. GV ®¸nh gi¸, ch÷a bµi. b) Nh÷ng thiÖt h¹i do b·o lôt kh«ng thÓ tÝnh b»ng con sè cô thÓ. c) Nh©n d©n ta ®ang ngµy ®ªm ch¨m lo x©y dùng n­íc nhµ. Bµi 2: Dïng tõ kh«ng ®óng nghÜa T×m lçi - söa l¹i a) Lßng yªu mÕn thiªn nhiªn say ®¾m ®· lµm cho ng­êi quªn ®i nçi vÊt v¶ trªn ®­êng. b) Bè em lµ th­¬ng binh, «ng em cã di vËt l¹ ë phÇn mÒm. c) Lªn líp 6 em míi thÊy viÖc häc tËp thËt lµ nghiªm träng. d) M¸i tãc «ng em ®· söa so¹n b¹c tr¾ng. HS th¶o luËn nhãm e) ¤ng nghe b× bâm c©u chuyÖn cña hä. ChØ ra tõ sai T×m c¸c tõ thay thÕ. a) yªu mÕn yªu b) di vËt l¹ di vËt c) nghiªm träng quan träng d) söa so¹n s¾p d) b× bâm lâm bâm Bµi 3: Bao trïm lªn c¶ bµi th¬ lµ mét kh«ng khÝ trÇm l¾ng vµ man m¸t buån cïng víi mét t©m tr¹ng b©ng khu©ng xao xuyÕn ®Õn kú l¹. N¾ng míi h¾t lªn PBCN vÒ bµi "N¾ng song còng h¾t vµo trong ý chÝ cña t¸c gi¶ gîi l¹i míi" cña L­u Träng nh÷ng kû niÖm cña mét thêi dÜ v·ng. L­, mét b¹n HS viÕt Man m¸t man m¸c ®o¹n nh­ sau. ý chÝ t©m trÝ 39
  40. B¹n ®ã dïng tõ nµo Bµi 4: ch­a chÝnh x¸c, h·y a) Nh÷ng yÕu tè k× ¶o t¹o nªn gi¸ trÞ t¶n m¹n trong söa l¹i cho b¹n. truyÖn cæ tÝch (l·ng m¹n) b) §« vËt lµ ng­êi cã th©n h×nh lùc l­îng (lùc l­ìng) G¹ch ch©n nh÷ng tõ c) Xu©n vÒ, tÊt c¶ c¶nh vËt nh­ chît bõng tØnh sau kh«ng ®óng trong c¸c kú ngñ ®«ng dµi d»ng d½ng (®»ng ®½ng). c©u sau. d) Trong tiÕt trêi gi¸ buèt, trªn c¸nh ®ång lµng, ®©u Vµ söa l¹i ®ã ®· ®iÓm xiÕt nh÷ng nô biÕt ®Çy xu©n s¾c (®iÓm xuyÕt) e) ViÖc dÉn gi¶i mét sè tõ ng÷ ®iÓn tÝch trong giê häc t¸c phÈm v¨n häc trung ®¹i lµ v« cïng cÇn thiÕt ®èi víi viÖc häc m«n ng÷ v¨n cña häc sinh (diÔn gi¶ng) Bµi 5: HS t×m tõ thay thÕ. a) Nhµ vua g¶ c«ng chóa cho Th¹ch Sanh. LÔ c­íi Cho tõ bÞ lÆp trong c¸c cña c«ng chóa vµ Thach Sanh t­ng bõng nhÊt kinh ®o¹n v¨n sau . kú. - LÆp tõ c«ng chóa, Th¹ch Sanh. - Thay: hä b) Võa mõng võa sî, LÝ Th«ng kh«ng biÕt lµm thÕ nµo. Cuèi cïng LÝ Th«ng truyÒn cho d©n më héi h¸t x­íng 10 ngµy ®Ó nghe ngãng. LÝ Th«ng h¾n c) Con mÌo nhµ em rÊt ®Ñp nªn em rÊt thÝch con mÌo nhµ em. (Nã) Bµi 6: Chän c¸c tõ sau ®Ó a) Trong khãi bôi vÉn loÐ lªn nh÷ng tia löa ®á ®iÒn vµo chç trèng: ®á (rực) gay, ®á ngÇu, ®á rùc. b) N­íc s«ng ®á ( ngầu) c) MÆt ná ®á (gay) Bµi 7: ViÕt ®o¹n v¨n 5 - 7 c©u cã sö dông mét trong c¸c tõ sau: cho, tÆng, biÕu. 40
  41. 4. Củng cố, dặn dò - Học thuộc lí thuyết - Làm bài tập vào vở - Chuẩn bị bài mới 5. Bổ sung, rút kinh nghiệm TUẦN 11 Ngày soạn: 15/10/2011 Ngày dạy: TiÕt 21-22 : LuyÖn tËp DANH Tõ I. Mục tiêu cần đạt - Cñng cè kh¸i niÖm vÒ DT, ®Æc ®iÓm cña DT. - LuyÖn kü n¨ng nhËn biÕt, sö dông DT ®óng ng÷ ph¸p. II. Chuẩn bị - GV: soạn giáo án, ra bài tập -HS: Ôn lí thuyết, làm bài tập III. Tiến trình lên lớp 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ Kiểm tra vở bài tập 41
  42. 3. Bài mới I Néi dung kiÕn thøc Gi¸o viªn h­íng dÉn 1. Danh tõ lµ g×? hs «n tËp kiÕn thøc. 2. §Æc ®iÓm - Sè tõ + DT + nµy, Êy, ®ã côm DT - DT lµm CN - Khi làm VN: Lµ + DT = VN 3. Ph©n lo¹i Tù nhiªn; con, c¸i, bøc, tÊm DT ®¬n vÞ C. x¸c: lÝt, mÐt - DT Quy ­íc ­íc chõng:bó D chung DT sù vËt D riªng Gi¸o viªn ®äc hs chÐp II. bµi tËp sgk chÝnh t¶. Bµi 4: (Trang 87 sgk) ChÐp chÝnh t¶ mét ®o¹n v¨n b¶n "C©y bót thÇn" Bµi 5: T×m DT chØ sù vËt, DT chØ ®¬n vÞ a) DT chØ ®¬n vÞ: Que (cñi) Con (chim) Bøc (t­êng). §iÒn lo¹i tõ thÝch hîp III. Bài tâp bổ sung vµo chç trèng. 1. §iÒn lo¹i tõ Hs trao ®æi ®iÒn - Côc ®Êt - Cµi bµn - Ng«i nhµ - TÊm v¶i - ChiÕc ph¶n - H¹t muèi - Manh chiÕu §iÒn danh tõ chØ ®¬n vÞ - D¶i lôa - Manh ¸o 42
  43. quy ­íc vµo chç trèng - Giät n­íc - Con ngùa 2. §iÒn DT chØ ®¬n vÞ quy ­íc - M¶nh ®Êt - B¸t c¬m - Mét mÐt ®Êt - Mét lÝt n­íc - §èng v¶i - Vèc muèi - Mét mÐt v¶i - Mét kg muèi 3. ViÕt ®o¹n v¨n chñ ®Ò häc tËp. G¹ch ch©n c¸c danh tõ GV h­íng dÉn HS «n 4: §iÒn c¸c lo¹i tõ thÝch hîp vµo c¸c tõ sau ®©y tËp néi dung, kiÕn thøc ®Ó ®­îc dïng nh­ danh tõ. vÒ danh tõ. nhí, th­¬ng, giËn, Èu ®¶, trß chuyÖn, to t¸t, yªu th­¬ng 5: §iÒn vµo chç trèng - Con ®­êng quª em mÒm m¹i nh­ mét .lôa. - MÑ em biÕu bµ hµng xãm mét ¸o lôa. - bé ®éi th­êng cho ch¸u quµ vµ dÉn ch¸u ®i ch¬i. - Quª em cã .chïa cæ kÝnh. - B¹n Lan th­êng thong th¶ uèng tõng .n­íc. 6: T×m c¸c danh tõ chØ ®¬n vÞ quy ­íc cã thÓ ®i HS ®äc BT kÌm c¸c danh tõ n­íc, s÷a, dÇu. GV cho HS trao ®æi - lÝt, thïng, b¸t, cèc (n­íc) nhãm 7: Trong hai tr­êng hîp sau, tr­êng hîp nµo cã thÓ ®iÒn danh tõ tù nhiªn vµo chç trèng? T¹i sao? a) Em rÊt quý mÌo nhµ em. b) Tù bao giê ®Õn giê . MÌo cø x¬i chuét m·i nªn 43
  44. chuét míi ®Î ra lµ ®· sî mÌo råi. a cã thÓ ®iÒn lo¹i tõ. B kh«ng hµm chØ sè l­îng nªn kh«ng cã danh tõ ®¬n vÞ. 4. Củng cố dặn dò - Làm bài tập, học lí thuyết - Chuẩn bị bài mới 5. Rút kinh nghiệm, bổ sung TUẦN 12-13 Ngày soạn: 24/10/2011 Tiết 23-26 Ngày dạy: CẢM THỤ MỘT MỘT SỐ VĂN BẢN VĂN HỌC DÂN GIAN I. Môc tiªu: -Gióp häc sinh cñng cè, më réng n©ng cao néi dung NT các v¨n b¶n. -HiÓu s©u s¾c ý nghÜa các truyền thuyết đã học -BiÕt c¶m thô ph©n tÝch c¸c h×nh ¶nh chi tiÕt trong truyÖn. II. Chuẩn bị: - GV: soạn giáo án, sgk, bài tập - HS: đọc lại những truyện đã học nắm nội dung, kể được truyện III. TiÕn tr×nh tiÕt d¹y 1. Ổn định tổ chức 2. Kiển tra bài cũ Kiển tra sự chuẩn của học sinh 3. Bài mới I - Néi dung * Ho¹t ®éng 1: 1. VB "Con Rång cháu tiên" ? Nªu ND vµ nghÖ thuËt * NT: YÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o. ®Æc s¾t cña truyÖn "Con * ND: + Gi¶i thÝch suy t«n nguån gèc d©n téc. Rång cháu tiên" + BiÓu hiÖn ý nguyÖn, ®iÒu kiÖn thèng 44
  45. nhÊt céng ®ång. + Ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh dùng n­íc, më n­íc ? KÓ c¸c sù viÖc chÝnh cña d©n téc. trong truyÖn. 2. VB "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy" * NT: YÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o. * ND: + Gi¶i thÝch nguån gèc hai lo¹i b¸nh. + §Ò cao lao ®éng vµ nghÒ n«ng. + KÝnh trêi ®Êt, tæ tiªn. 3. Luyện tập * Ho¹t ®éng 2 1. Lµm BT trong SGK HS ®äc bµi 1. Bµi 1: (Trang 8 SGK) Th¶o luËn nhãm * TruyÒn thuyÕt "Kinh vµ Ba Na lµ anh em" §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. Cha uèng r­îu say ngñ Em c­êi, cha ®uæi ®i GV chèt ®¸p ¸n. Em lªn miÒn nói (Ba Na) Anh ë l¹i (Kinh) HS lµm vµo vë ghi t¨ng §oµn kÕt c¸c d©n téc. c­êng. * TruyÖn th¬ "§Î ®Êt, ®Î n­íc" M­êng + Mô D¹ DÇn ®Î ra 2 trøng, në 2 chµng trai. + LÊy hai nµng tiªn. Sau 9 th¸ng 12 n¨m ®Î ®¶n con, trong ®ã cã chim Tïng, chim Tãt. + §Î ra 1919 c¸i trøng h×nh thï qu¸i SÊm, chíp, M©y, M­a. Sau ®Î 1 trøng: Lang Cun CÇn Vua xø M­êng: Con ch¸u ®«ng ®óc. * Qu¶ trøng to në ra con ng­êi M­êng. * Qu¶ bÇu mÑ Kh¬ Mó * Sù gièng nhau Êy kh¼ng ®Þnh sù gÇn gòi vÒ céi nguån vµ sù giao l­u v¨n ho¸ gi÷a c¸c d©n téc ng­êi trªn ®Êt n­íc ta. GV cho HS thùc hµnh kÓ Bµi 2: (Trang 8 SGK) KÓ theo yªu cÇu diÔn c¶m ngay t¹i líp. + §óng cèt truyÖn + Dïng lêi v¨n nãi cña c¸ nh©n ®Ó kÓ. + KÓ diÔn c¶m. HS ®äc bµi tËp 1 Bµi 1: (Trang 12 SGK) Th¶o luËn nhãm ý nghÜa phong tôc ngµy TÕt lµm b¸nh ch­ng b¸nh 45
  46. giÇy. - §Ò cao nghÒ n«ng, sù thê kÝnh Trêi §Êt, tæ tiªn. - ThÓ hiÖn sù gi÷ g×n truyÒn thèng v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. - Lµm sèng l¹i c©u chuyÖn "B¸nh ch­ng, b¸nh HS ®äc bµi 2 giÇy" GV ®Þnh h­íng chi tiÕt Bµi 2: (Trang 12 SGK) ®Æc s¾c. * Lêi khuyªn b¶o cña ThÇn + Nªu bËt gi¸ trÞ h¹t g¹o. + §Ò cao lao ®éng, tr©n träng s¶n phÈm do con ng­êi lµm ra. + Chi tiÕt thÇn kú lµm t¨ng sù hÊp dÉn cho truyÖn. Trong c¸c Lang chØ cã Lang Liªu ®­îc thÇn gióp. * Lêi vua nhËn xÐt vÒ hai lo¹i b¸nh. + §©y lµ c¸ch ®äc, c¸ch th­ëng thøc nhËn xÐt vÒ v¨n ho¸. Nh÷ng c¸i b×nh th­êng gi¶n dÞ song l¹i chøa nhiÒu ý nghÜa s©u s¾c. + ý nghÜa t­ t­ëng, t×nh c¶m cña nh©n d©n vÒ hai lo¹i b¸nh. VĂN BẢN THÁNH GIÓNG * Ho¹t ®éng 1: 1. Tãm t¾t VB HS nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· 2. ý nghÜa h×nh t­îng Th¸nh Giãng häc - Lµ ng­êi anh hïng - Giãng lµ biÓu t­îng rùc rì cña ý thøc søc m¹nh mang trong m×nh søc ®¸nh giÆc vµ kh¸t väng chiÕn th¾ng giÆc ngo¹i m¹nh céng ®ång ë buæi x©m cña d©n téc ®Çu dùng n­íc -ThÓ hiÖn quan niÖm vÒ m¬ ­íc vÒ søc m¹nh cña -Søc m¹nh tæ tiªn thÇn nh©n d©n ta vÒ ng­êi anh hïng chèng giÆc th¸nh (ra ®êi thÇn k×) 3. NghÖ thuËt: -Søc m¹nh tËp thÓ (bµ C¸c yÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o t« ®Ëm vÎ phi con gãp) th­êng cña nhËn vËt -Søc m¹nh v¨n ho¸, thiªn nhiªn, kü thuËt (tre, s¾t ) 46
  47. 4- LuyÖn tËp * Ho¹t ®éng 2: C©u 4: (Trang 23 SGK). TruyÖn Th¸nh Giãng liªn HS ®äc bµo 4 trao ®æi quan ®Õn sù thËt lÞch sö nµo? - Ph¸t biÓu + Vµo thêi ®¹i Hïng V­¬ng chiÕn tranh tù vÖ - GV chèt l¹i ngµu cµng trë nªn ¸c liÖt ®ßi hái ph¶i huy ®éng søc m¹nh cña c¶ céng ®ång + Sè l­îng vµ kiÓu lo¹i vò khÝ cña ng­êi ViÖt cæ t¨ng lªn tõ giai ®o¹n Phïng Nguyªn ®Õn giai ®o¹n §«ng S¬n. + Vµo thêi Hïng V­¬ng, c­ d©n ViÖt cæ tuy nhá H×nh ¶nh vµo cña Giãng nh­ng ®· kiªn quyÕt chèng l¹i mäi ®¹o qu©n x©m lµ h×nh ¶nh ®Ñp nhÊt l­îc lín m¹nh ®Ó b¶o vÖ céng ®ång trong t©m trÝ em? Bµi 1: (trang 24) HS th¶o luËn GV ®Þnh h­íng * Chi tiÕt : ®¸nh giÆc xong Giãng cÊt bá ¸o gi¸p -Ha ®Ñp ph¶i cã ý nghÜa s¾t bay vÒ trêi vÒ nh©n d©n , hay vÒ - ý chÝ phôc vô v« t­ kh«ng ®ßi hái c«ng anh nghÖ thuËt - Giãng vÒ trêi - vÒ câi v« biªn bÊt tö. Giãng ho¸ -Gäi tªn (ng¾n gän) vµo non n­íc ®Êt trêi V¨n Lang sèng m·i trong ®­îc Ha ®ã vµ tr×nh bµy lßng nh©n d©n lý do v× ao thÝch? GH viÕt * Chi tiÕt tiÕng nãi ®Çu tiªn + Ca ngîi ý thøc ®¸nh giÆc cøu n­íc b) H×nh t­îng Giãng, ý thøc víi ®Êt n­íc ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu + ý thøc ®¸nh giÆc cøu n­íc t¹o cho ng­êi anh hïng nh÷ng kh¶ n¨ng hµnh ®éng kh¸c th­êng + Giãng lµ h×nh ¶nh cña nh©n dan lóc b×nh th­êng th× ©m thÇm lÆng lÏ (3 n¨m ch¼ng nãi c­êi) khi ®Êt n­íc l©m nguy th× s½n sµng cøu n­íc ®Çu tiªn. * Giãng ®ßi ngùa s¾t, roi s¾t, gi¸p s¾t, nhæ tre ®¸nh giÆc - Muèn cã nh÷ng vò khÝ tèt nhÊt cña thêi ®¹i ®Ó diªu diÖt - §Ó ®¸nh th¾ng giÆc chóng ta ph¶i chuÈn bÞ tõ lwng thùc vò khÝ l¹i ®­a c¶ nh÷ng thµnh tùu v¨n ho¸ kü thuËt (ngùa s¾t, roi s¾t, gi¸p s¾t) vµo cuéc 47
  48. chiÕn ®Êu - Giãng ®¸nh giÆc kh«ng chØ b»ng vò khÝ mµ b»ng c¶ c©y cá (hiÖn ®¹i + th« s¬) cña ®Êt n­íc (lêi kªu gäi : Ai cã sóng) * Bµ con lµng xãm gãp g¹o nu«i Giãng + Giãng lín lªn b»ng nh÷ng thøc ¨n ®å mÆc cña HS lµm viÖc ®éc lËp, tù nh©n d©n søc m¹nh dòng sÜ cña Giong ®­îc nu«i viÕt theo ý m×nh d­ìng tõ nh÷ng c¸i b×nh th­êng gi¶n dÞ + Nh©n d©n ta rÊt yªu n­íc ai còng mong Giãng lín nhanh ®¸nh giÆc + Giãng ®­îc nh©n d©n nu«i d­ìng Giãng lµ con cña nh©n d©n tiªu biÓu cho søc m¹nh toµn d©n * Giãng lín nhanh nh­ thæi v­¬n vai thµnh tr¸ng sÜ + Trong truyÖn cæ ng­êi anh hïng th­êng ph¶i khæng lå vÒ thÓ x¸c, søc m¹nh, chiÕn c«ng (ThÇn trô trêi -S¬n tinh ) Giãng v­¬n vai thÓ hiÖn sù phi th­êng Êy + Søc m¹nh cÊp b¸ch cña viÖc cøu n­íc lµm thay ®æi con ng­êi Giãng thay ®æi tÇm vãc d©n téc Bµi 2: ViÕt ®o¹n v¨n trong c©u PBCN cña em sau khi ®äc: "Th¸nh Giãng" - Yªu cÇu: ®o¹n v¨n kh«ng qu¸ dµi C¶m nghÜ ph¶i ch©n thËt x¸c ®¸ng Nãi râ t¹i sao l¹i cã c¶m nghÜ ®ã VĂN BẢN SƠN TINH THỦY TINH * Ho¹t ®éng 1: 1. KÓ tãm t¾t 1 HS kÓ ng¾n gän. 2. Nªu ý nghÜa 1 HS nªu ý nghÜa 3. Mét sè chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o truyÖn HS th¶o luËn 4- LuyÖn tËp * Ho¹t ®éng 2: Bµi 1: KÓ diÔn c¶m truyÖn "S¬n Tinh - Thuû 48
  49. HS lµm viÖc ®éc lËp Tinh" KÓ diÔn c¶m tõng ®o¹n + Vua Hïng cã ng­êi con g¸i ®Ñp muèn kÐn rÓ. vµ c¶ truyÖn. + Hai chµng ®Õn cÇu h«n tµi n¨ng nh­ nhau. C¸c b¹n nhËn xÐt bæ + Vua ra ®iÒu kiÖn kÐn rÓ. sung + S¬n Tinh ®Õn tr­íc lÊy ®­îc MÞ N­¬ng. +Thuû Tinh ®Õn sau tøc giËn ®em qu©n ®¸nh S¬n Tinh HS lµm viÖc ®éc lËp Bµi 2: ý nghÜa t­îng tr­ng cña nh©n vËt S¬n Tinh - Tr¶ lêi miÖng Thuû Tinh GV nhËn xÐt, ch÷a - Thuû Tinh: T­îng tr­¬ng cho m­a to b·o lôt ghª gím hµng n¨m, cho thiªn tai kh¾c nghiÖt, hung d÷. - S¬n Tinh: T­îng tr­ng cho lùc l­îng c­ d©n ViÖt HS th¶o luËn nhãm cæ ®¾p ®e chèng lò lôt, ­íc m¬ chiÕn th¾ng thiªn Tr×nh bµy ý kiÕn tai. GV chèt ®¸p ¸n. Bµi 3: §¸nh dÊu vµo chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o vÒ cuéc giao tranh cña hai vÞ thÇn. a) H« m­a gäi giã lµm d«ng b·o rung chuyÓn c¶ ®Êt. b) Dïng phÐp l¹ bèc tõng qu¶ ®åi, dêi tõng d·y nói. c) Kh«ng lÊy ®­îc vê, ®ïng ®ïng næi giËn ®em qu©n ®uæi theo. d) VÉy tay vÒ phÝa ®«ng, phÝa ®«ng næi c¬n b·o HS thi viÕt nhanh trªn e) Gäi giã giã ®Õn, h« m­a m­a vÒ. b¶ng g) N­íc s«ng d©n lªn cao bao nhiªu, ®åi nói cao lªn bÊy nhiªu. Bµi 4: §iÒn vµo chç . Cho thÝch hîp. NhËn xÐt giíi thiÖu 2 nh©n vËt. S¬n Tinh Thuû Tinh - ë vïng nói - Tµi n¨ng còng kh«ng - Cã tµi l¹ kÐm - VÉy tay vÒ phÝa - Ng­êi ta gäi chµng ®«ng, - Chóa vïng n­íc th¼m C¸ch giíi thiÖu c©n ®èi, ®èi nhau C¶ hai ®Òu ngang tµi, ngang søc, ®Òu xøng ®¸ng lµm rÓ vua 49
  50. Hïng. Bµi 5: Trong truyÖn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× sao? * "N­íc s«ng d©ng lªn bao nhiªu, ®åi nói cao lªn bÊy nhiªu" - Cho thÊy kh«ng khÝ cuéc giao tranh gay go quyÕt liÖt bëi: + Sù ngang søc ngang tµi cña hai vÞ thÇn. - Søc m¹nh vµ quyÕt t©m cña S¬n Tinh, cña ND ®¾p ®ª - ¦íc m¬ kh¸t väng cña con ng­êi chiÕn th¾ng thiªn nhiªn. - ThÓ hiÖn trÝ t­ëng t­îng bay bæng, diÖu kú cña ng­êi x­a (chiÕn c«ng cña c¸c vua Hïng). Bµi 6: Nh÷ng chi tiÕt k× ¶o t­ëng t­îng * VÒ giíi thiÖu S¬n Tinh - Thuû Tinh * VÒ cuéc giao tranh. VĂN BẢN : SỰ TÍCH HỒ GƯƠM * Ho¹t ®éng 1: 1. KÓ tãm t¾t. ¤n kiÕn thøc 2. Nªu ý nghÜa 3. Mét sè chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o. 4. LuyÖn tËp * Ho¹t ®éng 2: PhÇn I: Bµi tËp SGK Bµi 1: Trang 43 SGK HS th¶o luËn nhãm Bµi 2: Trang 43 SGK Tr¶ lêi Kh«ng thÓ hiÖn ®­îc tÝnh chÊt toµn d©n trªn d­íi mét lßng cña nh©n d©n ta trong cuéc kh¸ng chiÕn. Thanh G­¬m Lª Lîi nhËn ®­îc lµ thanh g­¬m thèng nhÊt, héi tô t­¬ng t­ëng, t×nh c¶m, søc m¹nh cña toµn d©n trªn mäi miÒn ®Êt n­íc. HS th¶o luËn nhãm Bµi 3: Trang 43 (Bµi 2 Trang 20 SBT) Tr¶ lêi NÕu Lª Lîi tr¶ g­¬m ë Thanh Ho¸ th× nghÜa cña Thanh Ho¸ chØ lµ mét truyÒn thuyÕt sÏ bÞ giíi h¹n, thu hÑp. Bëi v×, lóc ®Þa ph­¬ng. nµy Lª Lîi ®· vÒ kinh thµnh Th¨ng Long vµ Th¨ng Long lµ thñ ®« t­îng tr­ng cho c¶ n­íc. ViÖc tr¶ 50
  51. g¬m diÔn ra ë hå T¶ Väng cña kinh thµnh Th¨ng Long míi thÓ hiÖn hÕt t­ t­ëng yªu hoµ b×nh vµ tinh thÇn c¶nh gi¸c cña c¶ n­íc, cña toµn d©n. H¬n n÷a, nã cßn dÉn tíi sù thay ®æi ®Þa danh lµm cho ®Þa danh trë nªn th¬ méng, thiªng liªng, huyÒn tho¹i. HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm Bµi 4: * Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt. * C¸c truyÒn thuyÕt ®· häc. 4 truyÒn thuyÕt ®êi vua Hïng Con Rång TruyÒn thuyÕt dùng n­íc B¸nh ch­ng TruyÒn thuyÕt nghÒ n«ng S¬n Tinh TruyÒn thuyÕt trÞ thuû Th¸nh Giãng TruyÒn thuyÕt gi÷ n­íc. Ph©n tÝch c¸ch cho 1 truyÒn thuyÕt ®êi HËu Lª m­în g­¬m cña PhÇn II: BT t¨ng c­êng. §LQu©n Bµi 1: Qu¸ tr×nh cho m­în kh¸ phøc t¹p - L­ìi g­¬m d­íi n­íc, chu«i g­¬m trªn rõng nh©n d©n c¶ n­íc ®ång lßng giÕt giÆc kh¶ n¨ng cøu n­íc cã ë kh¾p n¬i. - Trao vµo võa in sù nhÊt trÝ ®ång lßng cña ND. - S¸ng 2 ch÷ thuËn thiªn hîp lÏ trêi. - Lª Th©n d©ng g­¬m ®Ò cao Lª Lîi GV h­íng dÉn HS lµm (ThuËn ý trêi - hîp lßng d©n. viÖc tËp thÓ. Bµi 2: Chøng minh sù tÝch Hå G­¬m thÓ hiÖn nh÷ng ®iÒu nªu ®Þnh nghÜa truyÒn thuyÕt. * TruyÖn kÓ vÒ nh©n vËt Lª Lîi, liªn quan sù kiÖn cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Minh thÕ kû 15. Sù viÖc LQ cho Lª Lîi m­în g­¬m th¾ng giÆc Minh. * YÕu tè t­ëng t­îng - Rïa vµng biÕt nãi ®ßi g­¬m. - Lª Th©n ®¸nh l­íi 3 lÇn nhÆt l­ìi g­¬m, Lª Lîi nhËn chu«i tra võa in s¸ng ch÷a thuËn thiªn. * Th¸i ®é ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n - Ca ngîi tù hµo vÒ ng­êi anh hïng Lª Lîi Bµi 3: LËp b¶ng thèng kª «n tËp c¸c truyÒn thuyÕt ®· 51
  52. häc. VĂN BẢN: SỌ DỪA HS nh¾c l¹i kiÕn thøc 1. KÓ tãm t¾t VB ®· häc. 2. Nªu ý nghÜa VB LuyÖn tËp 3. Mét sè chi tiÕt t­ëng t­îng 4- LuyÖn tËp HS th¶o luËn nhãm 2' PhÇn I: Bµi tËp SGK Tr×nh bµy Bµi 3: T¹i sao c« ót lÊy Sä Dõa. Líp nhËn xÐt, bæ sung - TÝnh c¸ch c« ót: NÕt na, thuú mÞ, th­¬ng ng­êi. GV chèt l¹i - BiÕt Sä Dõa kh«ng ph¶i ng­êi phµm trÇn. Bµi 5: HS lµm viÖc ®éc lËp §óng 1 - 2 - 6 chän ph­¬ng ¸n ®óng. GV chèt l¹i, h­íng dÉn c¸ch lµm bµi tr¾c nghiÖm PhÇn II: Bµi tËp bæ sung Bµi 1: NghÜ c¸ch kÕt thóc kh¸c cho sè phËn hai c« HS th¶o luËn nhãm. chÞ HS tr×nh bµy ý t­ëng. - Hai c« chÞ xÊu hæ bá ®Õn 1 hßn ®¶o hoang sèng trän T­ t­ëng truyÖn cæ ®êi. tÝch: KÎ ®éc ¸c bÞ trõng - Hai c« chÞ ®i lªn mét chiÕc thuyÒn gÆp sãng ®¸nh. ph¹t ®Ých ®¸ng. Bµi 2: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em sau khi häc truyÖn Sä Dõa. VĂN BẢN : THẠCH SANH PhÇn nµy GV ®Ó HS A) ¤n v¨n b¶n ph¸t biÓu, chó ý kü n¨ng - Tãm t¾t tãm t¾t cña HS. - Mét sè chi tiÕt t­ëng t­îng - ý nghÜa B) Bµi tËp SGK HS luyÖn theo nhãm Bµi 1: KÓ diÔn c¶m truyÖn Th¹ch Sanh Mçi em kÓ 1 ®o¹n m×nh Yªu cÇu: thÝch. + N¾m v÷ng cèt truyÖn: c¸c chi tiÕt sù viÖc cÇn nhí. + Mét sè tõ ng÷ quan träng. HS nªu ý t­ëng vÏ tranh Bµi 2: VÏ tranh minh ho¹ cña m×nh. HS vÒ nhµ lµm. 52
  53. GV giao vÒ nhµ vÏ theo C) Bµi tËp bæ sung tæ. Bµi 1: Trong truyÖn chi tiÕt niªu c¬m thÇn kú vµ tiÕng ®µn cã ü nghÜa g×. HS th¶o luËn nhãm 3' * Yªu cÇu Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy * TiÕng ®µn C¸c nhãm kh¸c nhËn - Gióp nh©n vËt ®­îc gi¶i oan gi¶i tho¸t. xÐt, bæ sung, söa ch÷a. + Nhê tiÕng ®µn Th¹ch Sanh mµ c«ng chïa khái c©m GV chèt l¹i ®¸p ¸n nhËn ra ng­êi cøu m×nh vµ gi¶i tho¸t cho Th¹ch Sanh, HS dùa vµo ®¸p ¸n viÕt Lý Th«ng bÞ v¹ch mÆt. thµnh ®o¹n v¨n c¶m thô + §ã lµ tiÕng ®µn c«ng lý, lµm qu©n 18 n­íc ch­ hÇu v¨n b¶n. ph¶i xin hµng. + TiÕng ®µn lµ ®¹i diÖn cho c¸i thiÖn vµ tinh thÇn yªu chuéng hoµ b×nh cña nh©n d©n, lµ vò khÝ ®Æc c¶m ho¸ kÎ thï. - Niªu c¬m thÇn kú cã kh¶ n¨ng phi th­êng cø ¨n hÕt l¹i ®Çy cïng víi lêi th¸ch ®è cña Th¹ch Sanh vµ sù thua cuéc cña qu©n sÜ 18 n­íc l¹i t­îng tr­ng cho tÊm lßng nh©n ®¹o vµ t­ t­ëng yªu hoµ b×nh. HS ®ãng vai em bÐ kÓ Bµi 1: Thö th¸ch 4 lÇn l¹i nh÷ng thö th¸ch mµ - Tr¶ lêi viªn quan cã nhiÖm vô ®i t×m ng­êi tµi. em ph¶i v­ît qua. - Vua thö cËu bÐ b»ng c¸ch ®è c¶ lµng. - Vua trùc tiÕp hái cËu bÐ. - CËu bÐ gë ®Õn thÕ bÝ cho c¶ triÒu ®×nh. NhËn xÐt c¸c lÇn thö Bµi 2: C¸c c©u ®ã ngµy cµng khã th¸ch. LÇn thø 4 v×: Em thÝch nhÊt lÇn thö - C©u ®è kh«ng chØ thö tµi mµ cßn cã quan hÖ chÝnh th¸ch nµo? V× sao? trÞ, ngo¹i giao. - C¶ triÒu ®×nh kh«ng ai gi¶i ®­îc. - Em bÐ dÔ dµng gi¶i ®­îc. Bµi 3: Nªu ý nghÜa cña truyÖn ý nghÜa truyÖn - §Ò cao trÝ th«ng minh. - T¹o tiÕng c­êi vui vÎ. Bµi 4: HS thi ra c©u ®è. - Con qu¹ kh¸t n­íc nã muèn uèng n­íc trong mét c¸i b×nh nh­ng cæ b×nh cao qu¸. Nã lµm nh­ thÕ nµo ®Ó uèng ®­îc n­íc. VĂN BẢN: ÔNG LÃO ĐÁNH CÁ VÀ CON CÁ 53
  54. VÀNG * Ho¹t ®éng 1: GV h­íng dÉn HS I - Néi dung n¾m v÷ng kiÕn thøc - §©y lµ truyÖn cæ tÝch cã t¸c gi¶. c¬ b¶n vÒ t¸c phÈm. - Nguyªn v¨n b»ng th¬. HS ph¸t biÓu. - ý nghÜa: Phª ph¸n thãi tham lam, ®éc ¸c, béi b¹c. - NghÖ thuËt; LÆp t¨ng tiÕn * Ho¹t ®éng 2: II - bµi tËp sgk HS trao ®æi ý kiÕn Bµi 1: (Trang 97) tr×nh bµy hîp lý, c¸c + Trong truyÖn cæ tÝch; Nhan ®Ò truyÖn th­êng lÊy b¹n kh¸c bæ sung. tªn nh©n vËt chÝnh: Sä Dõa, Th¹ch Sanh GV chèt l¹i. Còng cã khi lÊy tªn c¶ hai nh©n vËtchÝnh diÖn vµ ph¶n diÖn lµm tªn truyÖn: TÊm C¸m. + Trong truyÖn "¤ng l·o ®¸nh c¸ " nÕu lÊy tªn "Mô vî «ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng" còng ®­îc nh­ng ch­a thËt phï hîp, ch­a hay. + Tªn truyÖn do A.Puskin ®Æt tªn cho t¸c phÈm mang ý nghÜa s©u s¾c. - Nãi ®­îc hai nh©n vËt chÝnh vµ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i nãi râ tÊt c¶ c¸c nh©n vËt chÝnh trong t¸c phÈm. Trong truyÖn cæ tÝch thÇn kú, xÐt chung, nh©n vËt chÝnh lµ nh©n vËt tÝch cùc (kh«ng bao giê lµ nh©n vËt ph¶n diÖn). VÒ tªn gäi, nguyªn t¾c, lÊy nh©n vËt chÝnh ®Ó ®Æt tªn truyÖn còng Ýt khi bÞ vi ph¹m. - Hai nh©n vËt: ¤ng l·o vµ c¸ vµng ®¹i diÖn cho lßng tèt, c¸i thiÖn. Hai nh©n vËt nµy hoµn toµn ®èi lËp víi nh©n vËt môa vî. §Æt tªn nh­ vËy, ý nghÜa chÝnh cña t¸c phÈm kh«ng bÞ gi¶m sót. T« ®Ëm dÊu Ên cña c¸c nh©n vËt ®¹i diÖn cho nh©n d©n. HS kÓ diÔn c¶m. Bµi 2: Tr­íc khi kÓ nªn lËp LÇn Mô vî ¤ng l·o BiÓn C¸ vµng b¶ng tãm t¾t cèt 54
  55. truyÖn dùa trªn c¸c xanh nh©n vËt chÝnh. 1 §ßi m¸ng ®i ra Gîn §¸p øng lîn: m¾ng ®å biÓn sãng ªm ngèc ¶ 2 C¨n nhµ L¹i ®i ra §· næi §¸p øng réng: ®å ngu biÓn sèng 3 NhÊt phÈm Lãc cãc Næi §¸p øng phu nh©n: ®å ra biÓn sãng d÷ ngu, ngèc déi sao ngèc thÕ * Ho¹t ®éng 3: 4 Lµm n÷ Lñi thñi Næi §¸p øng hoµng: næi ra biÓn sãng mï HS trao ®æi, th¶o luËn trËn l«i ®×nh, mÞt nhãm. t¸t vµo mÆt HS tr×nh bµy 5 V­¬ng: næi Kh«ng D«ng tè Kh«ng GV chèt l¹i c¬n thÞnh né d¸m tr¸i kinh nãi, lêi khñng quÉy næi sãng ®u«i, trõng trÞ Iii - bµi tËp t¨ng c­êng Bµi 1: C©u chuyÖn ®· ®­îc kÕt thóc nh­ thÕ nµo? ý nghÜa cña c¸ch kÕt thóc ®ã? * C©u chuyÖn kÕt thóc: ¤ng l·o trë vÒ l¹i thÊy tóp lÒu n¸t ngµy x­a vµ trªn bËc cöa mô vî ®ang ngåi tr­íc c¸i m¸ng lîn søt mÎ. C¸ vµng trõng trÞ mô vî trë vÒ cuéc sèng nghÌo khæ x­a. * ý nghÜa: - Víi «ng l·o: ¤ng kh«ng mÊt g× mµ chØ nh­ võa qua mét c¬n ¸c mäng. ¤ng ®· ®­îc tr¶ l¹i cuéc sèng b×nh yªn x­a. - Víi mô vî: Mô trë l¹i cuéc sèng nghÌo khæ nh­ 55
  56. HS lµm viÖc ®éc lËp x­a nh­ng kh«ng hoµn toµn nh­ x­a n÷a. C¸ Vµng C¸c b¹n bæ sung kh«ng chØ lÊy ®i nh÷ng g× nã ®· cho mµ cßn lÊy nhiÒu h¬n thÕ. Bëi më ®Çu mô vî sèng trong nghÌo khã mµ ch­a tr¶i qua sung s­íng giµu sang. Cßn ë kÕt thóc, trë vÒ nghÌo khã sau khi ®· tr¶i qua tét ®Ønh giµu sang lµ mét ®iÒu kh«ng dÔ. Nh­ vËy, mô khæ h¬n ban ®Çu rÊt nhiÒu. §©y lµ sù trõng trÞ ®Ých ®¸ng. Bµi 2: ý nghÜa t­îng tr­ng cña h×nh t­îng c¸ Vµng. - C¸ Vµng t­îng tr­ng cho lßng biÕt ¬n, tÊm lßng vµng cña ng­êi n«ng d©n ®èi víi ng­êi nh©n hËu ®· cøu gióp m×nh. C¸ Vµng t­îng tr­ng cho lßng tèt, c¸i thiÖn. - C¸ Vµng cßn t­îng tr­ng cho ch©n lý: c«ng lý trõng trÞ ®Ých ®¸ng kÎ tham lam béi b¹c. VĂN BẢN: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG VÀ * THẦY BÓI XEM VOI Ho¹t ®éng 1: 1. TruyÖn "Õch ngåi ®¸y giÕng" Nªu ý nghÜa cña truyÖn - Khuyªn ng­êi ta ph¶i cè g¾ng më réng tÇm hiÓu "Õch ngåi ®¸y giÕng" biÕt cña m×nh, kh«ng ®­îc chñ quan, kiªu ng¹o. vµ "ThÇy bãi xem voi". - Phª ph¸n nh÷ng kÎ hiÓu biÕt c¹n hÑp mµ l¹i huªnh hoang. 2. TruyÖn "ThÇy bãi xem voi" - Khuyªn ng­êi ta muèn hiÓu biÕt sù vËt, sù viÖc ph¶i xem xÐt chóng mét c¸ch toµn diÖn. - Phª ph¸n chÕ giÔu nghÒ thÇy bãi. II - bµi tËp sgk Bµi 1: (Trang 101) HS ®äc BT 1 (trang Hai c©u v¨n quan träng nhÊt thÓ hiÖn néi dung ý 101 SGK) nghÜa HS trao ®æi th¶o luËn, - Õch cø t­ëng bÇu trêi trªn ®Çu chØ bÐ b»ng chiÕc ph¸t biÓu ý kiÕn. vung vµ nã th× oai nh­ mét vÞ chóa tÓ. GV chèt kÕt luËn. 56
  57. - Nã nh©ng nh¸o ®­a cÆp m¾t nh×n lªn bÇu trêi, ch¶ thÌm ®Ó ý ®Õn xung quanh nªn ®· bÞ mét con tr©u ®i qua giÉm bÑp. Bµi luyÖn tËp (Trang 103) KÓ mét sè vÝ dô vÒ tr­¬ng fhîp ®¸nh gi¸ kiÓu "ThÇy bãi xem voi" - ChØ häc giái mét m«n mµ ®· tù nhËn lµ HS giái. - Mét b¹n chØ häc giái b¶n th©n mµ kh«ng gióp ®ì ng­êi kh¸c, hay nãi tôc ¨n quµ ®· ®­îc ®¸nh gi¸ lµ HS ngoan Bµi 2: (Trang 101) Mét sè hiÖn t­îng trong cuéc sèng øng víi thµnh ng÷ "Õch ngåi ®¸y giÕng" - Mét ng­êi kh«ng chÞu ®i tham quan bao giê nªn kh«ng hiÓu biÕt g× vÒ c¸c danh lam th¾ng c¶nh cña ®Êt n­íc. - Mét ng­êi kh«ng ®äc s¸ch b¸o hµng ngµy, kh«ng n¾m ®­îc t×nh h×nh, sù kiÖn chÝnh trÞ næi bËt ®ang diÔn ra trong n­íc vµ trªn thÕ giíi. - Mét b¹n chØ lµ HS giái ®øng nhÊt nh× trong mét líp mµ ®· kiªu ng¹o chñ quan coi th­êng ng­êi kh¸c, kh«ng chÞu häc hái. NhËn xÐt ®iÓm chung, III - Bµi tËp bæ sung ®iÓm riªng cña 2 * §iÓm chung cña hai truyÖn: truyÖn "Õch ngåi ®¸y C¶ hai ®Òu nªu ra nh÷ng bµi häc nhËn thøc (t×m giÕng" vµ "ThÇy bãi hiÓu vµ ®¸nh gi¸ vÒ sù vËt hiÖn t­îng) nh¾c ng­êi xem voi". ta kh«ng ®­îc chñ quan trong viÖc nh×n sù vËt, hiÖn t­îng xung quanh. * §iÓm riªng: - Õch ngåi ®¸y giÕng: ph¶i më réng tÇm hiÓu biÕt, kh«ng ®­îc kiªu ng¹o, coi th­êng. - ThÇy bãi xem voi: ph­¬ng ph¸p t×m hiÓu sù vËt, hiÖn t­îng. * Nh÷ng ®iÓm riªng bæ trî cho nhau trong bµi häc 57
  58. vÒ nhËn thøc. 4. Củng cố dặn dò - Học thuộc ý nghĩa của các văn bản đã học - Nắm nội dung và kể lại được truyện - Chuẩn bị bài mới TUẦN 14 Ngày soạn:12/11/2011 Ngày dạy: TiÕt 27-28 ¤n luyÖn côm danh tõ. I/ Môc tiªu tiÕt «n. 1. KiÕn thøc: Cñng cè kiÕn thøc vÒ côm danh tõ. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng t¹o lËp CDT vµ c¸ch dïng CDT, ®Æt c©u cã CDT. 3. Th¸i ®é: Th¸i ®é häc vµ dïng CDT mét c¸ch nghiªm tóc, hiÖu qu¶. II/ Tµi liÖu hç trî. - ¤n tËp Ng÷ v¨n 6/ 85- 86 -T­ liÖu Ng÷ v¨n 6/ 94-95 - Ng÷ v¨n n©ng cao 6/ 107-108-109 - Ng÷ v¨n 6 (sgk) /116-117- 118. III/ TiÕn tr×nh «n. 1) KiÓm tra kiÕn thøc häc sinh. H: §iÒn vµo s¬ ®å, hoµn thµnh c¸ch ph©n chia DT.? DT H: §iÒn m« h×nh cÊu t¹o ®Çy ®ñ vÒ CDT. PhÇn phô tr­íc PhÇn trung t©m PhÇn phô sau t2 t1 t1 t1 s1 s2 58
  59. 2) Bµi tËp vËn dông. H® cña thÇy vµ néi dung cÇn ®¹t trß Ho¹t ®éng 1: H­íng dÉn I/Tr¾c nghiÖm. häc sinh lµm bµi tËp tr¾c tõ c©u 8/73-> 13/75 nghiÖm. Trªn c¬ së hs lµm ë nhµ C©u 8 9 10 11 gv cho häc sinh ch÷a.Gv §.¸n D D B A-c« B- C- cËu bÐ bæ sung con chµng g¸i trai C©u 12: A. Mét nng­êi chång. B. Mét tr¸ng sÜ. C. mét ch¸ng trai C©u 13: B. II/ Tù luËn. C©u 1. NhËn diÖn c¸c tõ, côm tõ cho c©u sau. Ho¹t ®éng 2. GV cho häc §©u lµ côm DT. sinh lµm bµi tËp cuñng cè ThuyÒn, nh÷ng chiÕc thuyÒn trªn s«ng, nã ®ang kiÕn thøc lÝ thuyÕt. ®i bé trªn ®­êng., rÊt ®Ñp. HS x¸c ®Þnh yªu cÇu vµ lµm. ? V× sao em l¹i x¸c ®Þnh ®ã lµ côm DT? ( 1 côm tõ do §T lµm trung t©m, mét côm tõ do CDT lµ mét tæ hîp tõ ( 1 côm tõ) do tÝnh tõ lµm trung t©m,cßn DT víi phô ng÷ t¹o thµnh. l¹i lµ DT) ? Nh­ vËy CDT cã ®Æc C©u 2: Cho c¸c Dt sau h·y thªm c¸c phô ng÷ ®Ó ®iÓm g×? t¹o thµnh CDT.: QuÇn ¸o, gç lim, bµn, hoa hång,. - Bé quÇn ¸o. - bÈy mÐt gç lim. HS lµm bµi sau ®ã nhËn - Chiªc bµn nµy rÊt ®Ñp. xÐt so víi DT th× CDT cã - Hoa hång ®Ñp qu¸. cÊu t¹o vµ nghÜa nh­ thÕ -> CDT cã nghÜa ®Çy ®ñ vµ cÊu t¹o phøc t¹p h¬n nµo? DT c©u 3: x¸c ®Þnh chøc vô có ph¸p cho c¸c côm tõ g¹ch ch©n. a1, Hoa hång ®· në. a2, Ngoµi chî, ng­êi ta b¸n nhiÒu hoa hång rÊt ®Ñp. a3, NhiÒu hoa hång ®· në ré trong v­ên. a4, H­¬ng th¬m nµy lµ cña hoc hång. 59
  60. H.Rót ra nhËn xÐt g× vÒ -> CDT gièng nh­ DT, th­êng lµm chñ ng÷, phô ho¹t ®éng cña CDT? ng÷ ®«i khi lµm VN trong c©u. C©u 4. §iÒn c¸c côm tõ sau ®©y vµo b¶ng m« h×nh vÒ CDT. Em Êy, nh÷ng em häc sinh, em häc sinh tiªn tiÕn Êy, nh÷ng häc sinh Êy, nh÷ng em häc sinh tiªn tiÕn Êy, nh÷ng em häc sinh Êy, tÊt c¶ nh÷ng em häc sinh Êy, tÊt c¶ nh÷ng em häc sinh tiªn tiÕn Êy PhÇn phô tr­íc PhÇn trung t©m PhÇn phô sau t2 t1 t1 t2 s1 s2 em Êy nh÷ng em häc ? NhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o sinh c¸c CDT trªn? em häc tiªn Êy sinh tiÕn nh÷ng häc Êy sinh nh÷ng em häc Êy sinh nh÷ng em häc tiªn Êy sinh tiÕn tÊt c¶ nh÷ng häc tiªn Êy sinh tiÕn tÊt c¶ nh÷ng em häc tiªn Êy sinh tiÕn -> CDT cã thÓ cã ®Çy ®ñ cÊu t¹o ®ñ 3phÇn: Phô tr­íc,trung t©m, phô sau.( KhuyÕt phô tr­íc hoÆc phô sau) - Phô tr­íc: T1: Sè l­îng. GV: PhÇn phô tr­íc phô T2: Tæng l­îng. sau th­êng cã thÓ ®Çy ®ñ - Phô sau: S1: Nªu ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt hoÆc khuyÕt phÇn phô S2: X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña vËt trong kh«ng tr­íc hoÆc phô sau: Nªu gian. ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt, ®Þa *L­u ý: ë S1 cã thÓ lµ ®iÓm cña sù vËt trong + DT, CDT kh«ng gian. + TT, CTT + §T, C§T + lµ côm C-V 2. Bµi tËp n©ng cao(6A3) Bµi 1: Theo em trong ®o¹n v¨n sau, cã thÓ bá c¸c 60
  61. tõ in ®Ëm ®­îc kh«ng, v× sao? TN thø 18: cã 1 ng­êi con g¸i tªn lµ MÞ N­¬ng, GV cã thÓ cho HS ®äc ng­êi ®Ñp nh­ hoa, tÝnh nÕt dÞu hiÒn. Vua cha ®o¹n v¨n khi bá tõ g¹ch yªu th­¬ng nµng hÕt mùc, muèn kiÕm cho con ch©n th× nh­ thÕ nµo? tõ mét ng­êi chång xøng ®¸ng ®ã xem cã thÓ bá ®­îc Côm tõ g¹ch ch©n lµ 1 CDT do DT (MÞ N­¬ng, kh«ng ? h·y gi¶i thÝch lµm kh¸c t©m cßn lµm c¸c tõ ng÷ kh¸c lµm p.ng÷ ) Song xÐt cßn cÇn , ®o¹n th× tÊt c¶ c¸c tõ ng÷, kÓ c¶ phô ®Òu cã mèi liªn quan rµng buéc sù cã mÆt cña chóng + Ng­êi ®Ñp nh­ hoa: nªu cô thÓ h×nh thøc. + tÝnh nÕt hiÒn dÞu: nªu cô thÓ tÝnh nÕt. Bµi 2: Trong c¸c tõ g¹ch ch©n sau: tr­êng hîp HS lµm bµi tËp nµo lµ côm danh tõ. a1: Anh em cã nhµ kh«ng? > CDT Anh em ®i v¾ng råi ¹ > CDT a2: Chóng t«i coi nhau nh­ anh em >Tõ ghÐp b1: Hoa hång ®Ñp qu¸. >Tõ ghÐp b2: Hoa hång qu¸. > CDT c1: b¸nh r¸n ch¸y qu¸? > CDT c2: Em rÊt thÝch b¸nh r¸n. >Tõ ghÐp d1: ¸o dµi nµy ng¾n qu¸! >Tõ ghÐp d2: C¸i ¸o dµi qu¸! > CDT -> hai tiÕng ghÐp víi nhau cã thÓ thªm vµo mét tiÕng kh¸c th× ®ã lµ 2 tö ®¬n kÕt hîp víi nhau t¹o thµnh côm tõ. VD: anh cña em, hoa nµy hång qu¸, b¸nh nµy ? V× sao em kÕt hîp ®­îc r¸n ch¸y qu¸, c¸i ¸o nµy dµi qu¸. nh­ vËy. + Hai tiÕng ghÐp víi nhau nÕu kh«ng thªm vµo gi÷a chóng tiÕng nµo kh¸c th× 2 tiÕng ®ã t¹o thµnh tõ ghÐp(sù kÕt hîp gi÷a hai tiÕng rÊt chÆt chÏ) 3 H­íng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp vµp vë bµi tËp. - ChuÈn bô cho tiÕt häc sau thËt tèt: ¤n tËp truyÖn ngô ng«n TUẦN 15 Tiết 29-30 Ngày soạn: 18/11/2011 Ngày dạy: 61
  62. LUYỆN TẬP SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ I. Môc tiªu: - HS ®­îc cñng cè kh¾c s©u kiÕn thøc vÒ sè tõ vµ l­îng tõ. - Lµm BT SGK vµ mét sè bµi tËp bæ sung vÒ hai tõ lo¹i nµy. II. Chuẩn bị: - GV: tham khảo tài liệu, bài tập - HS: Ôn bài cũ, làm bài tập III. TiÕn tr×nh tiÕt d¹y 1. Ổn định tổ chức 2 kiểm tra bài cũ 3. Bài mới * Ho¹t ®éng 1 I - Néi dung kiÕn thøc HÖ thèng kiÕn thøc c¬ 1. Sè tõ: VD: Mét, hai, tr¨m, ngh×n, thø nhÊt b¶n vÕ sè tõ vµ l­îng * Kh¸i niÖm: Lµ nh÷ng tõ chØ sè l­îng vµ thø tù cña sù tõ vËt. HS nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa, * Ph©n lo¹i: ®Æc ®iÓm vµ cho VD - Tr­íc DT sè tõ chØ sè l­îng. VD: mét tuÇn tõng lo¹i. - Sau DT sè tõ chØ sè thø tù. VD: TuÇn thø nhÊt * Chó ý: - PhÇn biÖt sè tõ víi danh tõ chØ ®¬n vÞ: VD; Mçi thø mét ®«i D ®¬n vÞ C¸c tõ: ®«i, t¸, cÆp, chôc. 2. L­îng tõ * Kh¸i niÖm: Lµ tõ chØ l­îng Ýt hay nhiÒu cña sù vËt VD: Nh÷ng, c¸c, c¶, toµn bé, mÊy, mäi, tÊt c¶ * Ph©n lo¹i: t2: chØ ý nghÜa toµn thÓ: toµn bé, c¶, tÊt c¶, hÕt th¶y t1: chØ ý nghÜa tËp hîp hay ph©n phèi: nh÷ng, c¸c, ? Sè tõ vµ l­îng tõ cã mäi, mçi, tõng. vai trß ng÷ ph¸p quan 3. Vai trß quan träng cña sè tõ - l­îng tõ träng nh­ thÕ nµo? - Cã thÓ kÕt hîp víi danh tõ lµ ®Æc ®iÓm NP tiªu biÓu ®Ó ph©n biÖt danh tõ víi c¸c tõ lo¹i kh¸c. 62
  63. VD: S¸u tuÇn cã thÓ kÕt hîp víi danh tõ C¶ tuÇn * Ho¹t ®éng 2: N¨m ch¹y kh«ng thÓ kÕt hîp víi ®éng tõ, GV h­íng dÉn HS lµm tÝnh tõ l¹i c¸c bµi tËp SGK. Ba ®Ñp Ii - bµi tËp sgk Bµi 1: C¸c sè tõ cã trong bµi: - Mét (canh), hai (canh), ba (canh), n¨m (canh) Sè tõ chØ l­îng HS ®äc bµi 3 - (Canh) bèn, (canh) n¨m: sè tõ chØ thø tù. Trao ®æi th¶o luËn Bµi 2: C¸c tõ tr¨m, ngµn, mu«n ®Òu ®­îc dïng chØ nhãm 4 b¹n sè l­îng nhiÒu, rÊt nhiÒu. §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi Bµi 3: §iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau cña tõng - GV chèt l¹i kiÕn thøc mçi lµ * Gièng: T¸ch ra tõng sù vËt, tõng c¸ thÓ * Kh¸c: * Ho¹t ®éng 3: + Tõng: Mang ý nghÜa lÇn l­ît theo tr×nh tù, hÕt c¸ H­íng dÉn HS lµm BT thÓ nµy ®Õn c¸ thÓ kh¸c. bæ sung. + Mçi: Mang ý nghÜa nhÊn m¹nh, t¸ch riªng tõng c¸ thÓ kh«ng mang ý nghÜa lÇn l­ît. III - Bµi tËp bæ sung Bµi tËp 4: (Trang 46 SBT) * Gièng: ChØ sè l­îng (®«i: 2, t¸: 12, cÆp : 2, chôc: 10) * Kh¸c nhau: HS trao ®æi nhãm ®«i. - Sè tõ: chØ sè l­îng hoÆc thø tù. HS tr¶ lêi. - C¸c tõ "®«i", "t¸", "cÆp" lµ c¸c danh tõ chØ ®¬n vÞ GV nhËn xÐt, söa ch÷a. cã thÓ ®ùat sau sè tõ (VD: hai ®«i, ba t¸ ) vµ kh«ng thÓ thªm danh tõ chØ ®¬n vÞ vµo phÝa sau ®­îc (VD: kh«ng nãi "mét t¸ c¸i bót"). HS trao ®æi nhãm 4 Bµi 1: T×m c¸c sè tõ trong c©u sau vµ gi¶i thÝch ý §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi nghÜa cña chóng Mét c©y lµm ch¼ng nªn non Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao. - Mét sè Ýt. - Ba sè nhiÒu. Bµi 2: Ph©n biÖt nghÜa cña tõ "tõng" trong c¸c 63
  64. tr­êng hîp sau. Tr­êng hîp nµo lµ l­îng tõ. a) L·o gäi ba con g¸i ra hái lÇn l­ît tõng ng­êi mét. b) Con ®· tõng sèng ë ®ã. * Gîi ý: - Mét tõ "tõng" lµ l­îng tõ - Mét tõ "tõng" chØ ý nghÜa thêi gian ®i kÌm ®éng tõ kh«ng ph¶i l­îng tõ. 4 cñng cè -: - HS lý thuyÕt, lµm bµi tËp. Ngµy d¹y : Tuần 16 Tiết 31-32 Ngày soạn :22/11/2011 Ngày dạy : LUYỆN TẬP ĐỘNG TỪ VÀ CỤM ĐỘNG TỪ I/ Môc tiªu cÇn ®¹t -Gióp HS cñng cè vµ n©ng cao kiÕn thøc vÒ ®éng tõ. -BiÕt ph¸t hiÖn vµ vËn dông ®éng tõ vµo bµi lµm v¨n cña m×nh. -BiÕt c¸ch sö dông ®éng tõ. II/ ChuÈn bÞ - GV: So¹n gi¸o ¸n vµ tµi liÖu tham kh¶o - HS: Häc bµi vµ so¹n bµi. III/ TiÕn tr×nh c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc 1. Ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ cum danh tõ? Cho VD? ?CDT cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo? LÊy mét côm danh tõ vµ sau ®ã ®iÒn vµo m« h×nh cÊu t¹o? 4. Bµi míi: I. Động từ Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t I – LÝ thuyÕt 64
  65. GV: §éng tõ lµ g×? 1. §Æc ®iÓm cña HS: Lµ nh÷ng tõ chØ hµnh ®éng, tr¹ng th¸i cña sù vËt. ®éng tõ GV: H·y t×m §T trong c©u sau? " Trong trêi ®Êt, kh«ng g× quý b»ng h¹t g¹o.[ ] H·y lÊy g¹o lµm b¸nh mµ lÔ Tiªn v­¬ng. HS: LÊy, lµm, lÔ. - VD: GV: Gi÷a DT vµ §T cã sù kh¸c biÖt nh­ thÕ nµo? HS: - DT: + Kh«ng kÕt hîp víi ®·, sÏ. ®ang, còng, vÉn, chí, ®õng - Sù kh¸c biÖt gi÷a + Th­êng lµm chñ ng÷ trong c©u. DT vµ §T: + Khi lµm VN ph¶i cã tõ lµ ®øng tr­íc. - §T: + Cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi ®·, sÏ, ®ang, còng, vÉn, h·y, chí, ®õng +Th­êng lµm VN trong c©u. + Khi lµm chñ ng÷, mÊt kh¶ n¨ng kÕt hîp víi ®·, sÏ, ®ang, còng, vÉn, h·y, chí, ®õng GV: Em h·y lÉy VD mµ §T kÕt hîp víi tõ h·y, vÉn, sÏ, ®ang? HS: H·y häc, vÉn lµm, sÏ ®i, ®ang ®Õn. GV: LÊy §T th­êng lµm VN trong c©u? HS: T«i häc. GV: LÊy VD vÒ §T lµm CN? HS: Häc tËp lµ nhiÖm vô quan träng hµng ®Çu cña HS. §T GV: §T cã nh÷ng lo¹i nµo? HS: §T cã 2 lo¹i: - §T t×nh th¸i( th­êng ®ßi hái c¸c §T kh¸c ®i kÌm). 2. C¸c lo¹i §T: - §T chØ hµnh ®éng, tr¹ng th¸i(Kh«ng ®ßi hái c¸c §T kh¸c ®i + §t t×nh th¸i. kÌm). Bao gåm 2 lo¹i nhá: + §T chØ hµnh ®éng, + §T chØ hµnh ®éng( tr¶ lêi c©u hái Lµm g×?) tr¹ng th¸i + §T chØ tr¹ng th¸i( tr¶ lêi c©u hái Lµm sao?, ThÕ nµo?) GV: Dßng nµo sau ®©y kh«ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña §T? II. LuyÖn tËp. A. Th­êng lµm VN trong c©u. 1. Bµi tËp 1. B. Cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi ®·, sÏ, ®ang, còng, vÉn, chí Khoanh vµo c©u tr¶ C. Khi lµm CN mÊt kh¶ n¨ng kÕt hîp víi ®·, sÏ, ®ang, còng, lêi ®óng nhÊt? vÉn, chí D. Th­êng lµm thµnh phÇn phô trong c©u - §¸p ¸n: D GV: §T lµ nh÷ng tõ kh«ng tr¶ lêi cho c©u hái nµo sau ®©y? A. C¸i g×? B. Lµm g×? C. ThÕ nµo? D. Lµm sao? 2. Bµi tËp 2. GV: Tõ ng÷ nµo cã thÓ ®iÒn vµo chç trèng thÝch hîp cho c©u v¨n - §¸p ¸n: A " Bµ cho lµ hæ ¨n thÞt m×nh, run sî kh«ng nhóc nhÝch"? 3. Bµi tËp 3 A. ®Þnh B. ®õng C. d¸m D. s¾p HS: " Bµ cho lµ hæ ®Þnh ¨n thÞt m×nh, run sî kh«ng d¸m nhóc - §¸p ¸n: A,C 65
  66. nhÝch"? GV: X¸c ®Þnh vµ ph©n lo¹i c¸c §T trong c¸c c©u sau: d. Bµi tËp 4 a. Anh d¸m lµm kh«ng? b. Nã toan vÒ quª. c. Nam §Þnh ®i Hµ Néi d. B¾c muèn viÕt th­. e. §«ng ph¶i thi l¹i. g. S¬n cÇn häc ngo¹i ng÷. h. Hµ nªn ®äc s¸ch. i. Giang ®õng khãc HS: + §T t×nh th¸i: d¸m, ®Þnh, muèn, ph¶i, cÇn, nªn, ®õng. + §T hµnh ®éng: lµm, vÒ, ®i, viªt, thi, häc, ®äc, khãc II. cụm động từ Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß Néi dung cÇn ®¹t I LÝ thuyÕt: GV: ThÕ nµo lµ C§T? LÊy VD? 1. Côm ®éng tõ lµ HS: Nh¾c l¹i KN g×? - VD: Viªn quan Êy ®· ®i nhiÒu n¬i - KN: GV: Nªu vÒ mÆt ng÷ nghÜa cña C§T? HS: C§T cã ü nghÜa ®Çy ®ñ vµ cã cÊu t¹o phøc t¹p h¬n §T. - ý nghÜa: GV: Nªu vÒ mÆt ng÷ ph¸p? HS: Ho¹t ®éng trong c©u nh­ mét §T - Ng÷ ph¸p: GV: Em h·y nªu cÊu t¹o cña C§T? 2. CÊu t¹o HS: Cã 3 phÇn PhÇn tr­íc - PhÇn tr­íc: PhÇn trung t©m - PhÇn trung t©m: PhÇn sau - PhÇn sau: GV: Phô ng÷ tr­íc bæ sung cho §T c¸c ý nghÜa g×? HS: Bæ sung Quan hÖ thêi gian Sù tiÕp diÔn t­¬ng tù Sù khuyÕn khÝch hoÆc ng¨n c¶n hµnh ®éng. Sù kh¼ng ®Þnh hoÆc phñ ®Þnh hµnh ®éng. GV: Phô ng÷ sau bæ sung cho §T nh÷ng g×? HS: Bæ sung §èi t­îng H­íng §Þa ®iÓm Thêi gian Môc ®Ých Nguyªn nh©n Ph­¬ng tiÖn vµ c¸ch thøc hµnh ®éng II –LuyÖn tËp GV: NhËn ®Þnh nµo sau ®©y kh«ng ®óng vÒ C§T? 1. Bµi tËp 1 A. HoatÞ ®éng trong c©u nh­ mét ®éng tõ. Khoanh vµo c©u tr¶ B. Ho¹t ®éng trong c©u kh«ng nh­ mét ®éng tõ. lêi ®óng nhÊt? C. Do mét ®éng tõ vµ mét sè tµ ng÷ phô thuéc nã t¹o thµnh. - §¸p ¸n: B 66
  67. D. Cã ý nghÜa ®Çy ®ñ h¬n vµ cÊu tróc phøc t¹p h¬n ®éng tõ GV: Dßng nµo sau ®©y kh«ng cã C§T? 2. Bµi tËp 2. A. Viªn quan Êy ®· ®i nhiÒu n¬i. B. Th»ng bÐ cßn ®ang ®ïa nghÞch ë sau nhµ. - §¸p ¸n: D C. Ng­êi cha cßn ®ang ch­a biÕt tr¶ lêi ra sao. D. Ngµy h«m Êy, nã buån. 3. Bµi tËp 3 GV: Trong C§T, c¸c phô ng÷ ë phÇn phô tr­íc kh«ng cã t¸c dông bæ sung cho §T c¸c ý nghÜa nµo? A. Quan hÖ thêi gian. - §¸p ¸n: D B. Sù tiÕp diÔn t­¬ng tù. C. Sù kh¼ng ®Þnh hoÆc phñ ®Þnh hµnh ®éng. D. ChØ c¸ch thøc hµnh ®éng. GV: Cho C§T: ®ang ®i nhiÒu n¬i, em h·y cho biÕt phÇn phô 4. Bµi tËp 4 tr­íc trong C§T bæ sung ý nghÜa cô thÓ nµo hco §T? A. Sù kh¼ng ®Þnh hoÆc phñ ®Þnh hµnh ®éng B. Quan hÖ thêi gian. - §¸p ¸n: D C. Sù khuyÕn khÝch hoÆc ng¨n c¶n hµnh ®éng D. Sù tiÕp diÔn. 4. Cñng cè, dÆn dß. GV: Yªu cÇu HS nh¾c l¹i KN cña C§T? Yªu cÇu HS nh¾c l¹i m« h×nh cÊu t¹o cña C§T? TUẦN 17 Tiết 33-34 Ngày soạn:24/11/2011 Ngày dạy: ÔN TẬP TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ I/ Môc tiªu cÇn ®¹t - Gióp HS n¾m v÷ng ®Æc ®iÓm cña tÝnh tõ vµ mét sè lo¹i tÝnh tõ - N©ng cao kiÕn thøc vÒ tÝnh tõ. - RÌn kü n¨ng biÕt vËn dông tÝnh tõ trong khi nãi hoÆc viÕt. II/ ChÈn bÞ cña thÇy vµ trß. - GV: So¹n bµi,tµi liÖu tham kh¶o. - HS: häc bµi vµ lµm bµi. III/ TiÕn tr×nh c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc 1. Ổn ®Þnh tæ chøc: KiÓm tra sü sè. 2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. 3. Bµi míi 67
  68. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t 1. §Æc ®iÓm tÝnh tõ GV: yªu cÇu HS nh¾c l¹i KN tÝnh tõ ®· häc ë bËc tiÓu häc? HS: tr¶ lêi GV: Nªu ®Æc ®iÓm cña tÝnh tõ? HS: TÝnh tõ kÕt hîp víi c¸c tõ: ®·, sÏ, ®ang, còng, vÉn ®Ó t¹o thµnh côm tÝnh tõ - TÝnh tõ cã thÓ lµm vÞ ng÷, chñ ng÷ trong c©u. 2. C¸c lo¹i tÝnh tõ GV: TÝnh tõ cã mÊy lo¹i? HS: Cã 2 lo¹i: - TÝnh tõ chØ ®Æc ®iÓm t­¬ng ®èi(cã thÓ kÕt hîp víi c¸c tõ chØ møc ®é) - TÝnh tõ chØ ®Æc ®iÓm tuyÖt ®èi(kh«ng thÓ kÕt hîp víi tõ chØ møc ®é) 3. Bµi tËp a. Bµi tËp 1 GV: Cho ®o¹n v¨n sau: " Trong c¸c gièng vËt, tr©u lµ kÎ vÊt v¶ nhÊt. Sím tinh m¬ ®· bÞ goi dËy ®i cµy, ®i bõa, ¸ch kho¸c lªn vai, d©y ch·o x©u ®¨ng mòi.Th«i th× tuú chñ, miÖng qu¸t, tay ®¸nh, tr©u chØ mét lßng ch¨m chØ lµm lông, kh«ng kÓ ruéng c¹n ®ång s©u, ngÇy m­a ngµy n¾ng, chØ mong lóa ng« t­¬i tèt ®Òn ¬n chñ" Em h·y cho biÕt ®o¹n v¨n trªn cã mÊy tÝnh tõ? A. ChÝn B. T¸m C. B¶y D. S¸u B. Bµi tËp 2 GV: D­íi ®©y lµ n¨m c©u cña n¨m «ng thÇy bãi: - Nã sun sun nh­ con ®Øa. - Nã chÇn chÉn nh­ c¸i ®ßn cµn. - Nã bÌ bÌ nh­ c¸i qu¹t thãc. - Nã sõng s÷ng nh­ c¸i cét ®×nh. - Nã tun tñn nh­ c¸i chæi xÓ cïn. Em h·y nhËn xÐt viÖc dïng c¸c tÝnh tõ vµ phô ng÷ so s¸nh trong nh÷ng c©u trªn cã t¸c dông phª b×nh vµ g©y c­êi nh­ thÕ nµo? TiÕt 2: CỤM TÍNH TỪ I/ Môc tiªu bµi häc - Gióp HS kh¾c s©u kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o cña côm tÝnh tõ - Gióp HS biÕt vËn dông côm tÝnh tõ trong khi nãi vµ trong khi viÕt. II/ ChuÈn bÞ: 68
  69. - GV: So¹n gi¸o ¸n, tµi liÖu tham kh¶o. - HS: Häc bµi vµ lµm bµi. III/ TiÕn tr×nh c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc 1. æn ®Þnh tæ chøc: KiÓm tra sü sè 2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t 1. §Æc ®iÓm cña côm tÝnh tõ. GV: M« h×nh cña côm tÝnh tõ cã mÊy phÇn? HS: Cã 3 phÇn. GV: PhÇn tr­íc cña tÝnh tõ biÓu thÞ vÒ c¸i g×? HS: BiÓu thÞ vÒ quan hÖ thêi gian, Sù tiÕp diÔn t­¬ng tù, møc ®é cña ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, sù khÈng ®Þnh hay phñ ®Þnh GV: C¸c phô ng÷ ®óng sau biÓu thÞ vÒ c¸i g×? HS: BiÓu thÞ vÒ vÞ trÝ, sù so s¸nh, møc ®é, ph¹m vi hay nguyªn nh©n cña ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt GV: NhËn xÐt vµ kÕt luËn. 2. Bµi tËp a. Bµi tËp 1 GV:T×m côm tÝnh tõ trong c¸c c©u sau? - Nã sun sun nh­ con ®Øa. - Nã chÇn chÉn nh­ c¸i ®ßn cµn. - Nã bÌ bÌ nh­ c¸i qu¹t thãc. - Nã sõng s÷ng nh­ c¸i cét ®×nh. - Nã tun tñn nh­ c¸i chæi xÓ cïn b. Bµi tËp 2. GV: Cho ®o¹n v¨n sau: " Trong c¸c gièng vËt nu«i, tr©u lµ kÎ vÊt v¶ nhÊt. Sím tinh m¬ ®· bÞ gäi dËy ®i cµy, ®i bõa, ¸ch kho¸c lªn vai, d©y ch·o x©u ®»ng mòi.Th«i th× tuú chñ, miÖng quat, tay ®¸nh, tr©u chØ mét lßng ch¨m chØ lµm lông, kh«ng kÓ ruéng c¹n ®ång s©u, ngµy m­a ngµy n¨ng, chØ mong lóa ng« t­¬i tèt ®Ó ®Òn ¬n chñ" Em h·y cho biªt ®o¹n v¨n trªn cã mÊy cum tÝnh tõ? A. Hai B. Bèn C. N¨m D. S¸u c. Bµi tËp 3 GV: Dßng nµo sau ®©y ch­a ph¶i lµ mét côm tÝnh tõ cã ®Çy ®ñ cÊu tróc 3 phÇn? A. VÉn cßn khoÎ m¹nh l¸m B. RÊt ch¨m chØ lµm lông 69
  70. C. Cßn trÎ D. §ang sung søc nh­ thanh niªn. 4. Cñng cè, dÆn dß. - Làm lại các bài tập, xem lại phần lí thuyết 70